رئیس دانشكده علوم رفتاری و سلامت روان دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت: درگیری مردم با اختلالات روانپزشكی درصد بالایی دارد، به طوری كه در دوران كرونا این وضعیت تشدید شد.
به گزارش خبرگزاری مهر، سید وحید شریعت، با اشاره به قرار گرفتن در هفته سلامت روان، تاكید كرد: باید آگاهی عمومی نسبت به مسائل مرتبط با بهداشت روان افزایش یابد و فرصتی باشد تا اینكه آموزش‌های بیشتری در زمینه سلامت روان به عموم مردم و همچنین به مسئولین و سیاستگذاران داده شود، و در نهایت باعث شود چه كسانی كه می‌توانند نقش تأثیرگذار و مهمی در برنامه ریزی در زمینه‌های بهداشت روان داشته باشند و چه كسانی كه به عنوان مصرف كننده خدمات هستند، آگاهی بیشتری پیدا كنند و با افزایش آگاهی بتوانند سلامت روان را ارتقا دهند. نامگذاری این هفته به این نام، بهانه‌ای است كه بتوانیم توجه افراد را به سمت موضوعات مرتبط با بهداشت روان سوق دهیم.
وی با عنوان این مطلب كه سازمان بهداشت جهانی هر سال یكی از موضوعات مهم و قابل توجه را به عنوان شعار روز انتخاب می‌كند تا به آن موضوع بیشتر دقت شود، گفت: امسال موضوع نابرابری یا ضرورت دسترسی همه افراد به خدمات سلامت روان را انتخاب كرده است. وقتی صحبت از نابرابری می‌شود، منظور نابرابری در دسترسی به خدمات مختلف سلامت، به ویژه خدمات ضروری اولیه برای همه مردم در دنیا است.
این روانپزشك ادامه داد: ما می‌دانیم میزان درگیری مردم با اختلالات روانپزشكی درصد بالایی دارد و درصد قابل توجهی از مردم نیازمند این خدمات پایه و اولیه هستند. سازمان بهداشت جهانی با این شعار قصد داشته است كه موضوع دسترسی خدمات را به مردم و مسئولین یادآوری كند و تأكید داشته كه برای گسترش دسترسی به خدمات باید اقداماتی انجام شود.
شریعت با اشاره به شیوع كرونا و افزایش اختلالات سلامت روان، گفت: در یكسال و نیم اخیر كه كرونا در دنیا شیوع پیدا كرده و در كشور ما هم پنج خیز را داشته است، به ویژه این دو خیز اخیر كه تقریباً پشت سر هم بودند، از جهات مختلفی تأثیرات منفی و گسترده‌ای روی مردم گذاشته است. از یك طرف استرس بیماری و احتمال مرگ و میر و ضرورت رعایت پروتكل‌ها و همچنین كاهش ارتباط افراد با یكدیگر و كم شدن حمایت اجتماعی كه می‌توانستند از یكدیگر دریافت كنند، كاهش دید و بازدیدها، مسافرت‌ها و از طرف دیگر مرگ و میر زیادی كه در این مدت اتفاق افتاد و سوگ‌های بدون آغوشی كه وجود داشت و مردم ناچار بودند به تنهایی با سوگ خود كنار بیایند، آسیب‌های بسیاری برای همه مردم به خصوص مردم دنیا فراهم كرد.
عضو هیأت دانشگاه علوم پزشكی ایران افزود: جنبه دیگر دوره كرونا، آسیب‌های اجتماعی اقتصادی بوده است، كه در برخی كشورها دولت‌ها توانستند تا حدودی با ذخیره‌های ارزی خود این آسیب‌ها را برای مردم جبران كنند كه این مهم در كشور ما عملاً جبران نشده است و آنهایی كه شاغل و استخدام دولتی نبودند، در زمانی كه كارشان تعطیل می‌شد، هیچ مبلغ جبرانی دریافت نكردند، و این مواردی بود كه در این مدت فشار بیشتری به مردم آورده است و جمعیتی كه از قبل هم آسیب دیده بودند و استرس‌های متعددی را حتی پیش از شیوع كرونا تحمل كرده را تحت فشار گذاشته است.
وی ادامه داد: سال 1398 كه كرونا شیوع پیدا كرد، سالی بود كه مردم استرس‌های فراوانی را از قبل تحمل كرده بودند، از جمله سیل‌های متعدد در نقاط مختلف كشور، مساله ترور شهید سلیمانی، سقوط هواپیما و همه اینها به شدت تأثیر گذاشته بود و پس از آن با شیوع كرونا یك زنجیره‌ای از استرس برای مردم تكمیل گردید، بنابراین به نظر می‌رسد كه شرایط، شرایط مناسبی از لحاظ سلامت روان نیست و نیاز است كه اقدامات جدی در این زمینه انجام شود.
شریعت تاكید كرد: با توجه به نكاتی كه ذكر شد و استرس‌ها و فشارهای وارد شده به مردم كه كیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده است، مواردی كه ضروری است مسئولین به آن توجه كنند در درجه اول شناخت مشكل و موضوع است. اینكه این مساله را به عنوان یك معضل در نظر بگیرند و از نظر متخصصان برای بهبود شرایط استفاده كنند. منظور از متخصصان، تنها متخصصان سلامت روان نیستند، بلكه حل این مشكل كاری است كه نیازمند برنامه ریزی جمع بزرگی از متخصصان از جمله، جامعه شناسان، روانشناسان، اقتصاددانان، سیاستمداران و جمع گسترده‌تری است تا شرایط حاكم بر كشور به سمت بهبودی بیشتری پیش برود. در غیر این صورت هیچ نسخه ویژه ای برای ارتقا وضعیت نشاط و سلامت روانی مردم وجود ندارد كه بتوانیم آن را پیشنهاد كنیم و به راحتی بتوان عوارضی كه طی این سال‌ها اتفاق افتاده را به طرز معجزه آسایی برطرف كنیم.
وی افزود: شاید مهم‌ترین اقدام، در این زمینه كاهش آسیب باشد، به این معنی كه درجه اول اقداماتی كه منجر به بدتر شدن شرایط می‌شود را متوقف كنیم. این اقدامات اكثراً ناشی از تصمیمات نادرستی است كه در سطح مدیریت گرفته می‌شود و ممكن است هركدام از آنها فشار و تنش را در گروه‌هایی از مردم بیشتر كند. به نوعی نیاز است سختگیری‌هایی كه خیلی از آنها قابل چشم پوشی است، توسط مسئولین كاهش یابد و گشایش‌هایی در زمینه‌های مختلف ایجاد كنند، كه سلیقه‌های مختلف مطرح شود و افراد دست كم بتوانند نظراتی كه در رابطه با وضعیت موجود دارند را با خیالی آسوده مطرح نموده و تنگ نظری‌ها را كنار بگذارند.
شریعت گفت: نكته دیگر سرمایه گذاری در بحث سلامت روان است، كه این مهم باید به شكل جدی چه به صورت ساختاری (در سطح وزارت بهداشت كه جایگاه اداره سلامت روانی اجتماعی باید ارتقا یابد) و چه در بودجه انجام شود. همینطور مجلس شورای اسلامی باید توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشد و بودجه مشخصی را برای سازمان‌هایی كه خدمات اجتماعی و خدمات جامعه نگر سلامت روان را ارائه می‌كنند، اختصاص دهد تا جمع زیادی از مردم بتوانند از این خدمات بهره مند شوند و میزان ناتوانی و مشكلات ناشی از بیماری‌ها را كاهش دهند و همین طور مسائلی كه مربوط به بازتوانی یا توانبخشی بیماران یا كسانی كه دچار ناتوانی‌های ناشی از اختلالات روانپزشكی شدند، به صورت مشاغل حمایت شده و خدمات جامعه نگر می‌تواند تأثیر قابل توجهی در ارتقا وضعیت سلامت روانی بیماران و خانواده‌های آنها داشته باشد.
