چكار كنیم «دیابت» نگیریم؟

متخصص تغذیه گفت:وقتی كسی وزن بالایی دارد و چاقی اطراف شكم دارد می‌توان پیش بینی كرد كه به دیابت مبتلا می‌شود. معمولا این موضوع در آقایان در سنین پایین تر و در خانم‌ها بعد از یائسگی رخ می‌دهد.

1400/08/09
|
10:42

به گزارش خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، علی میلانی بناب، متخصص تغذیه و سلامت در برنامه صبح پارسی شبكه جام جم، گفت: همه سلول‌های بدن ما برای تامین انرژی به قند خون نیاز دارند. بدن همواره سعی می‌كند این قند را در محدوده طبیعی نگه دارد و با ترشح هورمون انسولین آن را كنترل می‌كند اما قند خون گاهی بیشتر از حد معمول می‌شود؛ وابسته به میزانی كه قند خون از حد معمول بالا می‌رود شدت دیابت هم متفاوت می‌شود.

وی تصریح كرد:وقتی انسولین به مقدار كافی ترشح نمی‌شود یا اصلا ترشح نمی‌شود دیابت نوع یك است كه بیشتر در افراد زیر سی سال دیده می‌شود و می‌تواند ناشی از عوامل ژنتیكی یا بیماری‌های ویروسی شود.

این متخصص تغذیه افزود: در دسته دیگری از بیماران انسولین بدنشان بیش از حد ترشح می‌شود ولی این هورمون توانایی كنترل قند خون را ندارد؛چون بدن نسبت به این هورمون حساسیت نشان نمی‌دهد و تعادل قند خون بهم می‌خورد. این موضوع به چگونگی سبك زندگی افراد بر می‌گردد و از چاقی و استرس مداوم ناشی می‌شود.

میلانی عنوان كرد: برخی بیماری‌های غیر واگیر دیگر مثل چربی و فشار خون نیز با دیابت ریشه‌های مشترك دارند و از عوامل مشترك ناشی می‌شوند؛ به همین دلیل كسانی كه اختلالات چربی خون دارند مبتلا به دیابت و یا در معرض آن هم هستند و یا در بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت یا چربی خون، فشار خون نیز تشخیص داده می‌شود.

وی با اشاره به اینكه دیابت در اكثر مقاطع قابل پیش بینی است، ادامه داد: وقتی كسی وزن بالایی دارد و چاقی اطراف شكم دارد می‌توان پیش بینی كرد كه به دیابت مبتلا می‌شود. معمولا این موضوع در آقایان در سنین پایین تر و در خانم‌ها بعد از یائسگی رخ می‌دهد كه نشان دهنده اختلال در ترشح انسولین است.

این متخصص تغذیه بیان داشت: عمده تجمع چربی در افرادی كه انسولین بدنشان دچار اختلال است در اطراف شكم است. كسانی كه شیوه زندگی مناسب ندارند چاقی دور شكم دارند. وقتی دور شكم از 90 سانتی متر بالاتر می‌رود، تری‌گلیسیرید هم افزایش پیدا می‌كند و قند خون بهم می‌خورد.
میلانی اظهار داشت: به بیانی ساده تر باید بگوییم وقتی به انسولین نوسان می‌دهیم ترشح انسولین در بدن را بیهوده می‌كنیم. اگر با خوردن خوراكی‌هایی كه قندشان به سرعت جذب می‌شود قند خون را سریع افزایش دهیم انسولین هم به یكباره برای كنترل این حجم از قند وارد شده به خون، به میزان زیاد ترشح می‌شود و باعث می‌شود سلول‌ها حساسیت خود را نسبت به این هورمون كم كنند اما در عین حال انسولین خون افزایش یافته است.

وی اضافه كرد: در حالی كه سلول‌ها به آن بی توجه شده‌اند و به همین دلیل قند خون بالا می‌رود. نباید به انسولین پیك بدهیم تا این اتفاق در بدن رخ دهد؛ حذف موادی كه شكر افزوده دارند چون پروسه هضم طولانی ندارند می‌توانیم از پیك انسولین در بدن جلوگیری كنیم. این مراقبت‌ها صرفا مربوط به كسانی نیست كه دارای دیابت هستند بلكه لازمه پیشگیری از ابتلا به این بیماری در همه افراد است.

میلانی بیان كرد: برای طولانی كردن پروسه هضم قند خون باید فیبرها و مواد غذایی دارای فیبر مثل سبزیجات، میوه ها و حبوبات را در رژیم غذایی افزایش دهیم؛ چون این مواد در دستگاه گوارش بافتی را ایجاد می ‌كنند كه با احتباس آب می‌تواند آنزیم‌های هضم كننده قند رقیق تر است و به همین دلیل فرایند جذب قند بسیار زمان بر تر است و قند به یك باره وارد خون نمی‌شود.

وی درباره قندخون نرمال گفت: قبلا مبنا به این صورت بود كه قندخون ناشتا باید زیر 100 باشد ولی حالا می‌گویند بالاتر از 90 میلی گرم در دسی لیتر نشان دهنده اختلال قند خون است. وقتی این رقم بالاتر از 120 برود با كنترل رژیم غذایی نمی‌توان آن را به حد طبیعی رساند و نیاز به درمان دارویی به وجود می‌آید اما قند خون بالاتر از 180 ممكن است به كلیه نیز ضرر بزند و باید برای كنترل آن پیگیری‌های لازم را انجام داد.

این متخصص تغذیه تصریح كرد: در آزمایش قند خون اگر سطوح نرمال باشد اما هموگلوبین a1c بالا نشان داده شود یعنی در یك ماه گذشته اختلال قندخون دیده شده و باید مراقبت‌های درمانی برای این امر صورت گیرد.

میلانی افزود: وقتی قندخون افزایش پیدا می‌كند كلسترول ال دی ال نیز افزایش پیدا می‌كند و این ناشی از این است كه فرد غذای خوبی نمی‌خورد این موضوع باعث رسوب چربی‌ها در عروق می‌شود و منجر به بیماری‌های قلبی عروقی هم می‌شود.

وی تصریح كرد: باید به چربی‌های اشباع هم در بیماری دیابت و فشار خون توجه شود و مراقب باشیم تا بیش از اندازه چربی استفاده نكنیم.

وی بیان كرد: چربی‌هایی كه در دمای محیط فیزیك جامد دارند دارای چربی اشباع شده هستند؛ البته امروزه روغن مایع را هم به علت اینكه می‌خواهند روی آن بافت ایجاد كنند به صورت مایع وارد بازار می‌كنند؛ در حالی كه چربی اشباع شده دارند و روی اطلاعات این محصولات مشخص شده كه اشباع هستند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: در پخت و پز از روغن‌هایی استفاده كنیم كه چربی اشباع نداشته باشند، روغن‌های هیدروژنه، روغن‌های سرخ كردنی، مواد غذایی فراوری شده كه در آن روغن هیدروژنه استفاده شده است مثل پنیر پیتزا و بیسكویت‌ها نیز برای بیماران دیابتی مضر هستند. برای اینكه به آن محصولات فراوری شده بافت بدهند از این روغن‌ها استفاده می‌كنند. باید شیوه پخت و پز را تغییر دهیم و از این مواد استفاده نكنیم.

میلانی اظهار داشت: به علاوه رژیم غذایی صحیح برای مبارزه با دیابت باید فعالیت فیزیكی بدن را افزایش دهیم. با فعالیت فیزیكی گیرنده‌های سلول كه به انسولین حساس نبوده‌اند پویا و فعال شده و به این هورمون حساس می‌شوند و قندخون را بهتر كنترل می‌كنند. ورزش‌هایی مثل پیاده روی و ورزش‌های استقامتی عوارض دیابت را كنترل می كنند.

وی عنوان كرد: در دیابت نوع دو در بلند مدت اگر بتوان قند خون را زیر 120 تثبیت كرد می‌توان از شر این بیماری خلاص شد اما كمی دور از ذهن است و بهتر است مراقبت كنیم تا از اول مبتلا نشویم.

این متخصص تغذیه تاكید كرد: اگر قند ساده را از برنامه غذایی حذف كنیم، حجم غذا را كم كنیم اما دفعاتش را زیاد كنیم می‌توانیم از ابتلا به دیابت جلوگیری كنیم. اگر غذای مفیدی را هم استفاده كنیم اما حجمش زیاد باشد بازهم قند زیادی را به صورت همزمان وارد بدن كرده‌ایم و تاثیری در كنترل دیابت ندارد.

دسترسی سریع