حذف برنامه های غربالگری سلامت جنین، نتیجه ای جز افزایش شدید و تصاعدی نوزادان متولد شده با بیماری های ژنتیكی نخواهد داشت و از سلامت جسمی، ذهنی، روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه خواهد كاست.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، در متن نامه انجمن علمی ژنتیك پزشكی ایران خطاب به نمایندگان مجلس شورای اسلامی آمده است:« مستحضرید اخیراً ماده واحده و تبصره هایی از طرف كمیسیون مشترك طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در سطح وسیعی در جامعه مطرح شده است كه نتیجه آن حذف تست های غربالگری سلامت جنین با هدف افزایش جمعیت است. در ابتدا لازم به ذكر است كه یكی از دغدغه های اصلی انجمن علمی ژنتیك پزشكی ایران بعنوان اصلی ترین انجمن تخصصی در تشخیص پیش از تولد همانند سایر متخصصین و انجمن های علمی افزایش میزان باروری و نرخ رشد جمعیت سالم به عنوان یك وظیفه تخصصی اجتماعی می باشد، تا این جمعیت بتواند منشاء كار و تولید گردد و قطعاً این امر در راستای توصیه های مقام معظم رهبری می باشد. متاسفانه در نوشتارها و سایر محتواهای پخش شده در رسانه های مجازی به غلط چنین القاء شده كه غربالگری به عنوان یك عامل مهم در كاهش جمعیت عمل می كند و این تفكر بعضاً باعث انحراف افكار عمومی شده است. لذا جهت تنویر افكار و شفاف سازی، ذكر چند نكته ضروری می نماید:
تست های غربالگری قبل تولد از جمله تست های ارزان قیمت، در دسترس و بی خطر می باشند كه با انجام آنها صرفاً احتمال خطر وجود جنین با بیماری ژنتیكی محاسبه شده و این احتمال تنها به والدین گزارش می شود. این تست ها به هیچ عنوان تست های تشخیصی نمی باشند و تنها جنین با احتمال بالای بیمار بودن را به والدین و نظام سلامت گوشزد می كنند. پر واضح كه در این نوع تست های ارزان قیمت، بی خطر و در دسترس تنها جنین ها از نظر احتمال بیمار بودن دسته بندی می شوند. تمام والدینی كه در آنها احتمال بالای بیماری جنین گزارش شده است جنینی بیمار نداشته و جنین های سالم نیز در این دسته بندی گنجانده می شوند. لازم به ذكر است كه به هیچ عنوان هیچ گونه سقطی بر اساس یك تست غربالگری نه در ایران و نه در دنیا انجام نمی پذیرد.
بعد از به دست آمدن این احتمالات در تست های غربالگری بدون هیچ اجباری، در یك بستر مناسب پس از ارائه مشاوره دقیق ژنتیكی توسط متخصص ژنتیك پزشكی، والدین تصمیم به انجام تكنیك های تشخیصی از جمله آمنیوسنتز و یا نمونه گیری از پرزهای كوریونی می كنند كه این تست ها از جمله تست های تشخیصی كاملا دقیق می باشند كه با نمونه گیری مستقیم از جنین جواب دقیقی از نظر آرایش ژنتیكی جنین به متخصصین و والدین ارائه می دهند. این جوابها پس از تایید سه متخصص از جمله متخصص ژنتیك پزشكی و پس از تایید رسمی توسط سازمان پزشكی قانونی كشور به عنوان نماینده قوه قضاییه بر اساس قانون مصوب سال 1384 به والدین و سیستم درمانی اجازه سقط جنین را می دهند. حتی در این مرحله نیز هیچ گونه اجباری به والدین برای سقط تحمیل نمی شود. به عنوان انجمن علمی ژنتیك پزشكی كشور به عنوان متولی تشخیص پیش از تولد از سخن راندن برخی از عزیزان در اجباری نشان دادن حتی یك مرحله از مراحل بیان شده كاملا متعجب می باشیم.
اشاره ای به آمارهای دقیق به دست آمده از كشور خودمان در سالهای اخیر خالی از لطف نیست. در یكی از مراكز معتبر دانشگاهی كشور در جمعیت بالغ بر 80000 نفر در یك سال كه جهت غربالگری مراجعه نموده اند تعداد حدود 4200 نفر (5 درصد) با ریسك بالا برآورد شده اند كه بعد از انجام روش تشخیصی كاریوتایپ نشان داده شد كه 70 جنین مبتلا به سندروم داون قطعی (087/0درصد) بودند.
با توجه به این امر اذعان می نمائیم كه روش های تشخیصی قبل از تولد می تواند سبب توسعه جمعیت سالم گردد. استفاده گسترده از روشهای غربالگری و روش نوین غربالگری بسیار دقیق NIPT (در صورت حمایت سازمان های بیمه گر) و سپس روش های تشخیصی مانند QF-PCR، FISH و كاریوتایپ می تواند از بوجود آمدن تعداد زیادی نوزاد مبتلا به سندرم های شایع و تحمیل هزینه های سرسام آور عاطفی، روانی و مالی به خانواده ها و هزینه های بودجه ای به نظام سلامت و سازمان های حمایتی همانند بهزیستی و كمیته امداد امام خمینی(ره) جلوگیری نماید.
در مورد سقط درمانی برابر استفتای رهبر معظم انقلاب در سال 1381 و تصویب قانون ماده واحده در سال 1384 در مجلس شورای اسلامی و تأیید 12 نفر فقها و حقوق دانان محترم شورای نگهبان و ارائه راهكارهای آن اجازه سقط درمانی براساس همان روش های تشخیص قبل تولد كه ذكر شد اجازه سقط درمانی داده شده كه این امر سبب شده تا از سقط های غیرقانونی جلوگیری شود.
در پایان حسب وظیفه تخصصی، علمی و اجتماعی انجمن علمی ژنتیك پزشكی كشور به همه عزیزان و دست اندركاران هشدار می دهد با توجه به افزایش روز افزون سن ازدواج و بارداری در سنین بالا كه عامل مستقیم رشد تصاعدی سندروم های كروموزومی در مادران باردار بوده و در سراسر دنیا گریبانگیر سیستم سلامت شده، حذف برنامه های غربالگری سلامت جنین از برنامه سلامت جامعه نتیجه ای جز افزایش شدید و تصاعدی نوزادان متولد شده با بیماری های ژنتیكی نخواهد داشت و نه تنها كمكی به رشد جامعه نخواهد كرد بلكه از سلامت جسمی، ذهنی، روانی، اجتماعی و اقتصادی جامعه خواهد كاست.»
