آیا همه بهبودیافتگان كرونا می توانند پلاسما اهداء كنند؟

سازمان انتقال خون از اوایل اردیبهشت امسال اقدام به جمع آوری پلاسمای بهبودیافتگان كرونا با هدف درمان مبتلایان كرد اما آیا تمام بهبودیافتگان كرونا می توانند پلاسمای خون خود را اهدا كنند و آیا همه مبتلایان می توانند با دریافت این پلاسما بهبود یابند؟

بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون به این سئوالات و همچنین ابهاماتی كه ممكن است ذهن هر یك از بهبودیافتگان و مبتلایان را درگیر كرده باشد، پاسخ می دهد. البته باید پیش از آن به اقدام مهم سازمان انتقال خون برای جمع آوری پلاسمای بهبود یافتگان كووید 19 در قالب پویش شكرانه سلامت اشاره شود، پویشی كه فرد مبتلا به شكرانه سلامت و با هدف بهبود مبتلایان پلاسمای خود را كه سرشار از آنتی بادی است به فرد مبتلا اهدا می كند، اهدایی كه هم نجات بخش است و هم ایثار، ایثاری كه چشمه حیات را دوباره جوشان می كند و امید را به زندگی باز می گرداند.

طلائی ترین زمان اهدای پلاسمای خون

بشیر حاجی بیگی سخنگوی سازمان انتقال خون سه روز نخست ابتلای فرد به كرونا را طلایی‌ترین و حیاتی‌ترین زمان برای تزریق و دریافت پلاسمای اهدایی توسط بهبودیافتگان كرونایی دانسته و از بهبودیافته‌های كرونا درخواست كرده تا پلاسمای خون خود را اهداء كنند.

به گفته وی درخواست پلاسما بهبودیافتگان كرونا برای بیماران مبتلا به كرونای بستری شده در بیمارستان ها با درخواست پزشك معالج انجام می شود و دریافت پلاسما در سه روز نخست ابتلاء برای این بیماران حیاتی است.

وی با بیان اینكه پلاسمای بهبود یافتگان كرونا اكنون به عنوان یك درمان در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: با گذشت چند ماه از شیوع كرونا و با توجه به افزایش میزان شیوع ویروس در ماه‌های اخیر، تقاضا از سوی بیمارستان ها برای دریافت پلاسمای بهبود یافتگان افزایش یافته و باید تامین این تقاضا محقق شود.

حاجی بیگی تاكید كرد: گاهی اوقات تقاضا و درخواست بیمارستان ها برای دریافت پلاسمای بهبودیافته ها آنقدر زیاد است كه خیلی سریع پلاسمای گرفته شده در كمترین زمان ممكن برای آنها ارسال می شود.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: اكنون در 25 استان كشور در مراكز انتقال خون پلاسمای بهبودیافتگان كرونا دریافت می شود و هنوز در 6 استان مركز دریافت پلاسمای بهبودیافتگان كرونا شامل استان های لرستان، ایلام، كردستان، بوشهر، كهگیلویه و بویراحمدو چهارمحال بختیاری نداریم.

حاجی بیگی اعلام كرد: متاسفانه آمار اهدا كنند گان پلاسما بهبودیافتگان در مقایسه با آمار مبتلایان بسیار پایین تر از حد انتظار است و فقط دو درصد از بهبودیافته ها پلاسما اهدا می كنند و بیشترین میزان مراجعه بهبود یافتگان كووید 19 برای اهدای پلاسما مربوط به استان‌های تهران، اصفهان، خوزستان، آذربایجان غربی، خراسان رضوی و مازندران است.

به گفته وی از ابتدای اردیبهشت تا هشتم آبان سال جاری 12 هزار بهبودیافته كرونا برای اهدای پلاسما به 25 مركز انتقال خون در سراسر كشور مراجعه كردند كه از این تعداد 10 هزار واحد پلاسما اهدا شده است.

سخنگوی سازمان انتقال خون تاكید كرد: بهبود یافتگان كرونا اطمینان خاطر داشته باشند كه اهدای پلاسما بعد از بهبودی به هیچ عنوان سیستم ایمنی بدن آنها را تضعیف نخواهد كرد و با اطمینان خاطر برای نجات بیماران و اهدای پلاسما اقدام كنند.

حاجی بیگی تاكید كرد: اهداكنندگان خون و همین طور پلاسما اطمینان داشته باشند كه سازمان انتقال خون بر اساس آخرین استانداردهای سازمان بهداشت جهانی و سازمان‌های انتقال خون جهان، همه نكات ایمنی و بهداشتی را رعایت می كند. همه مراكز انتقال و اهدای خون و تمام تجهیزات این مراكز در كشور در حال حاضر و همیشه، ضد عفونی و استریل می شوند. اهدا كنندگان با اطمینان خاطر خون و پلاسما اهدا كنند.

وی افزود: در تهران بهبود یافتگان كرونا برای اهدای پلاسما می توانند به مركز انتقال خون استان تهران واقع در خیابان وصال شیرازی و مركز نوآوری سازمان انتقال خون جنب برج میلاد و در سراسر كشور به مراكز انتقال خون مراجعه كنند و به كمك مبتلایان به كرونا بشتابند.

چه زمانی بهبود یافته كرونا می تواند پلاسما اهدا كند؟

افرادی كه مبتلا به این بیماری شده باشند پس از گذشت 28 روز از بهبودی و رفع علائم بیماری می توانند برای اهدای پلاسمای خون اقدام كنند.

شرایط عمومی اهدای پلاسما

شرایط عمومی اهدای این پلاسما مانند اهدای خون است و شخص اهدا كننده باید كارت ملی همراه داشته و محدوده سنی وی 18 تا 60 سال باشد. كلیه مراحل و شرایط ثبت نام و پذیرش اهدا كننده دقیقاً مانند اهدای خون كامل است.

شرایط اختصاصی اهدای پلاسما
شرایط اختصاصی اهدای پلاسمای كوید 19 عبارت است از: ارائه مستندات مربوط به ابتلای بیماری از جمله نتیجه آزمایش PCR، نتیجه آزمایش های سرولوژیك، مستندات بستری در بیمارستان و یا عكس سی تی اسكن ریه كه توسط اهدا كننده ارائه می شود.

- حین اهدا ابتدا پزشك مسوول در محیطی محرمانه در ارتباط با سابقه تندرستی اهداكننده سوال می پرسد.

- طبق ضوابط سازمان انتقال خون مصرف داروهای ضد فشار خون مشروط بر كنترل شدن فشار خون و عدم وجود عوارض این بیماری مانند عوارض قلبی، بلامانع است.

- بیماران مبتلا به دیابت در صورتیكه قند خون شان كنترل شده باشد، طی یك ماه اخیر تغییر دوز دارو نداشته باشند و عوارض دیابت به وجود نیامده باشد می توانند پلاسمای خود را اهدا كنند.

- مصرف آسپرین سبب منع اهدای پلاسما نمی شود و كسی كه حین بستری آنتی بیوتیك مصرف می‌كرده نیز می تواند پلاسمای كووید خود را اهدا كند.

- طبق استانداردهای سازمان انتقال خون ایران میزان هموگلوبین قابل قبول در آقایان 13 تا 17.5 و میزان قابل قبول هموگلوبین در خانم ها حداقل 12.5 است.

- طبق دستور العمل ها تمامی اهداكنندگان در ابتدا و انتهای فرآیند توسط پزشك از نظر ضربان قلب، فشار خون، تعداد تنفس و دمای بدن كنترل می شوند.

- برای دریافت پلاسما ابتدا محل رگ در بازوی اهداكننده ضدعفونی می شود و نمونه خون اهدا كننده برای انجام آزمایشات لازم جمع آوری می شود و بر روی آن تمام آزمایش های غربالگری كه بر روی اهدا كنندگان خون كامل صورت می گیرد از قبیل آزمایش هپاتیت B ، C و ایدز و بیماری سیفلیس انجام می شود.

- پس از ضد عفونی سطح پوست، سوزن متصل به ست یك بار مصرف وارد رگ اهدا كننده می شود و از این طریق خون وارد ست می شود و پس از جدا سازی پلاسما از طریق همان رگ، خون و سایر اجزای آن غیر از پلاسمای حاوی آنتی بادی، به بدن برمی گردد.

- حجم پلاسمای جمع آوری شده 500 سی سی است و با توجه به اینكه بیشتر آن آب است در عرض 48 ساعت در بدن جایگزین می شود.

- طبق دستور العمل های استاندارد هر اهداكننده می تواند بعد از یك ماه و تازمانی كه میزان آنتی بادی در بدنش مناسب است و اگر سابقه اهدای خون كامل داشته باشد پس از 8 هفته برای اهدای مجدد اقدام كند.

توصیه هایی برای اهدای پلاسما و خون
متخصصان انتقال خون توصیه می كنند برای اینكه هنگام اهدای خون وضعیت مناسبی داشته باشید شب قبل از اهدا استحمام كنید و مقدار زیادی مایعات بدون الكل مصرف كنید.همچنین از 24 ساعت قبل از اهدای پلاسما از مصرف تخم مرغ و غذاهای چرب بپرهیزید.

به شما توصیه خواهد شد كه حتماً 15 دقیقه در محل خونگیری استراحت كنید و نوشیدنی و مواد خوراكی كه در اختیارتان قرار می گیرد مصرف كنید و بعد از پایان اهدای پلاسما برای جبران مایعات بدن 8 لیوان نوشیدنی بنوشید و البته بهتر است این نوشیدنی چای، قهوه یا نوشابه های تحریك كننده نباشد.

یك ساعت قبل ازاهدای پلاسما از استعمال دخانیات پرهیز كنید و تا 4 ساعت بار سنگین حمل نكنید و تا 24 ساعت فعالیت های غیر معمول و استرس زا انجام ندهید و روز خود را به آرامی بگذرانید.