رئیس اداره تغذیه بیمارستان مسیح دانشوری، مصرف برخی مواد غذایی را باعث تقویت سیستم ایمنی، تنفسی، گوارشی و قلبی و كاهش آسیب های ناشی از آلاینده ها در بدن عنوان كرد.
به گزارش خبرگزاری مهر، منصور رضایی، كودكان، سالمندان، مادران باردار و بیماران قلبی ریوی را از گروه‌های در معرض خطر در آلودگی هوا عنوان كرد كه بیشتر از سایر افراد آسیب می‌بینند و با استفاده از تدابیر تغذیه‌ای می‌توان اثرات مضر آلودگی هوا را در آنها تا حدی كاهش داد.
وی با اشاره به عوارض نامطلوب آلاینده‌های موجود در هوا بر سلول‌های بدن گفت: در حالت عادی سیستم دفاعی بدن توسط اندام‌های دفعی نظیر كلیه، روده، ریه و پوست با كمك برخی مواد مغذی سلول‌ها را از آسیب‌های بیرونی محافظت می‌كند. اما با افزایش میزان آلاینده‌ها، بدن نمی‌تواند با این اثرات مبارزه كند و ساختمان و عمل سلول‌های بدن توسط رادیكال‌های آزاد تخریب می‌شود.
رضایی، مصرف بیشتر آنتی اكسیدان‌ها را باعث جلوگیری از آسیب رادیكال‌های آزاد و تخریب سلول‌های حیاتی بدن برشمرد و از منابع غذایی آنتی اكسیدانی به ویتامین‌های C , E، كاروتنوئیدها، سلنیوم و پلی فنول ها اشاره كرد و عملكرد هر یك از آنها را تشریح كرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به نقش مهم آنتی اكسیدانی ویتامین E ؛ روغن‌ها را غنی‌ترین منبع این ویتامین برشمرد كه با حرارت پختن از بین نمی‌رود اما سرخ كردن باعث تخریب آن می‌شوند.
در طبخ و فرآوری غذاها از روغن‌های گیاهی استفاده شود
وی با اشاره به روغن‌های گیاهی نظیر سویا، آفتابگردان و جوانه گندم به عنوان منبع غنی این ویتامین توصیه كرد: در طبخ و فرآوری غذاها حتماً از انواع روغن‌های خوراكی گیاهی استفاده شود. گرچه روغن ماهی، روغن زیتون و انواع مغزها به عنوان منابع خوب این ویتامین به شمار می آیند اما نباید بیش از نیاز مصرف شوند زیرا منجر به اضافه وزن یا چاقی می‌شوند.
رضایی، سبزی‌ها و میوه‌های تازه را منبع ویتامین Cبرشمرد و افزود: این ویتامین به دلیل وجود آنتی اكسیدان باعث افزایش مقاومت به عفونت‌ها و افزایش جذب آهن می‌شود و نسبت به حرارت، نور و محیط قلیایی بسیار حساس است.
به گفته وی، مهم‌ترین منابع ویتامین C شامل مركبات، فلفل سبز، كلم بروكلی، گل كلم، كلم برگ، گوجه فرنگی، سبزیجات برگی شكل سبز (سبزی خوردن)، اسفناج، كیوی، طالبی، توت فرنگی و سیب زمینی است و برای حفظ ویتامین‌های موجود باید میوه‌ها و سبزی‌ها تا حد امكان به صورت خام و تازه مصرف شوند.
در آلودگی هوا روزانه حداقل 3 واحد سبزی و 2 واحد میوه مصرف كنید
این دكترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان دكتر مسیح دانشوری تاكید كرد: افراد در برنامه غذایی روزانه خود به ویژه در شرایط آلودگی هوا حتماً از سبزی‌ها و میوه‌های فصل استفاده كرده و روزانه 3 تا 5 واحد از گروه سبزی‌ها و 2 تا 4 واحد از گروه میوه‌ها را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
به گفته رضایی، هر واحد میوه معادل یك عدد میوه متوسط یا نصف لیوان آب میوه تازه یا یك چهارم میوه خشك است. همچنین هر واحد سبزی معادل یك لیوان سبزی خام برگی (سبزی خوردن یا كاهو) یا نصف لیوان سبزی پخته یا خردشده، یا یك عدد گوجه فرنگی یا پیاز متوسط است.
وی، بتاكاروتن را یكی از كاروتنوئیدهای مهم وپیش ساز ویتامین Aبرشمرد و سبزی‌ها و میوه‌های رنگی سبز، زرد و نارنجی مانند هویج، كدو حلوایی، كلم بروكلی، اسفناج، گوجه فرنگی، انواع كلم، طالبی، هلو و زردآلو، موز را از منابع خوب بتاكاروتن ذكر كرد. وی با اشاره به نقش مهم ویتامین Aبر سلامت بینایی و پوست خاطرنشان كرد: با توجه به نقش مهم ویتامین A در تقویت سیستم ایمنی در شرایط آلودگی هوا باید در برنامه غذایی خانواده‌ها انواع سبزی‌ها و میوه‌های رنگی گنجانده شود.
سیب درختی دفع سرب از بدن را تسهیل می‌كند
رضایی سیب درختی را منبع غنی پكتین عنوان كرد كه از دسته فیبرهای محلول در آب و باعث تسهیل دفع سرب از بدن است و افزود: از سایر منابع پكتین می‌توان به مركبات مثل پرتقال، نارنگی، لیمو و گریپ فروت، توت فرنگی، هویج و غلات سبوس دار اشاره كرد. مصرف روزانه میوه‌های حاوی پكتین برای كاهش خطرات آلودگی هوا بسیار مهم است و توصیه می‌شود حداقل یك سیب در طول روز مصرف شود.
وی دریافت سلنیم را برای بهبود عملكرد آنزیم‌هایی كه بتواند با شرایط بد محیطی و آسیب رسان به سلول‌های بدن مقابله كند ضروری دانست و ماهی، گوشت قرمز، غلات، حبوبات، تخم مرغ، مرغ، سیر، زردچوبه و قارچ را حاوی این ماده ذكر كرد.
رئیس اداره تغذیه بیمارستان مسیح دانشوری، ریزمغذی روی را از مواد مؤثر در تقویت سیستم ایمنی بدن برشمرد و گفت: انواع گوشت، غلات و حبوبات خیسانده شده و ترجیحاً جوانه زده به خصوص غلات سبوس دار منابع سرشار از روی هستند و مصرف انواع فراورده‌های دریایی، نخود سبز، عدس و جوانه گندم به دلیل اینكه از منابع خوب ریزمغذی روی هستند، توصیه می‌شود.
وی با بیان این مطلب كه منیزیم در هوای آلوده موجب كاهش جذب فلزات سنگین مانند كادمیوم و افزایش دفع سرب می‌شود گفت: انواع سبزی‌های دارای رنگ سبز تیره غنی از این ماده مغذی هستند. از دیگر منابع غذایی منیزیم نیز انجیر، لیمو، گریپ فروت، ذرت زرد، بادام، گردو، پسته، مغزها، آجیل، سبزیجات برگی شكل مثل كلم، اسفناج، جعفری، كاهو، برگ چغندر، غلات سبوس دارو حبوبات مثل لوبیا و سویا هستند.
تأثیر مواد مغذی حاوی آهن و ید در كاهش تنگی نفس
رضایی مصرف ماهی‌های روغنی سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 و پروتئین, روی، منیزیم، سلنیوم، آهن و ید را در كاهش تنگی نفس و اثرات زیان بار تركیبات التهاب آور مفید دانست و توصیه كرد: سرخ كردن ماهی با شعله ملایم باشد و ترجیحاً به صورت بخارپز، آب پز و یا تنوری توصیه می‌شود. افزودن انواع چاشنی‌ها (آب لیمو و آب نارنج) به ماهی بخارپز و تنوری و یا آب پز موجب بهبود طعم و مزه آن می‌شود.
به گفته وی، چای سبز با داشتن مقدار قابل توجه آنتی اكسیدان تأثیر زیادی بر سیستم ایمنی دارد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌های مختلف به ویژه بیماری‌های فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوانزا در زمستان، اسهال و استفراغ در فصل تابستان و حساسیت‌های فصل پاییز و آلودگی‌ها می‌شود و افزود: نوشیدن چای سبز باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس می‌شود ولی باید توجه داشت كه مصرف بیش از حد آن می‌تواند مضر باشد.
مصرف روزانه حداقل دو لیوان شیر و مواد لبنی توصیه دیگر این متخصص تغذیه بود كه می‌تواند باعث كاهش عوارض ناشی از آلودگی هوا بر بدن و دستگاه گوارش شود.
توصیه‌های تغذیه‌ای برای كاهش عوارض آلودگی هوا
این دكترای تخصصی علوم تغذیه و رژیم درمانی بیمارستان مسیح دانشوری برای داشتن برنامه غذایی مناسب كه زیان‌های آلودگی هوا را به حداقل برساند توصیه كرد:
حداقل 400 گرم سبزی و میوه تازه موجود در فصل سرما در طی روز باید مصرف شود.
سبزی‌ها را بیشتر به صورت تازه و خام مصرف كنید چون ویتامین‌های آن به خصوص ویتامین Cبیشتر حفظ می‌شود.
روزانه از شیر و مواد لبنی كم چرب مثل ماست و پنیر كم چرب به مقدار كافی مصرف كنید.
حداقل 2 تا 3 بار در هفته ماهی مصرف كنید.
پرهیز از مصرف تنقلات كم ارزش مثل چیپس و پفك و نوشابه‌های گازدار زیرا باعث اختلال جذب عناصر مفید در بدن می‌شوند و می‌توانند اثرات سو آلودگی هوا را دوچندان كنند.
پرهیز از مصرف سوسیس و كالباس و كنسروها به دلیل داشتن مواد شیمیایی و نگهدارنده در شرایط آلودگی هوا و مصرف بیشتر مواد غذایی تازه و غیرصنعتی برای حفظ سلامتی افراد در مواجهه با آلاینده‌های هوا.
مصرف میزان كافی آب و مایعات بدن در روز برای حفظ سلامت اندام‌های دفعی و تسهیل دفع سموم و مواد دفعی. بهتر است از شیر و لبنیات كم چرب و انواع میوه و سبزی‌های فصل سرما نظیر انار، خرمالو، به، نارنگی، پرتقال، كیوی، شلغم، سیر و پیاز و انواع كلم، چغندر پخته و خام در انواع آش، سوپ و خورش و البته آب و چای كم رنگ نیز بیشتر استفاده شود.
تهیه یك بسته غذایی به عنوان میان وعده سالم برای كودكان مهد كودك‌ها، پیش دبستانی و سنین مدرسه شامل یك عدد میوه ترجیحاً سیب یا مركبات، یك پاكت 200 سی سی شیر و یك بسته 50 گرمی از انواع مغزهای تازه و بی نمك.
