گریز از خیمه سنگین كرونا با رعایت پروتكل‌های بهداشتی

این روزها ایران گرفتار خیز پنجم كرونا شده و ویروس جهش یافته آن كه به «هندی» و «دلتا» نیز شهرت یافته از مناطق جنوب، جنوب شرقی و شرق در حال صعود به دیگر نقاط ایران است.

ویروس «هندی» جدیدترین مولود ناخلف كووید19 اواخر سال گذشته در ماهاراشترا هند ظهور كرد اما مقامات این كشور با تمهیدات مقابله ای توانستند تا حدودی از شدت شیوع آن بكاهند و با كاهش چشمگیر موارد جدید ابتلا زندگی را تا حدی به روال عادی بازگردانند.

عزیمت ویروس كرونا از شرق به غرب به عنوان یك «تجربه تلخ»، از همان ابتدای شیوع «دلتا» در دومین كشور پرجمعیت جهان، هشدارها را برانگیخت تا جاییكه كیانوش جهانپور رئیس مركز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی پنجم اردیبهشت گفت: هنوز این ویروس در ایران دیده نشده اما باید منتظر ورود آن باشیم.

اما این انتظار زیاد به درازا نكشید و حدود 10 روز بعد(15 اردیبهشت) سعید نمكی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشكی از شناسایی سه مورد ویروس هندی در قم خبر داد.

گرچه شناسایی سه مورد ویروس هندی در قم نشان داد كه كار از كار گذشته، اما این امر مانع نشد وزیر بهداشت دست از هشدار درمورد این قاتل سریالی بردارد.

نمكی 27 اردیبهشت ماه گفت: ویروس كرونای هندی از طریق مرزهای جنوب، جنوب شرقی و مشرق، ایران را تهدید می كند.

وی ویروس كرونا هندی را چموش، دارای قدرت سرایت زیاد و بسیار خطرناك توصیف و توصیه كرد، برای جلوگیری از ورود این ویروس به كشور، استان های شرقی و جنوبی مانند خراسان رضوی باید به شدت مراقب رفت و آمدهای مرزی خود باشند.

ورود به خیز پنجم با كرونایی هندی

از ابتدای شیوع كرونا در ایران(اسفند 98) تا كنون شاهد چهار خیز مرگبار این ویروس بوده ایم. اواسط اردیبهشت ماه بود كه ایرج حریرچی معاون كل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی اعلام كرد از قله خیز چهارم كرونا عبور كرده ایم.

اما كشور از هراس عبور نه چندان سلامت از خیز چهارم عبور نكرده بود كه خیز پنجم علیرضا رییسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با كرونا 12 تیر ماه از افزایش شهرهای درگیر به كرونای هندی به ویژه در استان‌های جنوبی، شرقی و جنوب شرقی خبر داد.

وی هشدار داد كه كرونای هندی در جای جای كشور سرایت كرده و قدرت بیشتری در همه گیری و بستری در مقایسه با سویه های دیگر كرونا در خیزهای قبلی دارد.

كرونای هندی از نمای نزدیك

كرونا تا كنون سه جهش ژنتیكی خطرناك شامل آلفا، بتا و گاما داشته و به اذعان متخصصان دلتا جدیدترین نسخه جهش یافته این ویروس است.

بر اساس نتایج تحقیقات پزشكی كرونا دلتا 50 تا 60 درصد نسبت به جهش های قبلی بیشتر مسری است.

تب یكی از نشانه های مهم ابتلا به كرونا هندی است و سردرد، سوزش گلو و آبریزش بینی از دیگر علایم متداول آن هستند.

در افراد جوان علائم ابتلا به ویروس دلتا ممكن است به شكل یك سرما خوردگی شدید بروز كند و با بروز علایمی چون سرفه، تنگی نفس، خستگی بدون دلیل و یا از دست دادن حس بویایی و چشایی تشدید شود.

جهان نگران از دلتا

گسترش كرونای هندی در 80 كشور بسیار از نهادهای جهانی از جمله سازمان جهانی بهداشت را نگران كرده است.

مدیر فنی سازمان بهداشت جهانی 21 تیر ماه اعلام كرد: این سازمان ویروس كرونای هندی را كه سه بار جهش یافته و بسیار مسری است، از «نوع نگران كننده» این ویروس طبقه بندی كرده و این موضوع نشان می دهد كه ویروس كرونای هندی اكنون به تهدیدی علیه سلامت جهان تبدیل شده است.

«ماریا ون كرخوف» افزود: سازمان متبوعش جزییات بیشتری را بر اساس گزارش هفتگی این سازمان درباره همه گیری كرونا در روز سه شنبه ارائه می دهد اما نوع جهش یافته ویروس موسوم به B.1.617 در مطالعات اولیه نشان داده كه بسیار آسانتر از نوع اولیه این ویروس منتقل می شود و شواهدی وجود دارد كه نشان می دهد این نوع از ویروس می تواند برخی سازوكارهای محافظتی واكسن ها را دور بزند، هر چند كه هنوز واكسن ها موثر قلمداد می شوند.

چرا كرونا گستاخ می شود؟

ویروس باهوش كرونا با جهش های ژنتیكی خود طی حدود دو سال گذشته نشان داده به راحتی توانایی بهره برداری از غفلت انسان ها را دارد و در بهترین فرصت جماعتی را روانه بیمارستان ها یا گورستان ها كند.

اما كدام غفلت سبب جری شدن ویروس كرونا شده است؟ پاسخ این سوال بسیار روشن است. از زمانی كه كرونا «پنجه در پنجه» بشریت انداخت، متخصصان رعایت پروتكل های بهداشتی را نخستین عامل سپر دفاعی در برابر این ویروس عنوان كردند.

به جرات می توان گفت ایران تنها كشوری است كه از ابتدای شیوع ویروس كرونا تا كنون پنج خیز كرونایی را تجربه كرده و پر بیراه نیست این اتفاق را در كنار روند كند تزریق واكسن، نتیجه بی توجهی به رعایت پروتكل های بهداشتی دانست.

سخنگوی ستاد مقابله با كرونا چندی پیش در عین حال كه از سرایت كرونایی هندی در كشور خبر می داد، به افت محسوس رعایت پروتكل‌های بهداشتی به كمتر از 70 درصد و نزول آن به حدود 68 تا 69 درصد اشاره كرد.

به طور یقین بازتاب افت رعایت پروتكل های بهداشت را باید در روایت سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی از آخرین وضعیت بیماران سرپایی و بستری ها دید.

سیما سادات لاری 13 تیر ماه از از افزایش 13.2 درصدی بیماران سرپایی كرونا مثبت و همچنین افزایش 11 درصدی بیماران بستری مبتلا به كووید19 در كشور خبر داد.

وی گفت: در هفته‌ای كه گذشت، تعداد بیماران سرپایی كرونا مثبت در كشور با افزایش 13.2 درصدی مواجه بوده است. همچنین در این هفته با افزایش 11 درصدی در تعداد بیماران بستری و افزایش 7.2 درصدی در بیماران فوت شده مواجه بودیم.

لاری همچنین افزود: میزان عمل به توصیه‌های بهداشتی در كشور با كاهش نسبت به هفته‌های اخیر، به حدود 69 درصد رسیده و استان‌های آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان دارای پایین‌ترین میزان عمل به توصیه‌های بهداشتی در كشور هستند.

معاون وزیر بهداشت بیان كرد: رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و پرهیز از بروز رفتارهای اجتماعی پرخطر به عنوان مهمترین اصول كاهش خطر ابتلا به كووید 19 است.

اما بطور قطع مهمترین عامل پس از رعایت پروتكل های بهداشتی، برای مقابله با ویروس كرونا به اذعان كارشناسان تزریق واكسن است.

مسعود مردانی عضو كمیته علمی ستاد ملی مبارزه با كرونا چندی پیش به خبرنگار ایرنا گفت: گرچه رعایت دستورالعمل‌ های بهداشتی مانند ماسك‌ گذاری و فاصله اجتماعی می‌تواند پیك‌ های مربوط به كرونا را به تعویق اندازد؛ اماكنترل كامل بیماری كرونا تنها از طریق واكسیناسیون امكانپذیر است.

گرچه واكسیناسیون غایت دفع شر بلای كروناست اما تهیه واكسن هم به همین سادگی ها نیست بویژه با وجود كشورهای غربی كه به گفته «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه سه برابر نیاز خود واكسن كرونا احتكار كرده اند، و نیز فشارهای اقتصادی و تحریم های دارویی كه به كشور تحمیل شده است.

با این حال به همت متخصصان داخلی تاكنون چندین نوع واكسن ایرانی شامل «سابرانا» (با همكاری انستیتو پاستور ایران و شركت فینلای كوبا)، واكسن رازی كرونا، فخرا، بركت و نورا را مراحل طی می كنند و چشم انداز روشنی را در تسریع روند واكسیناسیون مشاهده كرد.

اما تا كنون و به گفته كیانوش جهانپور رئیس مركز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش بیش از 6 میلیون و 400 هزار دوز واكسن كرونا در كشور تزریق شده كه به اذعان كارشناسان با پوشش پنج درصدی جمعیت رتبه قابل قبولی در رنكینگ جهانی تزریق واكسن در مقایسه با برخی كشورها دارد.

با این حال كرونا و جهش های رنگارنگ آن تا كنون جان 85 هزار و 95 نفر از هموطنان را گرفته و به جرات می توان گفت، در دسترس ترین و فوری ترین راه برای رهایی از «خیمه سنگین» این ویروس پیش از «ضربه فنی» شدن همچنان رعایت پروتكل های بهداشتی است.