فشار خون؛ قاتل خاموش
«علی جمالیان» با اشاره به عوامل مؤثر در سكتههای قلبی گفت: عدم فعالیت از كودكی، ژنتیك، استرس كه زائیده دنیای صنعتی است، كار، زندگی ماشینی، آلایندگیها، ترافیكها و تغییر سبك زندگی یا مصرف سیگار و قلیان كه امروز متأسفانه به عنوان یك فرهنگ در خانمها نیز شایع شده و در خانمها هم عوارض بیشتری خواهد داشت، همه دست به دست هم داده تا سن سكتههای قلبی به شدت پائین آمده و حتی به زیر 20 و 30 سال برسد.
این فوق تخصص قلب و عروق در ادامه تصریح كرد: در زمانی كه من دانشجو بودم دو سطر از كتابهای پزشكی در خصوص بیماریهای قلبی و استرس توضیح داده بود یعنی موضوع جدی در دنیا نبود، ولی الان یك سرفصل 10 صفحهای ریز در خصوص استرس و بیماریهای قلبی توضیح داده شده، لذا لازم است كه افراد از 20 سال به بالا سالیانه یك معاینه توسط پزشك خانواده و حتی بهروزان انجام دهند، حتی اگر زمینههای ژنتیك و علامت و دردی دارند كه این معاینات باید زودتر و با فواصل كمتری انجام شود.
وی با اشاره به اینكه این غربالگریها باید در خصوص فشار خون و چربی خون نیز انجام شود، یادآور شد: خوشبختانه امروز در تمام استانها نیز این غربالگریها انجام میشود، در آخرین نتایج در غربالگری كه در تمام استانها داشتیم به آمار عجیبی رسیدیم كه بخشهایی از جامعه كه فكرش را هم نمیكردیم به این بیماریها مبتلا هستند بدون اینكه بدانند.
جمالیان در ادامه عنوان كرد: مثلا من در زنجان چند سال پیش تحقیقاتی انجام دادم و در عین ناباوری دیدیم كه بخش عمدهای از افرادی كه حتی در روستاها زندگی میكردند و به كشاورزی مشغول بودند دچار فشار خون و چربی خون شده بودند چراكه بخشی از دلائل آن ارثی و ژنتیكی است و ربطی به سبك زندگی ندارد.
این پزشك متخصص با اشاره به اینكه چربی خون در ابتدا هیچ علامتی ندارد، تصریح كرد: اما بعدها كه شدیدتر شود ممكن است با عوارضی از جمله سرگیجه، تنگی نفس، دردهای مفصلی و ضایعات پوستی خودش را نشان دهد، درحالیكه با یك چكاپ ساده مشخص شده و در ابتدا بسیار راحت قابل درمان است و ممكن است تا آخر عمر هم عوارض آن را نبینند، پس حتی جوانان نیز باید مورد آزمایش قرار بگیرند چون در این صورت قشر مولد به قشر معلول تبدیل خواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال كه «فقط كسانی كه مشكل زمینهای یا یك موردی در قلبشان دارند باید به پزشك مراجعه كنند یا همه» گفت: معمولا بیماریهای قلبی وقتی شدید میشوند حتما علامتی مثل تنگی نفس ایجاد میكند، خیلیها با توجه به سابقه خانوادهشان به ما كمك میكنند یعنی خودشان در آزمایشات اولیه به ظاهر مشكلی ندارند اما افراد خانواده در سن زیر 30 سال مشكل داشتند كه این به ما علامت میدهد كه با این بیمار سختتر برخورد كن و فقط به اكو و تست ورزش قناعت نكن حتی اگر لازم بود آنژیو هم برایش انجام بده.
این متخصص قلب و عروق در پاسخ به این سؤال كه «پس فوت ناگهانی افراد هم قطعا علتی دارد» یادآور شد: فوت ناگهانی علل مختلفی دارد اما حتما برای آن یك بیماری زمینهای و دلیلی در پزشك قانونی كشف میشود، یعنی بیماری بوده ولی فرد نمیدانسته، این را متذكر شوم كه رسوب و گرفتگی عروق بدن از شیرخوارگی شروع میشود یعنی نگوئیم این شیر و غذا بچه را چاق میكند چون با این كار ما از همان روزهای اول داریم زمینه بیماری را در او ایجاد میكنیم.
وی در خصوص مصرف آسپرین از 20 سالگی توسط افراد گفت: نه زود است و دلیلی ندارد مگر اینكه ریزفاكتورها را داشته باشند، یك زمانی مصرف آسپرین خیلی شایع شد اما عوارضی هم ایجاد كرد، آن كسی كه سابقه فامیلی دارد حتما باید تحت نظر باشد اما خط اول این است كه ریزفاكتورها كنترل شوند اگر كنترل شود دیگر نیازی به آسپرین نیست.
رئیس بیمارستان شهید لواسانی در پایان با اشاره به اینكه 90 درصد فشار خونها بدون علت واضحی است، تصریح كرد: 10 درصد فشار خونها علت ثانویه دارند، اما دلیل 90 درصد آنها ژنتیك است، اما توجه داشته باشیم كه فشار خون قاتل خاموش است و حتما افراد دارای فشار خون از جوانی باید دارو مصرف كنند حتی اگر داروها عوارض ثانویهای هم داشته باشند اشكالی پیش نمیآید چارهای نیست و باید این كار را كرد، گاهی برخی به دلیل عوارضی كه در اینترنت میبینند مصرف دارو را كنار میگذارند این اشتباه است چراكه مصرف نكردن دارو به مراتب عوارض بیشتری داشته و چه بسا جان آنها را به خطر میاندازد.