آبریزش بینی، سرفه، گلودرد و تب؛ این علائم در یك سرماخوردگی ساده هم دیده میشوند، تشخیص اینكه بیماری ویروسی است یا باكتریایی، دشوار است.
به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، با توجه به ورود به فصل پاییز بیماری هایی مثل آلرژی، سرماخوردگی، آنفلوانزا شایع می شود و افزایش ابتلا به این بیماری های آلرژیك و تنفسی در پاندمی كرونا، منجر به گمراهی و گاها سهل انگاری در پیگیری درمان به دلیل تشابه علائم بیماریها می شود.
برای مثال فرد با ظهور علائمی مانند عطسه و آبریزش بینی متصور می شود كه به آلرژی مبتلا شده در حالیكه ممكن است این علائم، نشانه های بیماری آنفلوانزا باشند، یا فرد دچار تب و بدن درد است و تصور میكند به كرونا مبتلا شده در حالیكه به سرماخوردگی مبتلاست. با شناخت انواع علائم و شدت و مدت زمان نهفتگی و بروز این علامت ها می توان به شناخت دقیق بیماری پی برد.
تفاوت میان ویروس كرونا با آنفلوانزا
مهین جمشیدی، متخصص عفونی و استاد گروه بیماریهای عفونی دانشگاه علوم پزشكی ایران در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار كرد: به دلیل آغاز فصل سرد و همه گیری كرونا امكان ابتلا به بیماری هایی مثل آلرژی، كرونا، آنفلوانزا و سرماخوردگی كه از نظر بالینی علائم مشابهی دارند، افزایش پیدا میكند اما با بررسی دقیق تر علائم این بیماریها میتوان ابتلا به هر بیماری را تشخیص داد.
جمشیدی گفت: شروع بیماری در آلرژی معمولاً به شكلی است كه فرد با استشمام یك بو یا خوراكی خاص، علائمش بروز پیدا میكند. شروع بیماری در سرماخوردگی نیز معمولاً حالت تدریجی دارد به شكلی كه فرد نمیتواند زمان دقیقی را برای آغاز علائم بیماری اش بیان كند.
او ادامه داد: در آنفلوانزا و كرونا به گونهای است كه علائم پس از ارتباط با فرد مبتلا در شخص، ظهور پیدا میكند. شروع بیماری در كرونا تدریجی و سپس ناگهانی است. ابتدا با علائم عمومی مثل ضعف و بی حالی آغاز میشود و پس از گذشت مدتی علائم تنفسی ظهور پیدا میكند، اما در بیماری آنفلوانزا شروع بیماری به صورت ناگهانی است و بیمار از همان ابتدا شاهد علائم كاملا مشخص است.
تب و لرز
این متخصص بیماریهای عفونی در مورد تفاوت بیماری آلرژی، كرونا، آنفلوانزا و سرماخوردگی تصریح كرد: مهمترین علائمی كه در هر چهار بیماری وجود دارد و میتواند در تشخیص به ما كمك كند، تب و لرز است. بیشترین موارد بروز تب و لرز در آنفلوانزا و كرونا مشاهده میشود. تب در این بیماری ها همراه با لرز شدید است و منجر به بیقراری بیمار میشود. در سرماخوردگی معمولاً تب و لرزهای شدید وجود ندارد و حتی در صورت بروز تب به دلیل شدید نبودن، بدون درمان و خود به خود از بین میرود. در آلرژی نیز تب و لرز به ندرت و بسیار خفیف وجود دارد.
سرفه
جمشیدی در مورد تفاوت علائم تنفسی مثل سرفه در این چهار بیماری بیان كرد: سرفه در آلرژی شایع است. سرفههای آلرژیك طولانی هستند و به دلیل مواجهه با یك ماده و یا بوی خاص در فرد ایجاد میشوند؛ هرچه این مواجهه بیشتر باشد، شدت سرفه نیز افزایش پیدا میكند تا جایی كه باعث كلافگی فرد میشود.
او افزود: در سرماخوردگی ممكن است سرفه وجود نداشته باشد و اگر هم بود بسیار كم است. در كرونا نیز سرفه از اولین علائم آغاز بیماری است، اما این در همه بیماران یكسان نیست. سرفه در كرونا ابتدا خشك است و سپس تبدیل به سرفههای خلط دار میشود. در آنفلوانزا نیز سرفه وجود دارد، اما در ابتدای بیماری بروز پیدا نمیكند و به تدریج و با ادامه دار شدن بیماری افزایش پیدا میكند.
تنگی نفس و خس خس سینه
این متخصص بیماریهای عفونی ادامه داد: تنگی نفس از دیگر علائم این چهار بیماری است در آلرژی، تنگی نفس و خس خس سینه بدون سرفه وجود دارد و فرد به دلیل تجربههای قبلی متوجه نوع خاص تنگی نفس به دلیل آلرژی میشود. بیماران مبتلا به سرماخوردگی مشكل تنگی نفس ندارند. مبتلایان به كرونا نیز در ابتدای بیماری تنگی نفس ندارند اما با پیشروی بیماری، مشكلات تنفسی شان روند افزایشی و صعودی پیدا میكند. این بیماران همزمان با بروز تنگی نفس با درد قفسه سینه و سرفه نیز مواجه میشوند. در بیماری آنفلوانزا نیز در روزهای ابتدایی بیماری، تنگینفس وجود ندارد اما در مواردی كه بیماری درمان نشود و پیشرفت كند، تنگی نفس و سرفه به صورت همزمان مشاهده میشود.
بدن درد و ضعف عضلانی
جمشیدی گفت: از دیگر علائم مشابه در این چهار بیماری میتوان به بدن درد و ضعفهای عضلانی اشاره كرد. در آلرژی، بدن درد وجود ندارد. در مبتلایان به سرماخوردگی نیز بدن درد شایع نیست و فرد مبتلا احساس كسالت و بیحالی خفیفی دارد. این در صورتی است كه در بیماری آنفلوانزا، بدن درد و ضعف عضلانی یكی از اصلیترین علائم بروز بیماری است و از همان ابتدا فرد را آزار میدهد. در كرونا نیز بدن درد و ضعف عضلانی از علائم ابتلا به بیماری است. این درد در نقاط مختلف بدن افراد در روزهای مختلف بروز پیدا میكند و به صورت متمركز و منتشر وجود دارد.
حس بویایی و چشایی
جمشیدی تصریح كرد: درگیری حس بویایی و چشایی از دیگر علائم كمك كننده به تشخیص دقیق بیماری است. بویایی افراد مبتلا به بیماریهای آلرژیك دچار مشكل میشود. در سرماخوردگی، حس بویایی و چشایی تغییر زیادی پیدا نمیكند و اگر مشكلی هم پیش بیاید بسیار خفیف است و خیلی سریع برطرف میشود. در آنفلوانزا نیز بروز مشكلاتی در بویایی و چشایی موقتی و گذراست، اما در كرونا یكی از اصلیترین علائم این بیماری است و ماندگاری طولانی مدتی دارد.
او افزود: تغییر در حس بویایی و چشایی در بیماران مبتلا به كووید 19 متفاوت است. در برخی افراد این حس از بین می رود در برخی موارد چشایی افراد حساس میشود و طعم های بد را بیشتر از طعم های متداول احساس می كنند. در مواردی هم حس بویایی افراد قوی تر از قبل میشود و بوهای نامطبوع را بسیار بیشتر احساس میكنند.
عطسه و آبریزش بینی
جمشیدی بیان كرد: عطسه و آبریزش بینی از دیگر علائم مشترك بین این چهار بیماری است. در روزهای ابتدایی پاندمی كرونا متخصصان، عطسه و آبریزش بینی را جزو علائم كرونا نمیدانستند اما پس از گذشت زمان و بروز طیفهای گسترده علائم این بیماری، مشخص شد كه در برخی موارد اولین علائم ابتلا به كرونا عطسه و آبریزش بینی همراه با قرمزی چشم است.این علامت گمراه كننده تر از سایر علامتهاست چون در هر چهار بیماری بروز پیدا میكند. در سرماخوردگی و آنفلوانزا نیز عطسه و آبریزش بینی وجود دارد. در آلرژی این علامت ها به صورت قابل توجهی و همراه با خارش چشم به وجود می آید.
مشكلات گوارشی
این متخصص بیماری های عفونی گفت: بروز علائم گوارشی در هر چهار بیماری، كمتر از سایر علامتها است. در سرماخوردگی شاهد علائم خفیفی مثل حالت تهوع و استفراغ خواهیم بود. در كرونا بروز علائم گوارشی شایع است و همراه با بیماریهای تنفسی اتفاق می افتد. علائمی مانند اسهال استفراغ و تهوع از شایعترین علامت های گوارشی مبتلایان به كروناست. در آلرژی مشكلات گوارشی، به ندرت مشاهده می شود. در آنفلوانزا نیز به صورت خفیف نمایش پیدا می كند.
احتمال ابتلای همزمان به كرونا و آنفلوانزا وجود دارد
جمال میرزایی، متخصص عفونی و فلوشیپ فوق تخصصی نقص ایمنی، سرطان و پیوند در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان در مورد افزایش موارد ابتلا به آنفلوانزا و سرماخوردگی و كرونا اظهار كرد: با توجه به سرد شدن هوا ما شاهد بروز انواع بیماریهای تنفسی مثل انواع سرماخوردگی، آنفلوانزا و... خواهیم بود اما با همه گیری كرونا، نمیتوان بسیار جزئی و دقیق، تفكیكی بین كرونا، آنفلوانزا و سرماخوردگی در نظر گرفت زیرا این بیماریها در بسیاری از علائم، اشتراك بسیار زیادی دارند.
میرزایی بیان كرد: در سرماخوردگی عادی معمولا با علائم بسیار خفیفی مثل ضعف، بیحالی و آبریزش بینی و ... مواجه میشویم. این در حالی است كه این علائم در بیماری آنفلوانزا با علائم دیگری مانند بدن درد شدید و تبهای بالا همراه است.
این متخصص بیماریهای عفونی بیان كرد: در كرونا علاوه بر ظهور علائم شدیدتر آنفلوانزا و سرماخوردگی، علائمی مانند بد شدن حال عمومی، از دست دادن بویایی، درگیریهای ریوی و ... ظهور پیدا میكند و میتوان تفكیكی نسبی بین این علائم در نظر گرفت اما باز هم افراد باید بروز هر بیماری تب دار تنفسی را كرونا و آنفلوانزا قلمداد كنند و احتیاطهای جدی مثل تاكید بر قرنطینه را جدی بگیرند تا اینكه با انجام تست پی سی آر خلاف آن ثابت شود.
این متخصص بیماریهای عفونی بیان كرد: اگر دانش آموزانی كه به مدرسه میروند دچار علامتهایی مثل تب و آبریزش بینی و به طور كلی علائم سرماخوردگی شدند، باید از حضور در مدارس خوددداری كنند تا باعث انتقال بیماری به سایر دانش آموزان نشوند.
میرزایی گفت: انجام تست پی سی آر برای هر كسی با هر میزان علائم بیماری، اصلا ضروری نیست و پی سی آر فقط با تشخیص پزشك و در صورت نیاز انجام میشود.