وضعیت ناپایدار كرونا در كل كشور

یك متخصص اپیدمیولوژی با بیان اینكه كشور در مسیر كنترل اپیدمی بوده و حدود 70 درصد این مسیر طی شده است، گفت: تا پیش از دستیابی به مرحله كنترل كامل اپیدمی شرایط همچنان ناپایدار و شكننده است، بنابراین باید چند هفته دیگر نیز با صبوری و شكیبایی پروتكل‌ها و محدودیت‌ها را رعایت كنیم تا شرایط اپیدمی پایدارتر و آمارها تثبیت شود و پس از آن با مستندات كافی، دلایل متقن و ضمن بسترسازی مناسب، نسبت به بازگشایی‌ها اقدام كنیم.

دكتر حمید سوری - استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی- ، ضمن یادآوری وضعیت وخیم اپیدمی در 2 ماه گذشته، عنوان كرد: مهر و آبان وضعیت وخامت شیوع بیماری در كشور به حدی بود كه بیمارستان‌ها دیگر جایی برای پذیرش بیمار جدید نداشتند و آمار فوتی‌های ناشی از بیماری به حدود 500 مورد در روز رسیده بود، در آن شرایط دولت مجبورشد یكی از پرهزینه‌ترین مداخلات در كنترل و مدیریت اپیدمی یعنی لاك دان 150 شهر كشور را برای دو هفته اعمال كند.

وی با اشاره به بار اقتصادی، اجتماعی، روانی و فرهنگی اعمال مداخلات سنگینی همچون تعطیلی شهرها بر دوش جوامع، اظهار كرد: در این شرایط رویكرد نظام سلامت از تاكید و توجه بر درمان به راهبرد پیشگیری تغییر كرد و تمامی این مجموعه اقدامات به اجرای طرح محله محور مقابله با كرونا یعنی طرح شهید سلیمانی منجر شد؛ خوشبختانه این طرح جواب داد و طی مدت كوتاهی آمار مرگ و میر ناشی از بیماری به زیر 100 نفر كاهش پیدا كرد.

در مسیر كنترل اپیدمی قرار داریم

رییس كمیته كشوری اپیدمیولوژی كرونا با تاكید بر اینكه این دستاورد مثبت با تلاش و زحمت فراوان و با پشتوانه مشاركت‌ها و حمایت‌های مردمی و نیروهای داوطلب محقق شد، اظهار كرد: اگرچه از حدود 50 روز گذشته در مسیر كنترل اپیدمی قرار گرفته‌ایم، ولی هنوز به مرحله كنترل اپیدمی نرسیده‌ایم؛ حدود 70 درصد راه طی شده و 30 درصد دیگر برای دستیابی به مرز كنترل اپیدمی باقی مانده است.

این اپیدمیولوژیست تاكید كرد: برای رسیدن به مرحله‌ای كه دیگر نگران شعله ور شدن مجدد اپیدمی نباشیم، باید بتوانیم اپیدمی را به صورت كامل كنترل كنیم، به عبارت دیگر باید در زمینه شیوع بیماری به مرحله ثبات رسیده و بتوانیم جلوی تغییرات معنادار پیامدها را بگیریم، البته با این مرحله فاصله داریم و مطمئنا ادامه مسیر یعنی 30 درصد باقیمانده تا كنترل اپیدمی بسیار سخت‌تر از ابتدای راه است.

در تغییر و لغو محدودیت‌ها و بازگشایی‌ها هوشیارانه عمل شود

وی هوشیاری مردم و مسئولین و تداوم رعایت پروتكل‌ها و محدودیت‌ها را در مدت زمان باقیمانده تا مرز كنترل اپیدمی بسیار مهم دانست و گفت: هم مردم باید در همراهی و همكاری هوشیار باشند و هم سیاست‌گذاران باید در تغییر و لغو محدودیت‌ها و یا بازگشایی‌ها هوشیارانه و محتاطانه عمل كنند، چراكه وضعیت بسیار شكننده و آسیب پذیر بوده و كوچكترین بی احتیاطی ممكن است زحمات را بر باد داده و منجر به بازگشت شرایط وخیم اپیدمی و شروع پیك‌های بعدی شود.

سوری با اعلام مخالفت شدید نسبت به بازگشایی‌های زودهنگام و تغییر هر مداخله‌ای كه شرایط فعلی را برهم بزند، عنوان كرد: فعال شدن مجدد چرخه ویروس و بازگشت به شرایط نامساعد دو ماه گذشته هم از لحاظ جانی و مالی برای جامعه بسیار پرهزینه بوده و هم تمام تلاش های صورت گرفته در مسیر اپیدمی را به هدر می‌دهد.

به گفته وی، برای بازگشت به شرایط عادی جامعه و بازگشایی‌ها باید شرایط اپیدمی در جامعه كنترل شده و پایدار باشد، این در حالیست كه وضعیت فعلی اپیدمی در كل كشور همچنان ناپایدار و شكننده بوده و نامگذاری شهرها با عناوین زرد و آبی و قرمز تنها شاخص‌هایی قراردادی است كه به سرعت قابل تغییر است.

وضعیت اپیدمی در كل كشور ناپایدار و شكننده است

وی با اشاره به وجود ترددهای بین شهری در داخل كشور، عنوان كرد: با همین ترددها، وضعیت شهرها می‌تواند به سرعت تغییر كند، شهری كه زرد است قرار نیست تا ابد زرد بماند، بلكه ممكن است با كوچكترین بی احتیاطی ظرف كمتر از یك هفته قرمز شود، بنابراین این شكنندگی وضعیت اپیدمی در سطح شهرها و كل كشور حكمفرما بوده و لذا هر اقدامی در جهت رفع محدودیت‌ها و تغییر مداخلات باید با احتیاط و در نظر گرفتن جوانب و ابعاد مختلف موضوع اعمال شود.

وی با بیان اینكه متولی اصلی مدیریت اپیدمی در كشور وزارت بهداشت است، تاكید كرد: بدون هماهنگی لازم با وزارتخانه نباید هیچ مداخله‌ای از سوی ارگانها لغو شده و یا تغییر كند، چراكه این مساله نیازمند فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم، ارایه آموزش‌های كافی و حتی مهیا بودن تیم‌های بهداشتی و واكنش سریع، پیش از بازگشایی‌هاست.

انتقاد از بازگشایی مدارس قبل از پایدار شدن شرایط اپیدمی

سوری ضمن انتقاد از بازگشایی مدارس قبل از پایدار شدن شرایط اپیدمی و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم، عنوان كرد: ممكن است آموزش و پرورش با قواعد خود نسبت به بازگشایی‌ها اقدام كند ولی اگر وزارت بهداشت بسترهای لازم از جمله تیم‌های واكنش سریع را فراهم نكرده باشد، ممكن است به سرعت شاهد شعله‌ور شدن مجدد اپیدمی در آن شهر یا منطقه باشیم.

این متخصص اپیدمیولوژی در عین حال با بیان اینكه بازگشایی مدارس نیاز كشور بوده و توجه به تبعات اجتماعی، روانی و رفتاری تعطیلی مدارس یك ضرورت است، عنوان كرد: با این حال در شرایط اپیدمی توجه به زمان بندی مناسب برای بازگشایی مدارس بسیار مهمتر از تبعات و عوارض ناشی از تعطیلی آنهاست.

سوری با بیان اینكه تمام تلاش‌های فعلی با هدف بازگشت جامعه به شرایط عادی صورت می‌گیرد، گفت: حالا كه 70 درصد مسیر كنترل اپیدمی در كشور طی شده، باید چند هفته دیگرنیز با صبوری و شكیبایی پروتكل‌ها و محدودیت‌ها را رعایت كنیم تا شرایط اپیدمی پایدارتر و آمارها تثبیت شود و پس از آن با مستندات كافی و دلایل متقن و ضمن بسترسازی مناسب، نسبت به بازگشایی‌ها اقدام كنیم.

دلیل طغیان اپیدمی در مازندران

رییس كمیته كشوری اپیدمیولوژی كرونا همچنین در خصوص وضعیت اپیدمی در مازندران، توضیح داد: به نظر می‌رسد كه عدم رعایت دقیق پروتكل‌ها و محدودیت‌ها، عدم اجرای صحیح محدودیت‌های تردد و مجوزهای جابجایی، سفرهای غیر ضروری و همچنین طبیعت آن منطقه یعنی تراكم جمعیت و نزدیكی شهرها در استان مازندران، باعث شعله ور شدن اپیدمی در آن منطقه شده است.

تاثیر جدی سفر بر شعله‌ور شدن اپیدمی

سوری با تاكید بر تاثیر جدی سفر بر شعله‌ور شدن اپیدمی، عنوان كرد: سفرها و به خصوص سفرهای غیرضروری الگوی اپیدمی در جوامع را بر هم زده و جابجایی‌های جمعیتی ناشی از سفر، وخامت ناشی از آن را تشدید می كند، متاسفانه این اتفاق در مازندران رخ داده و بسیار نگران كننده است؛ به گونه ای كه حدود یك پنجم كل فوتی‌های ناشی از كرونا طی چند روز گذشته تنها مربوط به مازندران بوده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه پرهیز از سفرهای غیرضروری،‌ رعایت پروتكل‌های بهداشتی و محدودیت‌ها، رفتارهای كنترل شده از سوی مردم و پیشگیری از اعمال سیاست‌های شتابزده در بازگشت به شرایط عادی را در بهبود شرایط مازندران موثر دانست و گفت: در روند كنترل اپیدمی مساله طغیان اپیدمی یعنی افزایش ناگهانی بار بیماری در یك منطقه جغرافیایی محدود اهمیت بسزایی دارد، مانند اتفاقی كه در مازندران رخ داده و باید به سرعت توسط تیم های واكنش سریع كنترل شود. این در حالیست كه متاسفانه تعداد شهرهای قرمز این استان بیشتر شده و این مساله به این معناست كه طغیان به جای كنترل گسترش پیدا كرده است.

سوری در پایان طغیان اپیدمی در مازندران به علت جهش ویروس را نادرست خواند و گفت: اگرچه توجه و رصد جهش‌های ویروس مساله مهمی است، ولی در حال حاضر بحث جهش ویروس شاخص مهمی در وضعیت اپیدمی در داخل كشور و منطقه مازندران محسوب نمی‌شود.