وزیر بهداشت با تأكید بر اینكه بهداشت روان بهم ریخته دانشآموز كه در یك آپارتمان كوچك و بدون رفت و آمدهای خانوادگی رشد میكند، باید مورد توجه قرار گیرد.
سعید نمكی وزیر بهداشت در دیدار وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: مدرسه به عنوان برش بسیار مهم جامعه كه در آنجا دانش آموزان میتوانند علاوه بر تاثیرپذیری از شعارها و آموزشهای عرصه سلامت و به خصوص پیشگیری، بر سایر افراد جامعه به ویژه پدران و مادران، تاثیرگذاری ویژه ای داشته باشند.
وی افزود: یك روزی ما به عنوان فرزندان جامعه پدرسالار، تحت تاثیر آموزههای پدران و مادران خودمان بودیم اما امروز نوع رستوران، غذا، تفریح، مقصد سفر و خیلی از ابعاد دیگر خانواده را بچهها تعیین میكنند؛ این الگو پذیری قوی خانوادهها از بچهها را نشان میدهد و اگر در مدرسه و برشی كه ما آنها را در اختیار داریم، متاثر از آموزشهای ما باشند، میتوانند در كل جامعه اثرگذار باشند.
وزیر بهداشت خاطرنشان كرد: امروز گرچه گرفتار كووید19 و پاندمی جدیدی هستیم اما آنچه مرگهای خاموش را در كشور رقم میزند و علیرغم مرگ و میر بالای كووید19 كه اتفاقا نگران آن هستیم، بیماریهای غیرواگیر است. در سالهای گذشته از حدود 380 هزار مورد مرگ و میر در كشور، 313 هزار مورد به دلیل بیماریهای غیرواگیر و حدود 97 هزار مورد مربوط به پرفشاری خون است.
نمكی تصریح كرد: بیماریهای غیرواگیری مانند دیابت، پرفشاری خون، سكتههای قلبی و مغزی و سرطانها، هر روز جان افراد زیادی را میگیرد و تعداد قابل توجهی را نیز به ورطه ناتوانی و نارسانی میبرد و اگر قرار باشد اتفاقی برای پیشگیری و كنترل این بیماریها در كشور رخ دهد، باید الگوی زندگی تغییر پیدا كند.
وی یادآور شد: تغییر الگوی زندگی میّسر نخواهد بود مگر اینكه بتوانیم از كودكی، آن را در بچهها نهادینه كنیم. كما اینكه به شدت معتقدم كه تغییر رفتار و الگوپذیری مثبت در بچه ها میتواند در سایر ابعاد جامعه مانند پیشگیری از جرم و جنابت، آسیبهای اجتماعی و دغدغهای خاطر ما در جامعه، نظم پذیری، احترام به حقوق شهروندی، عدم تجاوز به حریم دیگران و رعایت قوانین رانندگی اثرگذار باشد.
وزیر بهداشت گفت: در سوئیس مطالعهای در مورد تاثیرگذاری رفتار رانندگان در حوادث و سوانح انجام شده بود و مشخص شده بود كه تصادفات و حوادث جادهای، بیش از آنكه به جاده و خودرو مرتبط باشد به رفتار رانندگان مربوط است. امروز بچهها در كنار پدر و مادر میتوانند توصیه به بستن كمربندی ایمنی، سرعت مجاز و رفتارهای نابهنجار اجتماعی كنند.
نمكی تصریح كرد: اگر قرار باشد بین وزارتخانههای موثر بر شاخصهای سلامت، یكی را به عنوان اولویت اول انتخاب كنیم، غیر از وزارت آموزش و پرورش، اولویت دیگری را نمیشناسم. بنابراین تقاضای بنده از وزیر آموزش و پرورش و همكاران وی و همچنین همكاران خودم در وزارت بهداشت این است كه در قالب برنامههای مشتركی كه قبلا هم در مواردی مانند بهداشت مدارس، واكسیناسیون، بهداشت دهان و دندان، داشتیم، این همكاریها را توسعه دهیم.
وی افزود: یكی از اهداف ما در سال جاری، اجرای مدارس عاری از پوسیدگی دندان بود و طرح آزمایشی آن را در نمین اردبیل اجرا كردیم و به خیلی از نقاط كشور توسعه دادیم اما متاسفانه در باتلاق كرونا گرفتار شدیم و مدارس بسته شد و این طرح كه قرار بود اقدامات پیشگیرانه و حل مشكلات پوسیدگی و مشكلات دهان و دندان برای یك میلیون و 200 هزار دانشآموز انجام شود، به تعویق افتاد.
وزیر بهداشت با اشاره به انجام طرح مشترك آموزش شیوه تغذیه و ورزش منظم برای كاهش ریسك چاقی توسط وزارتخانههای بهداشت و آموزش و پرورش، گفت: بحث بهداشت روان برای ما و دانش آموزان بسیار مهم و حائز اهمیت است. این دانشآموزان هستند كه در آینده پزشك، مهندس و مدیر آینده كشور میشوند و اگر الگوهای رفتاری و روانی آنها در كودكی مرمت شود و آسیب نبیند، قطعا در آینده یك سرمایه انسانی سالم از نظر روحی و روانی خواهیم داشت.
نمكی اظهار داشت: دانشآموزان و معلمان به تبع جامعه، متأثر از كرونا شدهاند. الان دانشآموز با دوستانش یك محیط جمعی را تجربه نمیكند و میخواهد در آغوش پدربزرگ یا مادربزرگ باشد اما این مهر و محبت را از او میگیریم و به او میآموزیم كه مهربانی، عشق ورزی و مهرورزی به گنجینههای عشق و مهر یعنی پدربزرگها و مادربزرگها حرام است.
وی خاطرنشان كرد: تفسیر شرایط كووید19 شاید برای بچهها و دانشآموزان میّسر نباشد و در ذهن او نهادینه میشود كه نباید در آغوش آنها برود و ما نسل را با یك نامهربانی روبرو میكنیم كه عارضه خیلی خطرناكی است؛ چون میگویند اگر میخواهید جامعهای را نابود كنید، اول بروید و عشق و محبت را در آن نابود كنید. پس بهداشت روان بهم ریخته دانشآموز كه در یك آپارتمان كوچك و بدون رفت و آمدهای خانوادگی رشد میكند، باید مورد توجه قرار گیرد و طولانی شدن پاندمی كووید19 جامعه به ویژه كودكان و نوجوانان را بیمارگونه خواهد كرد.
وزیر بهداشت تاكید كرد: یكی از كارهایی كه باید با همكاری دو وزارتخانه انجام دهیم، توجه به سلامت روان و تلطیف فضای روحی دانشآموزان است. فضای مجازی، فضای مهرورزی نیست و قبل از كرونا میدیدیم كه در خانه یا رستوران، حواس همه افراد به تلفنهای همراه بود و تلفن كه روزی برای پیوند به وجود آمد، امروز به عامل گسست تبدیل شده است.
نمكی یادآور شد: نمیتوانیم از طریق فضای مجازی در دانشآموز كه باید مهرورزی و بازی كودكانه را تجربه كند، كاستیها را جبران كنیم و همه باید برای این فكر كنیم كه چگونه میتوان این شرایط را تلطیف كرد. در مورد معلمان نیز باید به این نكته توجه داشت كه معلم زنده به كلاس است. بنده بیش از 30 سال است كه معلم دانشگاه هستم و زمان حیاتم زمانی بود كه سر كلاس، تدریس میكردم و به فضای روحی معلمان نیز باید توجه كرد.
وی خاطرنشان كرد: باید از ظرفیت بی بدیل دانشآموزان و معلمان برای آموزش و فرهنگسازی جهت مقابله و پیشگیری از كووید19 به بهترین نحو استفاده كنیم. وجود چندین میلیون دانش آموز و بیش از یك میلیون معلم خیلی ظرفیت بالایی برای انتقال پیام و اطلاع رسانی به خانوادهها است كه باید برای آن برنامه ریزی و به سرعت اجرا كنیم. پیشنهاد بنده استفاده از ادغام این ظرفیت در برنامه "هرخانه یك پایگاه سلامت" است.
وزیر بهداشت یادآور شد: یكی دیگر از ظرفیتهای وزارت آموزش و پرورش در طرح بسیج ملی مبارزه با كرونا، فضاهای فیزیكی این وزارتخانه مانند مدارس، خوابگاه ها و مهمانسراها است كه میتواند برای قرنطینه بیمارانی كه از نظر فضای فیزیكی خانه یا وضعیت اقتصادی، شرایط مناسبی ندارند، مورد استفاده قرار گیرد و خوشبختانه وزیر آموزش و پرورش نیز بارها گفته كه حاضریم ظرفیتهای این وزارتخانه را در اختیار وزارت بهداشت و مقابله با كرونا قرار دهیم.
دكتر نمكی ادامه داد: اگر تجربه موفقی بین وزارت بهداشت و آموزش و پرورش برای مدیریت كووید19 وجود داشته باشد، ظرفیت سازی برای بحرانهای آینده كشور خواهد بود. همیشه میگویم كه كووید19 مشكلات زیادی برای ما ایجاد كرد اما محاسنی مانند همدلی، وفاق ملی و تجربه همگرایی و همدلی در مقابل طوفانها و بحرانهای آینده داشت.
وی گفت: گرچه تدوین دروس و كتابهایی با موضوع بهداشت و سلامت برای دانشآموزان در كلاس یازدهم و دوزادهم مفید است اما باید این آموزشها از پایه اول ابتدایی به دانشآموزان و آن هم توسط معلمان عاشق ارائه شود.باید برای معلمان در دوره تربیت معلم هم بستههای آموزشی مناسبی در مورد سلامت جامعه، پیشگیری از بیماریها و تغییر الگوی زندگی تهیه و تدوین شود.
وزیر بهداشت تاكید كرد: باید به دانشآموزان بیاموزیم كه چگونه زندگی كنند. تا از چگونه زندگی كردن حرف میزنیم، عدهای فكر میكنند منظور ما چاقی و ورزش منظم است اما یك دانشآموز پسر یا دختر باید شیوه زندگی با همنوع خود و خانواده را بیاموزد و صرفا تشكیل خانواده به معنی زندگی كردن نیست و شیوه درست زندگی كردن هم منحصر به تغذیه و ورزش نیست بلكه شیوههای مختلفی را شامل میشود كه باید از ظرفیتهای همدیگر و همچنین جامعه شناسان و روان شناسان در این راستا و همچنین ارتقای سلامت روان جامعه آینده استفاده كنیم.
وی پیشنهاد داد: برای همكاری بلند مدت و اجرای برنامههای مشترك غیر از كووید19 كمیتهای مشترك از سوی دو وزارتخانه تشكیل و برنامههای مشترك را عملیاتی كند.