ویروس برای ادامه حیات خود به دنبال گردش مستمر در بین انسانهاست و اگر محیط را برای بقای خود مناسب نبیند یا در خفا میماند تا در شرایط مناسب حمله كند و یا اگر جامعه آن را مایوس كند آن جمعیت را ترك میكند.
حمید سوری، رئیس كمیته اپیدمیولوژی ستاد ملی مقابله با كرونا و استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در یادداشتی ، به تحلیل شرایط كنونی شیوع كرونا و راهكارهای كنترل و مهار كرونا پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: تیم واكنش سریع مقابله با اپیدمی كرونا نه تنها باید در برابر حمله ویروس واكنش نشان دهد و به اصلاح پاتك بزند بلكه با تكهای بموقع و برق آسا از پیروزی دشمن ویروسی جلوگیری كند.
ویروس برای ادامه حیات خود به دنبال گردش مستمر در بین انسانهاست و اگر محیط را برای بقای خود مناسب نبیند یا در خفا میماند تا در شرایط مناسب حمله كند و یا اگر جامعه آن را مایوس كند آن جمعیت را ترك میكند.
شیوع سریع و گسترده كرونا، نتیجه استفاده ویروس كوید -19 از تكنیكهای نبرد نامتقارن و چهار اصل اختفا، استتار، فریب و پراكندگی است.
استعارهای با هدف كنترل نهایی ویروس
در صد و پنج سال گذشته و در طی دو جنگ جهانی، ارتشها به صورت كلاسیك در مقابل یگدیگر قرار میگرفته و یا مثل جنگ ویتنام، ارتشها در مقابل نیروهای ویتكنگ قرار میگرفتند.
قبل از آن در بسیاری از جنگها نامتقارن، نیروهای پارتیزان (جنگهای پارتیزانی كه مبدع آن اهل سرزمین پارتها یا خراسان بزرگ بودهاند)، آسیب پذیری لشگرهای بزرگ را شناسایی كرده و با نیرویی محدود و به صورت شبح وار و به سرعت، ضربات كمر شكنی به ارتشهای كلاسیك زده و با سیستم (بزن و دور شو)، از منطقه دور میشدند.
این نوع تاكتیك جنگیدن توسط نیروهای بسیجی، ضربات سنگینی را در طی جنگ تحمیلی به نیروهای متجاوز وارد آورد.
مقایسه سمبلیك و استعارهای، زمینه و فضای مشتركی را بین تاكتیك جنگهای پارتیزانی، شیوع و گسترش كرونا و حمله به مراكز درمانی و مردم توسط ویروس كوید -19 را مشخص میكند.
ویروس و یا دشمنی كه دیده نمیشود، شبح وار و به سرعت به زیر ساختهای درمانی و مردم حمله میكند، از مردم همه كشورها قربانی میگیرد و كادرهای درمانی را تا سر حد توان مشغول كرده و به طریقی روزانه در حال قدرتمندتر شدن است!
اما چرا پارتیزانها به عنوان نیروهایی نامنظم توان ضربه زدن و آسیب رسانیدن به لشگرهای منظم را در جنگهای نامتقارن داشتند؟
چگونه ویروس كرونا به سرعت و شبح وار به نظامهای پزشكی و بهداشتی و كادر درمان در سراسر جهان ضربه میزند و قربانی میگیرد؛ بدون اینكه خود از بین برود و هر روز خود را تكثیر میكند؟
نقطه قوت و نقاط ضعف پارتیزانها به عنوان نیروهای نامنظم در جنگهای نامتقارن چه بود و چگونه میتوان با مقایسه تطبیقی بین جنگهای نامنظم و نامتقارن پارتیزانی و حمله ویروس كوید 19 به جوامع بشری و زیر ساختهای درمانی، مقایسهای سمبلیك و استعارهای را با هدف پایش، تجزیه و تحلیل رفتاری و كنترل ویروس توسط نظامهای پزشكی و بهداشتی و كادر درمان را در سراسر جهان انجام داد؟
-چه فاكتورهای باعث سردرگمی نظامهای پزشكی و بهداشتی و كادر درمان و مردم توسط ویروس كوید-19 خواهند شد؟
-چگونه ویروس به طور همزمان از فاكتورهایی كه در پدافند غیر عامل همچون اختفا (در هوا ماندن در محلهای سربسته و زنجیره شیوع)، استتار (مبتلایان پنهان)، فریب ( تغییر تبعات ویروس) و تكثر و پراكندگی (تغییر كانونهای ابتلا و سپس شیوع) بكار گرفته میشود، استفاده میكند؟
ویروس به طور هم زمان از طریق تكنیكهای نبرد نامتقارن شامل؛ آسیب شناسی دشمن، تعداد كم حمله كنندگان و حملات برق آسا به طور همزمان استفاده میكند و به نظام درمانی و پزشكی كشورها با گرفتن قربانیهای بیشمار ضربه میزند.
ضربهای كه تبعات ساختاری، اجتماعی و اقتصادی آن هنوز به طور دقیق مشخص نشده است!
حال، پس از این تدوین این استعاره باید به دنبال راهكارهایی گشت تا بتوان رفتار هجومی و دفاعی ویروس كرونا را به طریقی تحت كنترل درآورد؟
راهكاریی كه در ابتداء باعث جلوگیری از ابتلا نفرات شده، به موازات شناسایی زود هنگام مبتلایان را ممكن ساخته، امكان درمان موثر و كوتاه مدت فرد مبتلا را توسط نیروهای كادر درمانی میسر میسازد و در كوتاه ترین زمان ممكن، فرد مبتلا را پس از بهبود به چرخه اجتماعی جامعه باز میگرداند و از فرسودگی كادر درمانی و نظام درمانی به شدت جلوگیری میكند.
راهكارهایی كه باید در راستای كاهش تبعات نبردی نامتقارن مهار موجهای بعدی با استفاده از امكانات روز كشور با شناسایی رفتار ویروس كرونا و تك تك اجزاء آن مورد استفاده قرار گیرد، شامل؛ تغییر نگاه مدیریت سنتی اپیدمولوژی به نگاه مدیریت تلفیقی و استفاده از تیمهای مولتی دسپلینر در سامانه (ICS) شامل؛ پزشكان متخصص، اپیدمولوژیستها، مدیران پروژه، مهندسین مخابرات، برنامه نویسان، اپلیكیشن نویسها، متخصصین بانكهای اطلاعاتی، تیمهای عملیاتی، اورژانس و امداد و نجات، مدیران ریسك و بحران، وكلا، جامعه شناسان، روان شناسان، مسؤولین روابط عمومی، اینفولنسرها
تغییر نگاهی كه خروجی آن باعث تغییر در زمان مراجعه و شناسایی دیر هنگام فرد مبتلا به بیمارستان میشود و به تبع آن باعث كم شدن فشار بر روی كادر درمانی و جلوگیری از در هم ریختگی و غافلگیری مراكز بیمارستانی و درمانی شده و در نهایت وضعیت شهرهای كشور را به سمت (وضعیت سفید) سوق خواهد داد.
- استفاده از شبكه بی نهایت ارزشمند، گرانبها و پیشرفته اپراتورهای موجود موبایل با ایجاد درگاه اینترنتی برای ورود به سامانه پایش و رد یابی كه با این سامانه میتوان مبتلایان بالفعل و بالقوه را به صورت دینامیكی و یا پویا مورد پایش و تحت كنترل قرار داد. (نمونه موردی در تایوان و نیوزلند اجرا شد.)
استفاده از دیتای افراد مراجعه كننده به مراكز درمانی كه از این طریق میتوان كانونهای ابتلا و شیوع را شناسایی و به صورت استاتیك از طریق فرآیندهای كنترل آماری مورد پایش قرار داد.
تلفیق این دو مورد میتواند كمك بسیار شایانی را در راستای مهار و كنترل هوشمند كرونا در شهرها كند.شناسایی نقاط بهبود نظام درمانی با تاكید بر كرونا، تعیین بودجه تشویقی برای كادر درمانی، اجراء و انجام طرح فاصله گذاری اجتماعی، ایجاد اعتماد بیشتر بین دولت و مردم، چابك سازی ادارات متولی، ایجاد سامانههای پیش یابی،ارتقاء مشاركت اجتماعی، اجرایی كردن اقدامات پیشگیرانه در قالب دستورات حكومتی مانند جلوگیری از تجمعات و استفاده از مكانهای تجمع، اصلاح فرآیندهای موجود و كمك مالی به اصناف متاثر از شیوع كرونا، كمك به افراد و خانوادههای بی بضاعت و نیازمند كمك مالی، كمك روحی و روانی به بازماندگان قربانیان؛ از دیگر مواردی هستند كه میتوانند باعث ارتقاء تاب آوری كشور ما در مقابل ویروس هوشمند كرونا شوند.