رییس مركز ملی هوا و اقلیم سازمان محیط زیست ضمن اشاره به راه‌اندازی سامانه سیاهه انتشار برای 9 كلان شهر كشور گفت: این برای اولین بار است كه چنین سامانه با این دقت و جزییات منتشر می‌شود.
مهدی میرزایی قمی در مراسم رونمایی از برنامه جامع اقدام ملی كاهش آلودگی هوای كلانشهرها با اشاره به تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوا برای 9 كلانشهر گفت: بر اساس ماده ٢٢ آیین نامه فنی قانون هوای پاك، سازمان حفاظت محیط زیست موظف بود كه تا پایان شهریور سال گذشته نسبت به تهیه سیاهه انتشار آلودگی هوا در كلانشهرها اقدام كند. در این راستا سازمان حفاظت محیط زیست با كنسرسیوم دانشگاه‌های برتر كشور تفاهمنامه‌ای امضا كرد و قرار شد كه ابتدا این سیاهه انتشار برای هفت كلانشهر ازجمله تهران، كرج، تبریز، اراك، اصفهان و شیراز تهیه شود و در گام بعدی دو شهر قم و كرمانشاه نیز به آن اضافه شود.
وی در ادامه با بیان اینكه این سیاهه برای اولین بار به‌صورت جامع و باكیفیت در سطح كشور تهیه شده است، تصریح كرد: هدف اصلی از انجام این پروژه وجود قوانین متعدد در حوزه آلودگی هوا بود كه مرقی‌ترین آن‌ها قانون هوای پاك است.
به گفته رییس مركز ملی هوا و اقلیم سازمان محیط زیست بر اساس سیاهه انتشار می‌توان نمای كلی از وضعیت آلودگی هوا در كشور داشت و تصمیم‌گیری‌هایی را مطابق با آن انجام داد. در قانون هوای پاك به مسائلی مانند سوخت، خودرو، معاینه فنی و حمل و نقل تاكید شده اما اثر هر كدام از این اقدامات مشخص نشده است. برای مثال مشخص نیست كه نوسازی ناوگان چقدر بر كاهش آلودگی تاثیر دارد؟
میرزایی با بیان اینكه در سیاهه انتشار آلودگی هوای كلانشهرها همه این اطلاعات آورده شده است، اظهار كرد: در بررسی سیاهه انتشار دو منبع آلاینده انسان‌ساز و طبیعی در نظر گرفته شده و تمركز روی منابع انسان‌ساز مانند منابع متحرك و ثابت است.
وی در ادامه تصریح كرد: در تهیه سیاهه انتشار آلودگی، 13 شاخص مختلف در نظر گرفته شده است و بر اساس آن‌ها به فراخور شرایط هر استان راهكارهای ملی مانند نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده ارائه شده است.
میرزایی قمی با اشاره به ایجاد سامانه سیاهه انتشار كلانشهرها گفت: این سامانه در اختیار استان‌ها قرار داده شده است و این قابلیت را دارند كه سالانه اطلاعات آن را به‌روز كنند همچنین استان‌ها باید اطلاعات مربوط به منابع ثابت و متحرك را جمع‌آوری و در سامانه بارگذاری كنند.
وی افزود: موضوع دیگری كه از سیاهه انتشار استخراج شده است، راه‌اندازی سامانه پیش‌بینی وضعیت آلاینده‌ها در كلانشهرها است كه تاكنون به چنین سیستمی دسترسی نداشتیم. بر اساس تفاهمنامه‌ای بین سازمان محیط زیست، دانشگاه تهران و وزارت راه قرار شده است كه نتایج خروجی سیاهه انتشار در اختیار سازمان هواشناسی قرار گیرد تا هواشناسی مدل پیش‌بینی آلودگی هوا برای 72 ساعت آینده را آماده كند.
رییس مركز ملی هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ارزیابی اقتصادی در سامانه سیاهه انتشار گفت: در این پروژه بررسی شده است كه آلاینده‌ها چه تاثیرات اجتماعی منفی به‌دنبال دارند. از این‌رو به تفكیك برای هر كدام از این كلانشهرها هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی آلاینده‌های هوا محاسبه شده است.
میرزایی قمی در ادامه با بیان اینكه اگر این پروژه به سرانجام نرسد، می‌توان گفت كه هیچ پروژه دیگری برای مدیریت آلاینده‌ها موفق نخواهد بود، اظهار كرد: نكته مهم این است كه هزینه لازم برای راهكارهای كاهش آلودگی هوا درنظر گرفته شود. متاسفانه هزینه راهكارهای كاهش منابع آلودگی هوا در بودجه 1400 لحاظ نشده است. پیگیر هستیم كه این هزینه‌ها در بودجه 1400 یا 1401 دیده شود.
وی با اشاره به اینكه آژانس محیط زیست آمریكا در سال 2018، 789 میلیون دلار برای بهبود كیفیت هوا هزینه كرد، گفت: باتوجه به اقدامات انجام شده این رقم در سال 2020 به 425 میلیون دلار كاهش یافت.
رییس مركز ملی هوا و اقلیم سازمان محیط زیست در پایان تاكید كرد: براساس مطالعات انجام شده در سال 2020 آمریكا برای اجرای قانون هوای پاك كشور خود به 65 میلیون دلار هزینه نیاز دارد این درحالیست كه برآورد شده است كه اگر این هزینه انجام شد 2 تریلیون دلار عایدی خواهند داشت و در هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی آلودگی هوا صرفه‌جویی می‌شود.
