چگونه استرس و اضطراب دانش آموزان را مهار كنیم

یك روانشناس گفت: برای جلوگیری از استرس، اضطراب و حتی افسردگی در بین دانش آموزان باید مسئولان به طور جدی به مقوله آموزش تاب آوری تحصیلی در مدارس توجه كنند.

1399/12/13
|
07:23

محمد حلاجی ، افزود: تاب آوری تحصیلی، به عنوان یكی از معروف ترین حیطه‌های تاب‌آوری، بیانگر توانایی دانش آموزان و دانشجویان برای رویارویی كارآمد با موانع، چالش‌ها و فشارها در موقعیت‌های تحصیلی است؛ درواقع تاب‌آوری به معنای توانایی مقابله با شرایط دشوار و پاسخ انعطاف‌پذیر به فشارهای مكرر زندگی روزانه است. تاب‌آوری استرس را محدود نمی‌كند، مشكلات زندگی را پاك نمی‌كند، بلكه به افراد قدرت می‌دهد با مشكلات پیش‌رو مقابله سالم داشته باشند، بر سختی‌ها فائق آیند و با جریان زندگی حركت كنند.

وی تصریح كرد: دانشجویان ممكن است در دانشگاه به مشكلات متعدد و مكرری دچار شوند كه تاكنون با آنها مواجه نشده‌اند، درنتیجه توانایی مدیریت احساسات و هیجانات، توانایی تجزیه و تحلیل موقعیت و پیدا كردن راه حل‌های مناسب و تصمیم گیری های منطقی در این موقعیت‌های چالش برانگیز تحصیلی می‌تواند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد.

حلاجی ادامه داد: در صورتی كه دانشجویان در مواجهه با رویدادهای تنش‌زای تحصیلی زود بشكنند، انعطاف نداشته باشند و خود را فردی قربانی و ناتوان ارزیابی كنند، تعادل زیستی و روانشناختی خود را از دست می‌دهند و با تجربه استر س‌های مكرر، دچار فرسودگی تحصیلی می‌شوند.

وی با بیان اینكه تاب آوری ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است، افزود: روانشناسان همیشه سعی كرده اند كه این قابلیت انسان را برای سازگاری و غلبه بر خطر و سختی‌ها افزایش دهند. دانشجویان می‌توانند حتی پس از مشكلات تحصیلی ناگوار به بازسازی زندگی خود بپردازند. ارتقا تاب‌آوری منجر به رشد افراد در به دست آوردن تفكر و مهارت‌های خودمدیریتی بهتر و دانش بیشتر می‌شود.

این روانشناس اضافه كرد: دانش آموز و یا دانشجوی تاب آور یعنی كسی كه در برقراری تعادل زیستی-روانشناختی در شرایط دشوار تحصیلی توانمند است و دارای رفتارهای خودشكنانه نیست. از نظر عاطفی آرام بوده و توانایی مقابله با شرایط ناگوار تحصیلی را دارد.

حلاجی گفت: افراد تاب آور، ذهنیتی تحلیلی انتقادی نسبت به توانایی‌های خود و شرایط دارند. از مهارت‌های حل مسئله برخوردارند و قادرند در مواجهه با مشكلات تحصیلی با استفاده از فنون حل مسئله، به راه حل های امن و مطمئن برسند. در حالی‌كه سایر افراد، در این موقعیت‌های سخت دچار استرس زیاد می‌شوند و نمی‌توانند راه‌حل مناسب و مفیدی انتخاب كنند. همچنین توانایی ویژ ه‌ای در تجزیه و تحلیل واقع‌بینانه مشكلات شخصی، پیدا كردن راه‌حل های فوری و راهبردهای درازمدت برای حل و فصل مشكلاتی را كه به آسانی و سریع حل نمی‌شوند، دارا هستند.

وی دانش آموزان تاب آور را افرادی با مهارت‌های ارتباطی قوی دانست و افزود: این دسته از دانش آموزان مهارت‌های ارتباط با دیگران را خیلی خوب آموخته‌اند. آنها می‌توانند در شرایط سخت هم شوخ‌طبعی خودشان را حفظ كنند و با دیگران صمیمی شوند و در مواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ تعداد زیادی از مهارت‌ها و راهبردهای اجتماعی كه شامل مهارت‌های گفتگو و آمادگی برای گوش دادن به دیگران و احترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران است، دارا هستند. از آنجایی كه از شبكه حمایتی و عاطفی محكمی برخوردار هستند، در مقابله با موقعیت‌های چالش‌انگیز از همدلی و مشورت دیگران بهره مند می‌شوند و از لحاظ روانشناختی احساس آرامش و قدرت می‌كنند.

این روان درمانگر ابراز كرد: دانش آموز تاب آور به آینده تحصیلی خود خوشبین است و احساس امید و هدفمندی دارند، اعتقاد راسخ به اینكه آینده می‌تواند بهتر باشد و باور به اینكه می‌توانند زندگی و آینده خود را كنترل كنند و موانع احتمالی نمی‌تواند آنها را متوقف سازد. این افراد آگاهانه و هشیارانه عمل می‌كنند، احساسات و هیجانات خود را می‌شناسند و هیجان‌های خود را به شیوه سالم مدیریت می‌كنند.

حلاجی خاطر نشان كرد: تنها واقعیت زندگی این است كه هر چیزی به طور ثابت تغییر می‌كند گاهی اوقات دانش آموزان قادر نیستند به دلیل بعضی از موقعیت‌های نامطلوب زندگی، به اهداف خود دست یابند. پذیرش موقعیت‌هایی كه فرد نمی‌تواند تغییر دهد و تمركز بر شرایطی كه می‌تواند تغییر یابد گام مهمی در جهت تاب آوری است.

دسترسی سریع