سالمندی، دورهای از زندگی است كه اگر برداشته خوبی برای آن در دوران جوانی توشه نكنیم، با مشكلات و بیماریهای مختلفی همچون اختلالات شناختی، روانشناختی، تغذیهای و جسمی حركتی همراه خواهد بود.
از بیماری های شایع در گروه سنی سالمندان، می توان به اختلالات شناختی، پرفشاری خون، دیابت، اختلالات گوارشی مانند یبوست، مشكلات عضلانی اسكلتی مثل آرتروز، پوكی استخوان، مشكلات حفره دهان و دندان و مشكلات تغذیه ای، افسردگی و اضطراب و بی اختیاری ادرار اشاره كرد.
دكتر پریسا طاهری متخصص طب سالمندی و دانشیار دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در این خصوص توضیح داد: اختلال حافظه از شایعترین مشكلات گروه سنی بزرگسالان و سالمندان است؛ این بیماری به دو دسته بزرگ قابل برگشت و غیرقابل برگشت تقسیم می شود كه در واقع آلزایمر یك نوع پیشرونده و غیرقابل برگشت اختلال حافظه است.
متخصص طب سالمندان افزود: داشتن سبك زندگی ( life style ) مناسب در دوره قبل از سالمندی، می تواند فرد را با سلامت و توانمندی وارد دوره سالمندی كند. بنابراین انجام غربالگری و آزمایش های دوره ای و داشتن فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم و كنترل شرایط اضطراب زای محیطی، همگی در داشتن زندگی سالم نقشی بسیار موثر دارند.
وی ادامه داد: برای مثال، فردی كه مولفه های اضطرابی را در زندگی اش بتواند به خوبی كنترل كند، در واقع احتمال بروز افسردگی در آن فرد كمتر می شود.
طاهری بیان داشت: فردی كه در دوره قبل از ورود به دوره سالمندی یك سری از بیماری ها را داشته است مثلاً بیماری وسواس فكری و ذهنی داشته است، یا دارای وسواس رفتاری بوده، یا فردی بسیار مضطرب بوده، قاعدتا این بیماری ها را به دوره سالمندی می آورد.
وی ادامه داد: اگر فردی باشد كه بیماری روانپزشكی مشخصی نداشته، برای حفظ سلامت روان در دوره سالمندی، باید اقدامات خوبی در این زمینه انجام دهد تا وقتی كه به دوران سالمندی می رسد، بتواند آن را تقویت كند.
طاهری با اشاره به اینكه دوران سالمندی می تواند باعث شعله وری زمینه های اختلالات روانی فرد شود، گفت: فرد در دوران سالمندی مقداری از توانمندی ها و قوای جسمانی خود را از دست می دهد یا كاهش پیدا می كند. بنابراین یك مقدار توان جسمانی كاهش پیدا می كند و این موضوع می تواند زمینه ای برای بروز اختلالات افسردگی و اضطراب باشد.
وی ادامه داد: افرادی كه فرزندان شان به دلیل ازدواج از منزل آنها می روند یا به دلیل مهاجرت از آنها دور می شوند، خالی شدن خانه می تواند عامل خطری برای بروز افسردگی آنان باشد. از دست دادن همسر، می تواند سبب بروز سندرم آشیانه خالی شود و می تواند ریسك افسردگی را در افراد سالمند افزایش دهد.
طاهری به تعداد سالمندان اشاره كرد و گفت: حدود یك میلیارد نفر، افراد 60 سال به بالا در سال 2020 روی كره خاكی زندگی می كردند كه حدود 60 درصد از سالمندان دنیا در كشورهای در حال توسعه مستقر بودند ولی پیش بینی می شود كه این رقم تا سال 2050 میلادی به 80 درصد برسد.
وی ادامه داد: یعنی تا سال 2050 میلادی 80 درصد سالمندان در كشورهای در حال توسعه مستقر خواهند بود.
براساس، گزارش سازمان بهداشت جهانی برای اولین بار در دنیا تعداد افراد 65 سال و بالاتر، از تعداد كودكان زیر پنج سال پیشی گرفته و پیش بینی می شود كه تا سال 2050 میلادی تعداد افراد 65 سال و بالاتر، از كودكان زیر 14 سال نیز پیشی بگیرد.
طاهری افزود: بر اساس آمار مركز آمار ایران در حال حاضر در ایران، تعداد افراد 60 سال و بالاتر، از تعداد كودكان زیر پنج سال پیشی گرفته است و پیش بینی می شود تا سال 2050 میلادی در ایران هم، تعداد افراد 60 سال به بالا از كودكان زیر 14 سال در كشور خودمان پیشی بگیرد.
وی بیان داشت: همین آمار به تنهایی سرعت بالای پیر شدن جمعیت در ایران را نسبت به كل دنیا مشخص می كند.
در ایران، بر اساس آخرین سرشماری كه در سال 1395 انجام شد، تعداد افراد 60 سال به بالا حدود 9.3 درصد یعنی بیش از هفت میلیون و 400 هزار نفر بوده كه پیش بینی می شود تا سال 1429 شمسی یعنی حدوداً سال 2050 میلادی، به 25 درصد برسد.
طاهری اظهار داشت: نكته قابل توجه و تأمل، تغییرات سریع گذار جمعیتی به سمت سالمند شدن در ایران است كه فرصت را برای تأمین شرایط مناسب برای ارائه خدمات محدود می كند. هرچند كل دنیا در حال پیر شدن است، ولی روند پیرشدن جمعیت، در كشورهای آسیایی، بسیار بالا است و در بین كل دنیا، ایران كشوری است كه جمعیت آن با سرعت بسیار بالایی درحال پیر شدن است.
وی گفت: در حال حاضر، پاندمی كرونا سبب ایجاد مرگ و میر در گروه های سنی مختلف شده است كه البته بیشترین میزان مرگ و میر در گروه سنی سالمندان بوده است. زیرا این افراد عموما مشكلات زمینه ای همراه دارند و همچنین به دلیل داشتن درجاتی از نقص سیستم ایمنی، این بیماری در بدن آن ها به صورت شدیدتر و پیشرونده تر بروز می كند.
طاهری به سالمندان توصیه كرد كه خیلی دقیق تر پروتكل های بهداشتی را رعایت كنند، حتماً از ماسك استفاده كنند و چه بهتر كه از دو تا ماسك استفاده و فاصله حداقل 2 متر را از دیگران رعایت كنند و مرتب دست هایشان را با آب و صابون بشویند.
وی ادامه داد: همچنین باید از حضور در جمع و محیط های شلوغ و بسته خودداری كنند، دیدار با فرزندان خود را به صورت مجازی و با استفاده از سوشیال مدیاها انجام دهند.
طاهری افزود: نكته مهم آن است فرد جوانی كه به ظاهر سالم است، ممكن است ناقل ویروس كرونا باشد و وقتی این فرد با افراد سالمند تماس می گیرد، ویروس را منتقل می كند و این ویروس برای بدن فرد سالمند می تواند بسیار خطرناك و كشنده باشد.
پنجمین كنگره سلامت مردان از 29 بهمن تا 2 اسفند ماه مقارن با هفته سلامت مردان برگزار میشود.