عفونت بیمارستانی به عنوان «قاتل ناشناخته»، علاوه بر اینكه سلامت بیماران را تهدید می‌كند، موجب افزایش هزینه‌های نظام سلامت هم می‌شود.
به گزارش خبرنگار مهر، موضوع عفونت‌های بیمارستانی از دیرباز همواره به عنوان یكی از چالش‌های پیش روی نظام سلامت كشورها شناخته می‌شود.
هر چند وضعیت بیمارستان‌ها بعد از شیوع كرونا به لحاظ توجه بیش از پیش به دستورالعمل‌های بهداشتی، ارتقا یافته است. اما، واقعیت این است كه معضل عفونت‌های بیمارستانی همچنان وجود دارد و چه بسا بیشتر هم شده باشد.
مطالعه گزارش‌های بیمارستانی نشان می‌دهد كه عفونت‌های بیمارستانی باعث می‌شود تا مدت زمان بستری بیمار افزایش یابد و در نتیجه آن، احتمال مرگ بیمار هم بیشتر می‌شود.
ضرر 45 بیلیون دلاری عفونت‌های بیمارستانی
علیرضا نیكبخت نصرآبادی رئیس دانشكده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشكی تهران، با تاكید بر اهمیت عفونت‌های بیمارستانی و كنترل و پیشگیری آن با اشاره به آمار اعلام شده توسط CDC، گفت: در سال حدود دو میلیون گرفتاری داریم از عوارض عفونت‌های بیمارستانی كه 100 هزار تای آنها در سال منجر به مرگ می‌شود و هزینه تحمیل شده آن را معادل 45 بیلیون دلار برآورد كرده‌اند.
وی بر مسئولیت بیمارستان‌ها، نظام سلامت، خود بیماران و همراهان آنها تاكید و تصریح كرد: اهمیت این بحث جایی مشخص می‌شود كه تمامی نزدیك به صد درصد عوارض و رخداد قابل پیشگیری است.
نصرآبادی گفت: شستن دست‌ها و راه‌های ساده‌تر می‌تواند تا 40 درصد عفونت بیمارستانی را كاهش دهد.
رئیس دانشكده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشكی تهران، با اشاره به مراقبت‌هایی كه یك پرستار در طول روز با آن مواجهه است، افزود: وظیفه اصلی پرستاران این است كه گاید لاین‌ها را بشناسد، آگاه باشند و بتوانند آنها را پیگیری كرده و به باقی همكاران آموزش دهند. پرستاران باید بتوانند خوب كنترل كنند، ارزیابی كنند و به سیستم، به همكاران و به بخش آموزش دانشجویان پرستاری و حتی بیماران بازخورد بدهند.
نصر آبادی، پیشگیری و كنترل عفونت‌های بیمارستانی را نیازمند اراده سیستماتیك، وجود تسهیلات از سوی سیستم سلامت و تعهد فردی تك تك مراقبت كننده‌ها دانست.
منتظر پاندمی میكروب‌های مقاوم باشید
آرش سیفی عضو كمیته كشوری كنترل عفونت، عفونت‌های بیمارستانی را تنها محدود به بستری شدگان در بیمارستان ندانست و گفت: در خیلی از جراحی‌های سرپایی كه خیلی متصل به بیمارستان هم نیستند عفونت‌های بیمارستانی دیده می‌شود.
وی، عفونت بیمارستانی را عفونتی كه بیمار از قبل نداشته و طی دریافت مراقبت در بیمارستان به آن مبتلا شده است؛ تعریف كرد و تاریخچه نظام مراقبت عفونت‌های بیمارستانی را توضیح داد.
سیفی در ادامه عفونت‌های تنفسی، عفونت‌های ادراری، عفونت‌های جریان خون و عفونت‌های محل عمل جراحی را چهار گروه اصلی عفونت‌های بیمارستانی برشمرد و از عفونت‌های وابسته به ابزار نیز به عنوان عفونت‌های مهم و قابل توجه نام برد.
این فلوشیپ كنترل عفونت، فراوانی عفونت‌های بیمارستانی را 100 هزار عفونت در كل كشور در سال گذشته به تفكیك 30 هزار عفونت ریه، 27 هزار عفونت ادراری، 18 هزار عفونت عمل، 14 هزار عفونت خون و 11 هزار سایر عفونت‌ها عنوان كرد.
سیفی، مقاومت میكروبی را توانایی مقاومت میكروب‌ها به آنتی بیوتیك‌ها و متوقف كردن اثر آنها تعریف كرد و از مرگ یك نفر در هر 6 دقیقه به خاطر ابتلاء به عفونت خبر داد و چهارمین علت مرگ در كانادا را ابتلاء به عفونت‌های بیمارستانی با میكروب‌های مقاوم دانست.
وی، تلفات و هزینه‌های ناشی از عفونت‌های بیمارستانی را در حد جنگ دانست و پاندمی بعدی را پاندمی میكروب‌های مقاوم دانست.
عفونت در بخش مراقبت‌های ویژه نوزدان شدیدتر است
جمال‌الدین بگجانی مدیر گروه پرستاری كودكان و مراقبت‌های ویژه نوزادان، در مورد كنترل عفونت در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان گفت: نرخ عفونت‌های خون ناشی از خطوط ورید مركزی در بیماران مراقبت‌های ویژه نوزادان 37 درصد بیشتر از جمعیت بزرگسالان در آی سی یو است.
وی، سیستم ایمنی نابالغ، یكپارچگی ضعیف پوست، روش‌های جراحی، قرار دادن خط وریدی خصوصاً مركزی، مدت طولانی بستری و ازدحام بیش از حد بخش را از دلایل آسیب پذیر بودن نوزادان در برابر عفونت‌های بیمارستانی دانست.
عفونت بیمارستانی یك قاتل ناشناخته
اسمعیل محمدنژاد عضو كمیته كشوری كنترل عفونت، اقدامات پیشگیری كننده از باكتری گرم منفی در بخش آی سی یو را توضیح داد و گفت: عفونت بیمارستانی یك قاتل ناشناخته است و هر بیماری كه در بیمارستان بستری می‌شود احتمال ابتلای او به عفونت بیمارستانی 5 درصد است و به ازای هر عفونت 18 روز مدت زمان بستری بیمار افزایش پیدا می‌كند.
وی تصریح كرد: اگر قرار شد وسیله یك بار مصرف را چندین بار استفاده كنیم باید به خوبی مراحل ضدعفونی كردن آن را انجام دهیم. آلودگی زدایی در بخش‌ها 80 درصد اجرام و میكرو ارگانسیم‌های موجود روی وسایل را از بین می‌برد. خیلی مهم است كه به كار خدمات و بهیاران نظارت كرد.
سوپروایزر كنترل عفونت بیمارستان امام (ره) گفت: ضدعفونی كردن هیچگاه جایگزین استریل كردن نمی‌شود. باید محلول ضدعفونی درست را انتخاب كنیم و اول باید میكروارگانیسم‌های موجود در بخش را بدانیم و خاصیت ضدعفونی كردن آن محلول را بررسی كنیم.
به نظر می‌رسد در شرایطی كه بیمارستان‌ها گرفتار كرونا هستند، نباید نسبت به معضل عفونت‌های بیمارستانی و میكروب‌های مقاوم بی اعتنا بود. زیرا، در این صورت باید شاهد فاجعه‌ای عفونی در سطح مراكز درمانی باشیم كه می‌تواند علاوه بر افزایش مرگ و میر بیماران، هزینه‌ها را نیز بالاتر ببرد. بنابراین، رعایت یك پروتكل واحد در سطح بیمارستان‌ها كه كادر درمان و پرسنل ملزم به رعایت آن باشند، تا حدود زیادی از شدت عفونت‌های بیمارستانی می كاهد.
