توصیه های بعد از واكسیناسیون
دبیر علمی كمیته كشوری كووید 19، ایجاد عوارض جانبی واكسن های كرونا را طبیعی و نشانه ایجاد ایمنی در بدن فرد برشمرد و گفت: فواید واكسن ها بسیار بیشتر از عوارض احتمالی نادر آنها است.
عاطفه عابدینی، واكسنهای كووید 19 را بی خطر و باعث محافظت افراد در برابر ابتلاء به بیماری شدید و مرگ ناشی از كرونا برشمرد كه ممكن است عوارض جانبی خفیفی داشته باشند كه نشانه ایجاد ایمنی در بدن است.
به گفته وی، فرایند تولید واكسنها پیچیده و تحت نظارتهای جدی صورت میگیرد تا كمترین میزان خطر و عوارض را برای گیرندگان واكسن در برداشته باشند و ضمن مطالعات بالینی متعدد، بی خطری و اثربخشی واكسنها به دقت مورد بررسی قرار میگیرد.
دبیر كمیته علمی كشوری كووید 19 خاطرنشان كرد: طراحی واكسنها به نحوی است كه بدون خطر ابتلاء به بیماری باعث تحریك سیستم ایمنی بدن انسان و در نتیجه بروز برخی واكنشهای ناخواسته یا عوارض جانبی میشود.
این فوق تخصص ریه، با اشاره به انواع واكسنهای مورد استفاده در كشور، گفت: در حال حاضر 4 نوع واكسن در كشور استفاده میشود كه با مكانیسمهای متفاوتی تولید شدند و از نظر عوارض جانبی تقریباً وضعیت مشابهی دارند. اما خوشبختانه عوارض جانبی واكسیناسیون عموماً زودگذر هستند.
وی افزود: بسته به خصوصیات ایمنی ذاتی افراد، طیف وسیعی از واكنشها در مقابل واكسن دیده میشود. تعداد زیادی افراد هیچ ناراحتی و مشكلی نخواهند داشت. برخی دیگر نیز در روزهای اول احساس ناخوشی و درد و تب دارند كه خود به خود و با استراحت و نهایتاً مصرف مسكن ساده برطرف میشود. در عده كمی نیز ممكن است عوارض جانبی شدت بیشتری داشته باشند.
به گفته این فوق تخصص ریه، معمولاً پس از واكسیناسیون عوارض جانبی خفیف تا متوسطی نظیر تب پایین یا دردهای عضلانی مشاهده میشود كه طبیعی است. این علائم در واقع واكنش سیستم ایمنی بدن به آنتی ژنهای وارد شده از طریق واكسن است و معمولاً پس از چند روز نیز خود به خود از بین میروند.
عابدینی، بروز عوارض جانبی را طبیعی و به مفهوم پاسخ بدن به واكسن برشمرد و خاطرنشان كرد: افراد مختلف واكنشهای متفاوتی نسبت به واكسن نشان میدهند. بسیاری ممكن است هیچ علامتی پس از واكسیناسیون نداشته باشند. اما عدم بروز عوارض جانبی هرگز به معنی بی تأثیر بودن واكسن نیست زیرا هر شخص پاسخ ایمنی متفاوتی از خود نشان میدهد.
دبیر كمیته علمی كشوری كووید 19، از شایعترین عوارض واكسیناسیون كرونا به علائمی نظیر درد، قرمزی و سفتی مختصر محل تزریق، تب، لرز، خستگی، سردرد، درد عضلانی و اسهال اشاره كرد كه این عوارض با توجه به نوع واكسن متفاوت است و معمولاً زودگذر بوده و خودبه خود بهبود مییابند.
وی از عوارض جانبی بسیار نادر واكسنهای كرونا به واكنشهای آلرژیك شدید مانند شوك آنافیلاكسی اشاره كرد كه برای جلوگیری از پیامدهای این عارضه افراد باید پس از تزریق واكسن 15-30 دقیقه در محل واكسیناسیون حضور داشته باشند تا در صورت بروز هر گونه واكنشی تیم بهداشتی و درمانی بتوانند سریعاً مراقبتهای لازم را ارائه دهند.
عابدینی به افراد توصیه كرد در صورت بروز عوارض جانبی پس از واكسیناسیون بهتر است فعالیت روزانه را كمتر كرده و از ورزش یا فعالیت فیزیكی سنگین برای یك یا دو روز خودداری كنند.
وی، استراحت و مصرف مایعات بیشتر را برای رفع عوارض جانبی ناشی از واكسن بسیار مفید برشمرد و گفت: در صورت نیاز میتوان از مسكنهای ساده مثل استامینوفن هر 6 تا 8 ساعت یكبار تا دو روز برای كاهش دردهای عضلانی و استخوانی و سردرد استفاده كرد.
دبیر كمیته علمی كشوری كووید 19 همچنین تاكید كرد: افراد در صورت بروز علائم شدید موضعی یا تب و بدن درد و یا عوارض جانبی بیشتر از سه روز حتماً باید به پزشك یا پایگاههای واكسیناسیون مراجعه كنند.
به گفته وی، كاركنان بهداشتی در مركز و یا پایگاههای واكسیناسیون آماده پاسخگویی به سوالات و ارائه راهنمایی لازم هستند بنابراین بهتر است افراد در هنگام واكسیناسیون شماره مركز را یادداشت كنند.
به گفته عابدینی، هیچیك از واكسنهای تأیید شده حاوی ویروس زنده نیستند و ایجاد بیماری زایی نمیكنند.
وی با توجه به اینكه معمولاً چندین هفته پس از واكسیناسیون، ایمنی لازم در مقابل ویروس SARS-CoV-2 عامل ایجاد كننده بیماری كووید 19 در بدن فرد ایجاد میشود گفت: فرد واكسینه شده امكان دارد قبل و بعد از دریافت واكسن به ویروس كووید 19 مبتلا شده و بیمار شود زیرا واكسن هنوز فرصت كافی برای ایجاد ایمنی در بدن را نداشته است.
عابدینی تاكید كرد: افراد بلافاصله پس از واكسیناسیون نباید ماسك زدن و سایر اقدامات پیشگیرانه را كنار بگذارند و به سه دلیل زیر همچنان باید به دقت توصیههای پیشگیری را رعایت كنند.
وی افزود: اولاً برای ایجاد ایمنی كافی باید دو نوبت واكسن به فاصله 2 تا 4 هفته تزریق شود و مدت زمان تحریك و پاسخ مطلوب سیستم ایمنی هم حدود دو هفته بعد از واكسن خواهد بود بنابراین تا 2 هفته بعد از تزریق دومین نوبت واكسن هنوز ایمنی كافی ایجاد نشده است.
عابدینی خاطرنشان كرد: واكسنهای كرونا تا حدود زیادی فرد را مصون میكنند اما مصونیت 100 درصدی در مقابل بیماری نمیدهند بنابراین امكان ابتلای افراد واكسن زده به بیماری كرونا صفر نیست و همچنان باید پروتكلها را رعایت كنند.
به گفته این فوق تخصص ریه، واكسن میتواند از ابتلاء به فرم شدید بیماری، بستری و مرگ تا حد بسیار زیادی جلوگیری میكند ولی ممكن است فرد فرم خفیف بیماری را بگیرد و سبب انتقال بیماری به دیگران شود بنابراین تا زمانی كه بخش بزرگی از جامعه واكسن نزدند همه افراد اعم از واكسن زده یا نزده باید همچنان به توصیههای بهداشتی مانند استفاده از ماسك و یا رعایت فاصله گذاری اجتماعی اقدام كنند.
عابدینی گفت: در حال حاضر 4 نوع واكسن در ایران در حال استفاده است كه با مكانیسمهای متفاوتی تولید میشوند ولی از نظر میزان مصونیت زایی همه آنها با وضعیت تقریباً یكسان جلوی ابتلاء به فرمهای شدید، نیازمند بستری و یا مرگ ناشی از بیماری را میگیرند. متخصصین سازمان جهانی بهداشت توصیه میكنند كه بهترین واكسن همان واكسنی است كه در اختیارتان است.