17 درصد ایرانیان كارت اهدای عضو دارند
در نشست هم اندیشی ترویج فرهنگ اهدای عضو كه با حضور معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد و هیات رییسه انجمن اهدای عضو، در محل ایسنا انجام شد، ضمن اشاره به آمار مرگ و میر بیماران نیازمند عضو به دلیل نرسیدن عضو پیوندی و همچنین توانمندیهای ایران در انجام اعمال پیچیده پیوندی، بر لزوم ارتقای جایگاه ایران در حوزه اهدای عضو و اهمیت اطلاعرسانی و آگاهیبخشی در این زمینه تاكید شد.
به گزارش ایسنا، علی متقیان - مدیرعامل ایسنا، در نشست هماندیشی معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد و هیات رییسه انجمن اهدای عضو كه با موضوع ترویج فرهنگ اهدای عضو در محل ایسنا، برگزار شد، گفت: امروز توفیقی نصیب ما شد با عزیزانی همراه باشیم كه در حیات مردم و زنده ماندن مردم نقش دارند. ما عقیده داریم و قرآن هم فرموده است كه كسی كه یك نفر را زنده كند، همه عالم را زنده كرده است.
وی خطاب به هیات رییسه انجمن اهدای عضو ایران، ادامه داد: اقدامی كه شما در حوزه اهدای عضو انجام میدهید و راهی را كه در پیش گرفتهاید به نجات انسانها بازمیگردد و هر ساله هزاران نفر از این طریق نجات پیدا میكنند كه به شما تبریك میگوییم. ما هم قصد داریم در این ثواب شریك شویم. تا به امروز هم یكی از رسانههای همراه با حوزه اهدای عضو بودهایم؛ به طوری كه تا كنون بیش از 2000 خبر در زمینه اهدای عضو در خروجی ایسنا منتشر شده است و هر جا كه لازم بوده در این حوزه حضور پیدا كردیم. از امروز نیز میخواهیم بیشتر در این حوزه همراهی كنیم و به عنوان یك خبرگزاری در حوزه ارزشمند اهدای عضو همراه باشیم؛ چراكه این كار، كار دل و عقیده است.
مدیرعامل ایسنا با اشاره به همهگیری ویروس كرونا نیز گفت: به دلیل شیوع ویروس منحوس كرونا، خبرنگارانمان را دوركار كردهایم. بر این اساس خبرنگاران، دبیران و سردبیران ایسنا از خرداد ماه تا امروز به صورت دوركار فعالیت میكنند و در حوزه تولید و پوشش اخبار هم موفق بودهایم، در این زمینه با مشكلی مواجه نشدهایم و الحمدالله كاركنان هم با مشكلی مواجه نشدند و تجربهای را در رسانه ایجاد كردیم. بر اساس این تجربه میشود كه رسانه را از دور اداره كرد و با مشكلی هم مواجه نشد. به طوری كه از نظر آمار خبری وضعیتمان بهتر شده است و خبرنگاران پای كار بودهاند. در حال حاضر هم فكر میكنم ایسنا تنها خبرگزاری است كه با این وسعت دوركار است و با تلاش و همت همكاران دوركاری تاثیر منفی بر عملكرد ایسنا نگذاشته است.
به گزارش ایسنا، دكتر كتایون نجفیزاده - مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایران نیز در این نشست، ضمن تشكر از میزبانی خبرگزاری ایسنا، گفت: یك فرد مرگ مغزی، مُردهای محسوب میشود كه طی چند روز به بركت باتری اتوماتیك قلب كه با جابجا كردن یونها امواج الكتریكی ایجاد میكند، قلبش تپش دارد و عضله قلب را به حالتی در میآورد كه ضربان قلب ادامه داشته باشد. تا زمانیكه اكسیژن به قلب برسد، تپش را ادامه میدهد.
مرگ مغزی با كُما متفاوت است
وی افزود: مركز نفس انسان در ساقه مغز قرار دارد. اگر كسی دچار ضربه مغزی یا تومور مغزی یا خونریزی مغزی و... شود، مغزش ورم میكند و این چهار رگی كه از گردن به مغز خونرسانی میكنند به دلیل این فشار بسته میشود و خونرسانی متوقف میشود. هر عضوی هم كه به آن خون نرسد، حیات خود را از دست میدهد. بنابراین مرگ مغزی با كما متفاوت است. در مرگ مغزی خون به مغز نمیرسد، سلول میمیرد و متلاشی میشود.
نجفیزاده ادامه داد: بر این اساس اگر جمجمه یك فرد مرگ مغزی را باز كنید، بوی تعفن احساس میكنید. زیرا جمجمه بستهای بوده كه اكسیژن به آن نمیرسد، سلولها در آن متلاشی شدهاند و مانند مغز یك گوسفند است زمانیكه آن را در یك جعبه گذاشته و سه روز در یك اتاق نگه دارید. بنابراین در مرگ مغزی نفس قطع میشود، اما به بركت دستگاه تنفس مصنوعی و لولهگذاری مصنوعی، گره قلب فریب خورده و وقتی اكسیژن به آن میرسد، تپش خود را ادامه میدهد.
وی همچنین گفت: حالا اشكال قضیه این است كه سمومی كه از مغز ترشح میشود، باعث میشود كه قلب هم از كار بایستد. همه میدانند كه بافت مرده به دلیل موادی كه ترشح میكند، تمام سلولهای بدن را از بین میبرد. بنابراین با بهترین مراقبتها نهایتا دو هفته میتوان یك بیمار مرگ مغزی را نگه داشت. اگر فرد مرگ مغزی در لحظه اول، هشت عضو برای اهدا دارد، روز چهارم ممكن است دو عضو برای اهدا داشته باشد و سموم باعث شده باشند كه اعضا از كار بیفتند و دیگر قابل استفاده نباشند.
99 درصد مرگها، قلبی است و تنها یك درصد مرگها، مرگ مغزی است
نجفیزاده تاكید كرد: بنابراین ظاهر قضیه اهدای عضو این است كه یك نفر كه تا دیروز در كنار خانوادهاش بوده است، با اتفاقی اعم از خونریزی یا سكته مغزی یا ضربه، دچار مرگ مغزی شده است و حالا در آی سی یو بر روی تخت خوابیده، دستگاه تنفس مصنوعی به او نفس میدهد و ظاهرا فرد نفس دارد، قلبش هم میزند. در این شرایط خانواده چطور بفهمد كه عزیزش جان باخته و از بین رفته است و اجازه دهد كه ارگانهایش اهدا شود؟ باور این قضیه برای خانواده دشوار است. باید توجه كرد كه 99 درصد مرگها قلبی است و همه آن را میشناسند. در حالی كه یك درصد از مرگها، مرگ مغزی است و فرد در بیمارستان، زیر دستگاه خوابیده و ممكن است از نظر خانواده فرقی با كما نداشته باشد، اما معاینات تخصصی تفاوت آن را نشان میدهد.
آمار 70 درصدی رضایت به اهدای عضو در كشور
وی با بیان اینكه تاكنون با كمك رسانهها در زمینه مرگ مغزی به مردم اطلاع رسانی كردهایم، گفت: آیا این اطلاع رسانی كافی بوده است؟ باید توجه كرد كه پیشرفت قابل توجهی داشتهایم. به طوری كه آمار رضایت به اهدای عضور در سال 1383 در كشور پنج درصد بود و سال 1389 حدود 33 درصد بود. به تدریج این آمار افزایش یافته و در حال حاضر متوسط كشوری 70 درصد است، اما 30 درصد مردم واقعا خودشان از قبل درباره مرگ مغزی آگاهی دارند، 40 درصد دیگر هماهنگ كننده اهدا با مهارتی كه دارد، در آن لحظه حادثه اطلاع رسانی درست میكند تا خانواده تصمیم درست اتخاذ كند.
اهمیت اطلاعرسانی و ترویج فرهنگ اهدای عضو از مرگ مغزی
نجفیزاده گفت: نكته این است كه اگر آدمها ندانند كه مرگ مغزی چه هست، چگونه در لحظه حادثه میتوانیم به آنها بفهمانیم كه چنین پدیده علمی وجود دارد و مردههایی هستند كه قلبشان تا چند روز به مدد دستگاه میزند. ما باید از قبل در این زمینه اطلاع رسانی كنیم. مانند كاری كه كشور اسپانیا انجام داده است. در اسپانیا آمار رضایت به اهدای عضو 91 درصد است. زیرا اطلاعرسانی وسیعی داشتند و هر اقدامی در حوزه اهدای عضو انجام میدهند، اطلاع رسانی میشود.
17 درصد ایرانیان كارت اهدای عضو دارند
اقدام برای درج رضایت به اهدای عضو در كارت ملی
وی تاكید كرد: حال این موارد به چه زبانی باید به اطلاع مردم برسد و آموزش داده شود تا به این باور برسند كه فرد مرگ مغزی جان باخته و دیگر بازنمیگردد. آیا متخصص این اقدام پزشكان هستند؟ در درجه اول این است كه ما مردم را تشویق به دریافت كارت اهدای عضو میكنیم؛ زیرا هر كسی تصمیمگیری برای خودش خیلی راحتتر از این است كه دیگران بخواهند در این زمینه تصمیم بگیرند. باید توجه كرد كه قبلا 10 درصد مردم كارت اهدای عضو داشتند كه در حال حاضر به 17 تا 18 درصد رسیده است. این درحالی است كه در آمریكا 68 درصد مردم اعلام كردندكه اگر جان خود را از دست دادم، میخواهم اعضایم را اهدا كنم. آمار ما خیلی پایین است چرا؟ زیرا در آن كشورها نشان اهدا بر روی گواهینامههایشان ثبت است، هركجا كه میروند درباره اهدای عضو از آنها پرسیده میشود. البته ما نیز تلاشمان را در این زمینه كردیم و خوشبختانه اقداماتش در حال انجام است و قرار شد بر روی كارت ملی ثبت شود و از همه جا قابل دسترس باشد كه در كمیسیون اجتماعی دولت مصوب شد و برای تصمیم گیری نهایی به هیات دولت رفته است.
نجفی زاده با بیان اینكه ما باید كاری كنیم كه اطلاع رسانی در زمینه اهدای عضو بسیار فراتر شود، گفت: اقداماتی كه انجام دادیم، خیلی خوب بوده اما خیلی كم بوده است و شاید خیلی تخصصی نبوده است. ما باید از خود رسانهها بخواهیم كه مسئولانه به عنوان مسئولیت خودشان این كار را دنبال كنند. نیاز به كار تخصصیتر دراین زمینه داریم. به عنوان مثال امسال در كمپین درختكاری كه به یاد اهداكنندگان داشتیم، نه تنها در كل ایران این حركت اطلاع رسانی شد، بلكه دنیا هم فهمید كه ما چه اقدامی انجام دادهایم.
لزوم ارتقای جایگاه ایران در حوزه اهدای عضو
وی با بیان اینكه باید كاری كنیم كه مردم در زمینه اهدای عضو اطلاعات كافی داشته، نظراتشان را در این زمینه اعلام كنند و وقتی حادثهای برای عزیزانشان رخ داد، تصمیم درست را بگیرند، گفت: ما هر كار كه میتوانستیم انجام دادیم و همه هم همراهی كردند. در حال حاضر شاخص PMP ما یعنی تعداد اهدای عضو در یك میلیون نفر 14.3 بوده است. این شاخص در كشور اسپانیا كه در حوزه اهدای عضو كشور برتر در دنیاست، 49.6 است؛ یعنی چهار برابر كشور ما. آنها حتی از افراد مسن هم اهدای عضو انجام میدهند، اما خانواده جوان 18 ساله ما كه با حادثه دچار مرگ مغزی شده، رضایت نمیدهد و ارگانهای ارزشمند آن كه میتواند بیماران زیادی را نجات دهد، زیر خاك میروند. كلیه این فرد میتواند یك فرد دیالیزی را به زندگی عادی بازگرداند، خاك میكنیم، اما بعد هفت برابر هزینه دیالیز آن بیمار میشود. باید توجه كرد كه یك مریض دیالیزی طی پنج سال هفت برابر هزینه بیشتری میبرد تا زمانیكه او را پیوند كنیم. اكنون باید وارد مرحله جدیدتری شویم و اقدامی حرفهای انجام دهیم تا جایگاه ایران را در جهان در این حوزه ارتقاء دهیم.
وی گفت: فرهنگ ما فرهنگ ایثار است و دانش متخصصین ما بسیار بالاست. مركز پیوند كبد شیراز بهترین مركز دنیا از نظر تعداد پیوند كبد در یك مركز است و بعد از آن مركزی در كالیفرنیای آمریكا قرار دارد. اگر در همه قسمتهای اهدای عضو اعم از فرهنگی، علمی و... كار انجام شود، مطمئنم كه بهترین در دنیا خواهیم شد.
25هزار نفر در لیست انتظار پیوند عضو
مرگ روزانه 7 تا 10 بیمار نیازمند عضو
رتبه نخست ایران در تكنولوژی پیوند عضو در آسیا
به گزارش ایسنا، دكتر قبادی- نایب رییس انجمن اهدای عضو ایرانیان نیز در این نشست، گفت: از هر 25 هزار نفر بیمار نیازمند عضو در لیست انتظار هر دو تا سه ساعت یك نفر فوت میكند. بر این اساس یعنی روزانه هفت تا 10 نفر و سالی 3000 نفر در لیست انتظار پیوند فوت میكنند. افرادی كه نباید فوت كنند. زیرا ایران در تكنولوژی پیوند اعضا در آسیا رتبه یك را دارد و با فاصله بسیار زیاد در رتبه دوم فلسطین اشغالی قرار دارد.
ایران مدرس اهدا و پیوند عضو در منطقه
وی افزود: ایران مدرس اهدا و پیوند اعضا در منطقه است، ایران هر هشت پیوند ارگانهای حیاتی را با خروجی بسیار خوب و نزدیك به نتایج جهانی انجام میدهد و ایران پیوند روده را كه در اروپا زیر بار انجامش نمیروند و در آمریكا چهار پنج مركز بیشتر ندارد، در شیراز انجام میدهد كه تاكنون 62 پیوند انجام داده و 56 موردش موفق بوده است.
7230 عضو پیوندی سال گذشته زیر خاك رفتند
قبادی گفت: بنابراین اینها نشان میدهد كه مشكل بیمارانی كه در لیست انتظار جان میبازند، كمبود تكنولوژی و دانش فنی نیست. آیا مشكلشان ارگان اهدایی است؟ باید توجه كرد كه ما در سال 1398، از 2000 اهداكنندهای كه قابلیت اهدا داشتند، 7هزار و 230 ارگان قابل پیوند را خاك كردیم.
قبادی ادامه داد: باید توجه كرد كه اهدای عضو در جهان یك سه پایه است؛ پایه اول علم است كه نقش علم در نجات جان بیماران نیازمند پیوند 20 درصد است. پایه دوم زیرساخت خوب است كه 30 درصد در نجات بیماران نقش دارد و ایران به اندازه كافی از آن برخوردار است. پایه سوم فرهنگ است كه 50 درصد در نجات جان بیماران نقش دارد. نقش ما پزشكان در نجات جان بیماران در مقوله پیوند اعضا 20 درصد است و نقش رسانه ها 50 درصد است.
قبادی گفت: از نظر جهانی میزانی كه یك انسان نیاز به پیوند پیدا میكند 5.9 برابر آن است كه بخواهد مرگ مغزی شود. به ویژه در كشوری مانند ایران كه در بیماری فشار خون و بیماری قند به شدت شایع است.
وی با بیان اینكه در اهدای عضو دو دسته مشكل داریم، گفت: مشكل اول این است كه مرگ مغزی را كه فرد در آن حركت قفسه سینه و ضربان قلب دارد، مرگ نمی شناسند كه 80 درصد مشكل در دنیا این است و مشكل دوم این است كه بعد از اینكه فهمیدند، رضایت و تمایل به اهدای عضو داشته باشند. كشورهایی پیشرو شدند مانند اسپانیاكه 27 سال است پیاپی رتبه یك جهان را در این زمینه با فاصله بسیار زیاد از چهار كشور دیگری كه یكسال آمریكاست، یكسال پرتغال و یك سال كرواسی و...دارند.
مرگ مغزی مساوی مرگ است
قبادی گفت: اسپانیا بر روی این موضوع كه مرگ مغزی مساوی با مرگ است كار كرده است. من در بیمارستانی در بارسلون درست خواندم كه در آنجا مركزی به نام مدیا بود و همه مباحث مستندسازی شده و در رسانه ها نزدیك به 15 بار در روز تكرار می شد، به طوری كه مرگ مغزی را مساوی با مرگ میدانند. در عین حال به اهدای عضو افتخار می كنند به دو دلیل، یكی اینكه وقتی میگویند كه اهدای عضو در كشوری درجه یك است، یعنی اصحاب رسانه و مسئولان فرهنگی این كشور بسیار به آن پرداختند و دوم اینكه از نظر نظام سلامت به قله رسیدند. شعاری در پزشكی داریم كه بر اساس آن كشوری به اوج نظام سلامت می رسد كه برنامه پیوند داشته باشد و به همین دلیل به این موضوع و قله پیوند در ایران رسیده ایم. در قسمت دوم هم كه فرهنگسازی است با اینكه همه همراهی كردند، اما یك حالت پیوست و نهادینه سازی نبوده كه باید این نهادینه سازی انجام شود.
ظرفیتی ارزشمند در حوزه اهدای عضو در كشور
به گزارش ایسنا، محمد خدادی- معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد نیزدر این نشست، گفت: اقدام در حوزه اهدای عضو كاری صد درصد خداپسندانه، مومنانه و خالصانه است. فكر می كنم ثواب این كار از همه كارها بیشتر است. زیرا افرادی را یاری میكنید كه نیازمندترین نیازمندان در نظام هستی هستند و بقا و زندگیشان به این موضوع وابسته است و دهها نفر هم در پیرامونش درگیر این موضوع هستند.
وی افزود: خیلی خوشحالیم كه امروز این دانش، تجربه، تكنولوژی و زیرساخت را داخل كشورمان داریم. در مورد اصل موضوع اهدای عضو شك و شبهه ای وجود ندارد.
خدادی ادامه داد: ظرفیتی كه در حوزه اهدای عضو داریم، ارزشمند است. ظرفیتی كه در كشورهای پیشرفته یا كشورهای منطقه مانند مالزی، كره جنوبی، چین، ژاپن و... ندارند. این ثروتی است كه ما داریم. از طرفی مردمی خیرخواه هم داریم باید بتوانیم این مردم را با ثروت اساتیدی كه در حوزه پیوند داریم بهم متصل كنیم.
وی با بیان اینكه در این حوزه كم كار شده است، پیشنهاداتی را در حوزه نحوه فرهنگسازی اهدای عضو در رسانه ها مطرح كرد و بر لزوم شبكه سازی رسانهای در این باره تاكید كرد.
میز اهدای عضو در رسانهها دایر شود
وی همچنین افزود: ما به عنوان معاونت مطبوعاتی می خواهیم میز اهدای عضو را در رسانهها دایر كنیم و برای این شبكه عضوگیری كنیم. نكته دیگر تولید محتوا است. سه لایه اطلاعاتی در این زمینه نیاز داریم؛ یكی بحث آموزش خبرنگاران اهدای عضو است. دفتر مطالعات و تحقیقات رسانه وزارت ارشاد كاملا آمادگی دارد تا یكسری موضوعات درسی برای آموزش خبرنگاران فعال در این عرصه ارایه و گواهی نامه نیز با امضای مشترك معاونت مطبوعاتی و انجمن اهدای عضو اعطا كند.
لزوم افكارسنجی موانع اهدای عضو در كشور
وی بر لزوم انجام افكارسنجی جهت بررسی موانع و چرایی عدم اهدای عضو برخی افراد و میزان اطلاعات و اگاهی جامعه در این باره تاكید كرد.
خدادی ادامه داد: قسمت سوم هم تولید محتواست. تولید محتوا باید سه لایه باشد؛ متنوع باشد و تنوع موضوعی و تفاوت در نوع سوژه داشته باشد و باید تمایز ایجاد كنیم و نكته سوم بحث پرتكرار بودن است و بعد هم گسترده آن است. در عین حال می توانیم اطلاعات را از كشورهای دیگر استخراج كرده و ارائه دهید تا باور پذیری افزایش یابد.
وی تاكید كرد: بالاخره ما در كشورمان این را قبول داریم كه مردم ما جایی كه چیزی را باور كنند، قبول كرده و به میدان می آیند. این خصوصیت مردم است و باید قانع شود و قانع كردن هم نیاز به دیتا متناسب با مخاطب دارند.
در حاشیه این نشست معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد ، مدیر عامل ایسنا و شماری از خبرنگاران و دبیران ایسنا با تكمیل فرم ثبت نام ، كارت اهدای عضو دریافت كردند.