روز جهانی غذا همه ساله به منظور اهمیت و نقش موثر تغذیه سالم در افزایش سلامت جوامع، گرامی داشته می شود.
به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، هر سال حدود 150 كشور در سراسر دنیا روز جهانی غذا را برای توجه جهانی به مساله فقر و گرسنگی، گرامی می‌دارند. می توان گفت روز جهانی غذا به نوعی روز همدردی با افراد گرسنه ای است كه از ساده‌ترین نیاز زندگی، یعنی غذا محروم هستند. در این روز، سازمان‌های بین‌المللی، برای برقراری روابط در زمینه كشاورزی و زمینه سازی برای جلوگیری از فقر و گرسنگی و نابودی محیط زیست، تلاش می‌كنند.
اهداف روز جهانی غذا
تشویق و ترغیب ملت‌ها، دولت‌ها و نهاد‌های غیر دولتی برای افزایش تولید محصولات كشاورزی و پایان دادن به گرسنگی در دنیا، ترغیب به برقراری ارتباط كشور‌های در حال توسعه برای همكاری‌های اقتصادی و كشاورزی و حمایت برای افزایش محصول، تشویق زنان روستایی برای مشاركت در تصمیم‌گیری‌هایی كه به شرایط زندگیشان كمك می كند، افزایش آگاهی عمومی ملت ها و جلب توجه آن‌ها به مسئله مهم گرسنگی در جهان و افزایش مسئولیت بین‌المللی و ملی برای جنگ علیه گرسنگی، سوءتغذیه و فقر از اهدافی است كه در این روز به آن توجه ویژه ای می‌شود.
40 درصد مردم دنیا به رژیم غذایی سالم دسترسی ندارند
نرگس جوزدانی، رژیم شناس و متخصص تغذیه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان در مورد روز جهانی غذا اظهار كرد: شعار امسال روز جهانی غذا، تغذیه و پایداری است. در اوایل گرامیداشت این روز، فقط هدف این بود كه هیچ شخص گرسنه ای در دنیا نباشد، اما بعد‌ها به این نتیجه رسیدند كه تغذیه درست می تواند بسیار مهمتر از گرسنه بودن یا نبودن افراد باشد. می توان گرسنگی را با هر ماده خوراكی برطرف كرد، اما لزوما فرد با مصرف آن تقویت نمی‌شود و شعار امسال در راستای این است كه افراد با تغذیه سالم و صحیح از موادغذایی مغذی برخوردار شوند.
جوزدانی گفت: 3 میلیارد نفر (معادل 40 درصد از مردم دنیا) نمی‌توانند به یك رژیم غذایی سالم دسترسی داشته باشند این در حالی است كه داشتن یك رژیم غذایی، بسیار مهم است و به راحتی تامین نمی‌شود و باید با مجموعه‌ای از مواد غذایی مثل غلات و پروتئین‌ها، لبنیات، سبزیجات و میوه‌ها و ... رژیم سالم را برای افراد ایجاد كنیم.
او ادامه داد: دسترسی نداشتن به هر كدام از دسته های مواد غذایی می تواند منجر به دریافت نكردن مواد غذایی توسط بدن افراد بشود و در نتیجه افراد را دچار سوء تغذیه كند كه یك عارضه شایع است و در كشورمان نیز آمار قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.
این رژیم شناس بیان كرد: طبق آمار حدود 2 میلیارد نفر از مردم جهان دچار اضافه وزن و چاقی ناشی از رژیم غذایی ناسالم و سبك زندگی ساكن و این افراد نیز در گروه افرادی قرار می‌گیرند كه از رژیم غذایی سالمی برخوردار نیستند.
جوزدانی گفت: طبق مطالعات تخمین زده می‌شود كه تا سال 2030، تغذیه نادرست سالانه 1.3 تریلیون دلار هزینه‌های سلامت را در جوامع افزایش دهد.
جوزدانی بیان كرد: طبق آمار 14 درصد غذا‌های تولید شده در كل دنیا و 17 درصد از مواد اولیه خوراكی به دلیل شرایط نگهداری و جابجایی یا اتمام تاریخ مصرف در فروشگاه‌ها فاسد و در نتیجه معدوم می‌شوند كه در روز جهانی غذا علل این اتفاق و راه های كاهش این درصد، مورد بررسی قرار می‌گیرد.
او اظهار كرد: از اصلی‌ترین اهداف روز جهانی غذا در سازمان فائو سامان دادن به مساله كشاورزی و اهمیت دادن به سلامت مواد اولیه و مواد مغذی است. در این سازمان به طور كلی روی تمام زیرساخت‌ها فعالیت دارند تا بتوانند تخریب مواد غذایی را به حداقل ممكن برسانند و در مقابل، كیفیت مواد غذایی را تا حد امكان بالا ببرند و همه تلاششان بر این است تا تمام افرادی كه دسترسی به مواد غذایی سالم ندارند، از باكیفیت‌ترین مواد غذایی بهره‌مند كنند، اما هدف فقط سیر كردن افراد نیست و تغذیه افراد با مواد مغذی برای رفع كمبود‌های بدن سرلوحه قرار می‌گیرد.
اهمیت تغذیه سالم در سلامت افراد جامعه و توسعه جوامع
كورش صمدپور متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان در مورد امنیت غذایی و غذای سالم با اشاره به اینكه سلامت، محور توسعه است، اظهار كرد: این به این معنی است كه اگر افراد یك جامعه سالم باشند می‌توانند در تمام عرصه‌های یك جامعه مفید باشند و در نتیجه باعث توسعه یك جامعه شوند. یكی از شاخص‌های مهم علاوه بر رعایت بهداشت فردی، واكسیناسیون به موقع، دسترسی به دارو و تجهیزات پزشكی و ... دسترسی به غذای سالم و كافی است كه در سلامت افراد نقش موثری را ایفا می‌كند.
صمدپور افزود: اگر افراد در دوران قبل از بارداری، بارداری، كودكی و نوجوانی، میانسالی و سالمندی به تغذیه خود اهمیت بدهند و امنیت غذایی كافی و مناسب را داشته باشند، در همه زمینه‌ها از سلامت برخوردار خواهند بود؛ همچنین عملكرد مفید و موثری خواهند داشت.
امنیت غذایی یا همان دسترسی كافی به غذای سالم
این متخصص در مورد اهمیت امنیت غذایی اظهار كرد: به دسترسی كافی به غذای سالم، امنیت غذایی گفته می‌شود. همه افراد جوامع باید این دسترسی را داشته باشند و بتوانند از مواد مغذی مورد نیاز بهره‌مند بشوند و این وظیفه دولتمردان است كه این امنیت را برای افراد یك جامعه ایجاد كنند تا مردم بتوانند از همه گروه‌های غذایی به صورت سالم بهره‌مند بشوند. پس از دولتمردان نیز این خود مردم هستند كه با انتخاب تغذیه سالم می‌توانند سلامتی خود را تضمین كنند. به طور مثال یك خانم باردار باید حتماً به تغذیه خود اهمیت بدهد و پس از زایمان حتماً به تغذیه نوزادش از شیر مادر تاكید داشته باشد.
او ادامه داد: افراد باید از گروه‌های مختلف غذایی بهره‌مند شوند. یكی از این گروه‌های مهم، لبنیات است كه افراد باید دسترسی كافی برای تهیه لبنیات داشته باشند و قسمت قابل توجهی از پروتئین و كلسیم خود را از طریق مصرف آن تامین كنند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی در مورد ایمنی غذا بیان كرد: غذایی كه مصرف می‌كنیم باید از سلامت كافی برخوردار باشد و هیچ آلودگی در مسیر تولیدش وجود نداشته باشد. روز جهانی غذا هر ساله با شعار‌ها و اهداف خاصی در سراسر دنیا گرامی داشته می‌شود. امسال هم شعار این روز پیام‌هایی مثل تولید مناسب، تغذیه سالم، محیط سالم و درنتیجه زندگی سلامت را به همراه دارد. به این معنی كه مواد غذایی باید از مزرعه تا سر سفره به سالم‌ترین شكل ممكن تهیه و مصرف شوند.
صمدپور گفت: گروه دیگری از مواد غذایی كه افراد باید به مصرف آن مداومت داشته باشند، سبزیجات است. خوشبختانه تنوع و مصرف سبزیجات در كشور ما بسیار خوب است، اما فرآِیند كاشت، رشد و برداشت سبزیجات از اهمیت بالایی برخوردار است و باید در نهایت سلامت و به دور از هر آلودگی و بیماری زایی باشد.
او گفت: به طور كلی نیاز‌های تغذیه‌ای بدن ما به مصرف درشت مغذی‌هایی مثل انواع پروتئین‌ها و كربوهیدرات همچنین ریز مغذی‌هایی مثل انواع ویتامین‌ها و املاح و مكمل‌ها تقسیم می‌شود و هر فرد باید روزانه مقدار مشخصی پروتئین را دریافت كند. از غنی‌ترین منابع پروتئینی می‌توان به گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات و تخم مرغ و تا حدی لبنیات اشاره كرد. باید توجه داشت كه كمبود مصرف مواد غذایی به ویژه ریز مغذی‌ها می‌تواند منجر به سوء تغذیه در افراد بشود كه متاسفانه در كشورمان در استان‌های محروم و افراد حاشیه نشین در شهر‌های بزرگ با مسئله سوءتغذیه مواجه هستیم.
صمدپور گفت: امنیت غذایی زمانی برقرار می‌شود كه افراد از همه گروه‌های غذایی به خصوص ریزمغذی‌هایی مثل آهن، روی، كلسیم و ... به اندازه كافی استفاده كنند.
او گفت: مسئله آموزش جامعه نیز به عهده ارگان‌های مختلف و رسانه‌هاست كه به صورت مكتوب یا تصویری و در قالب سریال و فیلم و ... و حتی آموزش در مدارس نقش مهمی در ترغیب مردم برای مصرف تغذیه سالم و آشنایی آن‌ها با نیاز‌های مهم تغذیه ایفا كنند. باید توجه داشت ارتقای سواد تغذیه بسیار مهم و تاثیرگذار است، زیرا در بعضی موارد دلیل سوء تغذیه افراد و یا عدم دریافت مواد غذایی مناسب مشكلات مالی نیست و خانواده به دلیل عدم آگاهی تغذیه، با وجود وضعیت مالی مناسب از مواد غذایی نامناسب استفاده می‌كنند و در نتیجه كودكان را با مواد غذایی نامناسب رشد می‌دهند. گروهی از افراد نیز به دلیل عدم توانایی مالی نمی‌توانند به خوبی از مواد غذایی سالم و مفید بهره‌مند بشوند و آموزش انتخاب سالم مواد غذایی می‌تواند نقش تاثیر گذاری در ایمنی غذایی افراد یك جامعه داشته باشد.
