به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، اهمیت وظیفه آموزشی وسایل ارتباطی در جوامع امروزی، به‌ حدی است كه بعضی از جامعه‌شناسان برای مطبوعات، رادیو و تلویزیون، نقش «آموزش موازی» یا «آموزش دائمی» قائل هستند. جامعه‌شناسان معتقدند كه وسایل ارتباطی با پخش اطلاعات و معلومات جدید، به موازات كوشش معلمان و اساتید، وظیفه آموزشی انجام داده و دانستنی‌های عملی، فرهنگی و اجتماعی مخاطبان را تكمیل می‌كنند.
رسانه ملی به‌ عنوان آیینه تمام ‌نمای افكار عمومی در جلب همكاری مردم و شركت دادن آن‌ها در امور اجتماعی، تأثیر فراوانی دارد. البته شبكه های تلویزیونی و رادیویی با ایجاد انگیزه‌‌ در مخاطب، می‌توانند مشاركت اجتماعی كه از عمده‌ترین نقش‌های رسانه‌ها است را ایجاد كنند.
یكی از برنامه هایی كه با رویكرد آگاهی بخشی و اطلاع رسانی در حوزه سلامت از رسانه ملی پخش می شود، برنامه «افق روشن» از گروه سلامت اجتماعی شبكه رادیویی سلامت است. این برنامهرادیویی از آن زمان تاكنون با پرداختن به موضوعات متنوع و متعدد در حوزه های سلامت اجتماعی توانسته است مخاطبان زیادی را با خود همراه كند.
در یك صبح سرد پاییزی با حضور در استودیوی پخش زنده شبكه رادیویی سلامت با عوامل برنامه ساز «افق روشن» همراه می شوم تا از حال و هوای این برنامه گزارشی تهیه كنم.

*** ساختمان 9 دی؛ پخش رادیو سلامت
اینجا استودیوی پخش زنده شبكه رادیویی سلامت است. نیم ساعت قبل از شروع برنامه وارد استودیو می شوم. «فاطمه شهبازی»، نویسنده و سردبیر نخستین فردی است كه در استودیو حضور دارد و مشغول ادیت كردن متن برنامه است. در ابتدا تلاش دارم با او درباره نحوه چگونگی شكل گیری برنامه گفت و گو كنم.
شهبازی با خوشرویی، صحبتهایش را این طور آغاز می كند: «برنامه «افق روشن» همزمان با سال شهرنشینی و سلامت كه شعار آن سال سازمان جهانی بهداشت بود، در گروه صبحگاهی رادیو سلامت آغاز شد. این برنامه در دو ماه نخست با عنوان «شهرنشینی و سلامت» به سردبیری و تهیه كنندگی سارا شریفی هر روز از ساعت 9 و 5 دقیقه به مدت 45 دقیقه پخش شد. در ابتدا رویكرد این برنامه، مسائل شهری، محیط زیست و بهداشت شهری بود. یك سال بعد كه زمان پخش برنامه به روزهای زوج همان ساعت تغییر یافت، برنامه نیز در روزهای شنبه (به نام محله زندگی)، دوشنبه (پاسخ) و چهارشنبه (اینجا شهر ماست) نام گذاری شد؛ اما رویكرد آن همچنان مسائل شهری، محیط زیستی و البته طرح مسائل كلان در حوزه سلامت بود. البته در سال 91 نام برنامه به كنكاش تغییر یافت، و از بهمن ماه سال 91 تصمیم گرفته شد، در این برنامه ضمن اطلاع رسانی، رویكرد امید بخشی نیز چاشنی برنامه شود. بر همین اساس، سیاست گزاری برنامه نام «افق روشن» را انتخاب كرد.»
به گفته وی، برنامه افق روشن در قالب گفتگومحور با حضور مسئولان مختلف وزارتخانه، و پاسخگویی آن ها به سوال های تلفنی مردم پخش می شود؛ كه گاه اتاق فكر برنامه، خود پدیدآورنده سوژه های خبری جدیدی شود كه با طرح زنده آن، تلنگری در جامعه ایجاد می كند.
*** برنامه آغاز می شود
ساعت 9 و 5 دقیقه و برنامه افق روشن با ذكر نام خدا و سلام و احوالپرسی گوینده آغاز می شود. مجری، برنامه را اینطور آغاز می كند: «افق روشن، كاری از گروه سلامت اجتماعی رادیو سلامت، این جا موج اف ام ردیف 102 مگاهرتز صدای دانش، نشاط و آرامش». در همان ابتدی برنامه، مجری با طرح سوالی از شنونده ها می خواهد خود را در بحث امروز با ارسال پیامك به 30000102 و شماره تماس با 22021954 مشاركت دهد.
نكته جالب توجه برنامه این است كه از دقایق اولیه، نظرات مثبت و منفی مخاطبان درباره موضوع برنامه از طریق راه های ارتباطی اعلام می شود و این امر موجب خرسندی و رضایت عوامل برنامه ساز است.
موسیقی كوتاهی پخش می‌شود و شهبازی سردبیر برنامه از مجری می‌خواهد تا قبل از صحبت با مهمان برنامه توضیح كوتاهی را كه در صفحه اول تكست نوشته، بخواند و پس از آن مهمان حضوری برنامه امروز افق روشن، دكتر محمد آذین، دكتری حقوق خصوصی درباره موضوع برنامه صحبت های خود را آغاز می كند.
*** پرداختن به زوایای پنهان مسائل جامعه
برنامه با صحبت های كارشناس تلفنی برنامه، آقای الوند، مدیركل دفتر كودك و نوجوان سازمان بهزیستی در حال پخش است. در فرصتی كه دست می دهد، از شهبازی می پرسم برای این كه یك برنامه گفتگومحور همچون افق روشن پس از سال ها در میان مخاطبان جذابیت خود را حفظ كند از چه راهكارهایی بهره می گیرید؟، كه او بیان می كند: «در برنامه افق روشن تلاش می شود مردم را با تحولات اجتماعی و زوایای پنهان برخی از مسائل و یا تصمیم گیری های جدید دولتی آشنا كنیم. در واقع طرح، و داشتن چنین نگرشی، مخاطبان را با حق و حقوق اجتماعی خود آشنا می كند، و مسائل پنهان و ناگفته برای آن ها بازگو می شود. البته از آن جایی كه این برنامه با حضور مسئولان و كارشناسان برگزار می شود، جهت جذابیت برنامه، یك سوال از مخاطبان در ابتدای برنامه پرسیده می شود تا حس كنجكاوی و پرسشگری آن ها تحریك شود. البته پخش گزارش مردمی، خبرهای مرتبط با موضوع برنامه، پیامك ها و ارتباطات مردمی نیز از جمله مواردی است كه به تنوع بخشی برنامه كمك كرده است.»
به گفته شهبازی، هدف این برنامه افزایش و اعتلای حقوق شهروندی، مشاركت اجتماعی و آشنایی مخاطبان با مسائل روز جامعه است، كه البته با بهره گیری از مسائل روز جامعه به نقد و تحلیل كارشناسی آن ها می پردازد.
وی در خصوص موضوعات مطرح شده در برنامه نیز معتقد است: «سوژه های برنامه افق روشن، یك هفته قبل تعیین می شود. برخی سوژه ها جنبه خبری و برخی ممكن است مناسبتی باشد و گاه سوژه ها نوپدید هستند، یعنی تلاش می شود سوژه ای كه تاكنون پرداخته نشده است، مطرح شود. پس از انتخاب سوژه، متن برنامه بر اساس تحقیق و پژوهش آماده می شود و از آن جایی كه جنبه خبری دارد، سعی می شود در متن برنامه اظهار نظر كارشناسان و مسئولان درباره برنامه ارائه شود و ذهنیت مخاطب نسبت به موضوع برنامه آماده سازی شود.»
تهیه گزارش : رقیه بقائی