دردسرهای محتمل قطع برق برای ساخت واكسن
رییس كمیته علمی ستاد مقابله با كرونا ضمن تشریح آخرین اخبار تولید واكسن‌های ایرانی كرونا، در عین حال درباره اختلال در فرایند ساخت واكسن با قطع برق و بار مالی ناشی از آن توضیح داد.
دكتر مصطفی قانعی، درباره آخرین اخبار پیرامون ساخت و تولید واكسن‌های ایرانی كرونا، گفت: باید نگاهی به كل واكسن‌ها و مراحل آن داشته باشیم. یك فازی در تهیه واكسن وجود دارد كه فاز مقدماتی خوانده می‌شود و هنوز فاز حیوانی واكسن آغاز نشده است كه در حال حاضر 9 واكسن در این مرحله مقدماتی داریم كه وارد فاز پیش بالینی یا حیوانی نشده است. همچنین 6 واكسن در فاز پیش بالینی هستند و مثلا در شهریور یا مهرماه می‌توانند مجوز بالینی كسب كنند. در این میان دو واكسن در انتظار مجوز بالینی بودند كه واكسن سیناژن مجوز را اخذ كرد و واكسن دانشگاه بقیه‌الله هنوز در انتظار اخذ مجوز برای ورود به فاز اول مطالعات است. البته واكسن سیناژن وارد فاز دوم مطالعاتی خواهد شد چون مطالعات فاز اول آن در استرالیا طی شده است.
وی افزود: واكسن فخرا در فاز اول مطالعاتی قرار دارد و واكسن انستیتو رازی « كووپارس» در فاز مطالعاتی یك و دو قرار دارد و واكسن مشترك انستیتو پاستور ایران و كشور كوبا نیز در فاز 3 مطالعاتی قرار دارد.
قانعی تاكید كرد: تا الان 5.6 میلیون دُز واكسن وارداتی داشتیم و حدودا روزانه 160 هزار دُز واكسن هم تزریق شده است و بالای2.6 میلیون تزریق صورت گرفته است و 0.4 جمعیت هم دو دُز واكسن را دریافت كردند و اگر در نظر بگیریم كه سبد كووكس كامل شود و 14.6 میلیون دُز باقی مانده هم به دستمان برسد و تولید داخل هم صورت بگیرد و مجوزها سر موعد ارائه شود، حالت مطلوب برای ما این است كه واكسیناسیون روزانه به بالای 500 هزار دُز برسد و بتوانیم 16 میلیون نفر با ریسك بالا را واكسینه كنیم و برای 62 میلیون نفر نیز با برنامه ریزی پیش برویم.
وی در ادامه اظهار كرد: ما پیش‌بینی‌هایی درمورد واكسن تولید داخل داشته‌ایم اگر شفافارمد ( واكسن كووایران بركت) بر قولی كه داده است بماند و وارد عرصه تحویل شود، پیش‌بینی می‌كنیم بتواند در خرداد ماه 3 میلیون دُز واكسن تحویلمان دهد؛ البته در صورتی كه فاز سوم مطالعات با موفقیت به اتمام برسد. از طرفی اگر با فرض وجود این 3 میلیون دُز، یك میلیون دُز واكسن هم انستیتو پاستور در اختیار ما بگذارد باید در تیر ماه بتوانیم 4 میلیون دُز واكسن داشته باشیم.
رییس كمیته علمی ستاد مقابله با كرونا درباره تكنولوژی ساخت واكسن‌های ایرانی كرونا، تصریح كرد: در كل 4 نوع تكنولوژی ساخت واكسن داریم. واكسن كووایران بركت، فخرا و در آینده واكسن شركت اسوه با تكنولوژی ویروس غیرفعال كار می‌كنند. واكسن‌های شركت اكتوور و اسپوتنیك روسیه تكنولوژی به شكل ناقل ویروسی (یك آدنو ویروس پایه است و روی آن آنتی ژن كرونا سوار شده است) ساخته شده است. واكسن‌های شركت رناپ و سینا بر اساس تكنولوژی اسید نوكلئیك ساخته می‌شود. واكسن‌های كووپارس، واكسن سیناژن و واكسن دانشگاه بقیه‌الله نیز با تكنولوژی پروتئین نوتركیب ساخته می‌شود.
وی درباره راه اندازی خط تولید واكسن اسپوتنیك وی در ایران، بیان كرد: هنوز تولید صورت نگرفته است كه بیاید و از سازمان مجوز بگیرد. این واكسن در ایران تولید قراردادی خواهد بود و نیاز به مطالعه بالینی در ایران ندارد. پیش‌بینی این بود كه 2 تا 3 ماه آینده این روند به طول بینجامد.
وی افزود: بر اساس پیش‌بینی‌ها اگر از مهرماه 20 میلیون واكسن در دسترس داشته باشیم و همین توالی تا آخر سال حفظ شود و همه واكسن سازها از مهرماه در حال تولید باشند ما در 6 ماه 150 میلیون دُز واكسن در دسترس داریم و پیش‌بینی می‌كنیم در آذر و دی ماه واكسیناسیون گروه‌های بالغین و افراد پرخطر به اتمام برسد.
قانعی درباره تاثیر برق بر روند زنجیره سرد و تولید واكسن، تاكید كرد: اگر قطعی برق طول بكشد و دما از حد مشخصی در یخچال كاهش یابد، دیگر آن واكسن قابل استفاده نیست، الان قطعی برق به شكل تنظیم شده است كه زنجیره سرد دچار مشكل جدی نشود؛ اما در تولید مسئله متفاوت است. در تولید باید زنجیره كاملا رعایت شود و اگر در وسط تولید، ماشین خاموش شود، دیگر آن تولید به درد نمی‌خورد و باید از ابتدا تولید را آغاز كرد و ممكن است میلیون‌ها دلار آسیب به تولید كنندگان وارد شود تا زنجیره ساخت را كامل كنند و با این شكل هزینه‌های تولید واكسن در ایران با این شكل خیلی بالا می‌رود؛ زیرا باید موتوربرق و UPS تهیه شود كه حتی چند لحظه هم زنجیره تولید قطع نشود. البته تاكنون گزارشی از قطعی برقی كه منجر به قطع زنجیره تولید شود به دستمان نرسیده است.
وی افزود: واكسن به اندازه نیاز دنیا وجود ندارد و حتی سازمان بهداشت جهانی اعلام كرد آپارتاید واكسن وجود دارد و كشورهای مختلف بیش از میزان جمعیت خود واكسن سفارش دادند؛ مثلا كانادا پنج برابر جمعیتش، بریتانیا 3.6 برابر و استرالیا 2.5 برابر جمعیت خود سفارش خرید واكسن داده است و این سبب شده است پیش‌بینی ما برای تهیه واكسن با مشكل مواجه شود. اینكه وزارت بهداشت و معاونت علمی ریاست جمهوری به شكلگیری تولید داخل كمك كردند، ارزش آن در ماه‌های آتی مشخص خواهد شد. برخی حرف‌ها را هم در آینده خواهم گفت كه چرا ضرورت داشت این 4 واكسن را تولید كنیم.
