خیلی مواظب اعصابتان باشید.
از زمان شیوع ویروس كرونا، بیشترین مخاطبان پیام های حاوی تاكید بر رعایت پروتكل های بهداشتی، گروه های در معرض خطر و افراد دارای بیماری زمینه ای بوده اند و این روزها كه كرونا دست بالا گرفته و هر روز شمار مبتلایان و قربانیان خود را افزایش می دهد، رعایت پروتكل های بهداشتی و مراقبت برای افراد در معرض خطر بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.
بیماران مبتلا به بیماری های مغز و اعصاب كه شاخه‌ها و انواع مختلفی دارند و مسلما با توجه به نوع و شاخه خاص باید مراقبت های خاصی هم برای آنها اعمال شود، از جمله بیمارانی هستند كه بیش از دیگران باید حواس‌شان به كرونا باشد، هرچند این بیماری نشان داده است كه می تواند برای هر كسی حتی اگر بیماری مغز و اعصاب نداشته باشد هم، عوارض عصبی بهمراه بیاورد.
دكتر الهام صفری متخصص مغز و اعصاب درخصوص عوارض نورولوژیك كرونا اظهار كرد: بیماران مبتلا به بیماری های مغز و اعصاب و بیمارانی مانند مبتلایان به ام اس و میاستنی‌گراویس(نوعی اختلال عصبی عضلانی خودایمنی) كه از داروهای سركوب كننده ایمنی استفاده می كنند، بیشتر در معرض ابتلا به ویروس كرونا قرار دارند.
قبل از فاز التهابی به پزشك مراجعه كنید
وی با تاكید بر اینكه این بیماران باید بیش از سایر افراد پروتكل‌های بهداشتی را رعایت كنند و در صورت ارتباط با بیمار مشكوك به كرونا یا در صورت داشتن علائم مربوط به ویروس حتما با پزشك خود مشورت كنند، افزود: عوارض كرونا برای سیستم عصبی بسیار متنوع است؛ طبق مطالعات صورت گرفته شایع ترین این عوارض، سردرد(20 درصد موارد) احساس سبكی سر(21 درصد) و اختلال بویایی و چشایی(50 درصد) بوده اند كه حتی در موارد خفیف بیماری هم این عوارض دیده شده است.
دكتر صفری عوارض نورولوژیك دیگر ناشی از كرونا را شامل كاهش هوشیاری، سكته مغزی، تشنج، مننژیت، انسفالیت(عفونت بافت مغز)، میلیت عرضی(درگیری نخاع) و درگیری سیستم عصبی محیطی از جمله گیلن باره(بیماری كه باعث فلج پیش رونده اندام می شود) و فلج بل(درگیری عصب حركتی صورت) بیان كرد و گفت: این علائم اكثرا در موارد شدید بیماری دیده شده است.
وی با بیان اینكه برای پیشگیری از وقوع این عوارض بهترین اقدام مراجعه سریع به پزشك متخصص؛ قبل از شروع فاز التهابی بیماری است، افزود: هفته اول بیماری فاز ویروسی است كه ویروس در حال تكثیر است، در هفته دوم فاز التهابی است كه سیستم ایمنی بدن عوامل التهابی و ایمنی را آزاد می كند كه عامل اكثر علائم عصبی بیماری است، به همین دلیل مراجعه زودهنگام به پزشك می تواند از ایجاد عوارض عصبی شدید جلوگیری كند.
كرونا احتمال حمله در بیماران ام اس را بالا می برد/لخته شدن خون با حمله ویروس به سیستم عصبی
این متخصص مغز و اعصاب اظهار كرد: در كنار این موارد، تاثیر تب و التهاب ناشی از بیماری در تشدید بیماری های زمینه ای كه بیمار از قبل به آن مبتلا بوده مثل آلزایمر، پاركینسون، صرع، میگرن بیشتر است و احتمال ایجاد حمله بیماری در بیماران مبتلا به ام اس و میاسنتی گراویس را نباید نادیده گرفت.
وی با تاكید بر اینكه ایجاد عوارض عصبی ناشی از كرونا مكانیسم های مختلفی دارد، گفت: یكی از این عوارض حمله مستقیم ویروس به سیستم عصبی است كه می تواند از طریق مهاجرت از اعصاب محیطی به مغز یا از طریق عروق خونی و لنفی باشد. عوارض نورولوژیك بیماری می تواند در اثر افزایش انعقادپذیری خون ناشی از ویروس ایجاد شود كه لخته شدن خون و انسداد عروقی را به دنبال دارد.
صفری افزود: راه دیگر ایجاد عوارض عصبی، از طریق اختلال عملكرد قلب و در نتیجه اختلال خون‌رسانی به مغز یا اختلال عملكرد ریه و اختلال اكسیژن رسانی به مغز است، همچنین حمله سیستم ایمنی بدن كه در اثر عفونت فعال شده به سیستم عصبی، یكی دیگر عوارض است كه در فاز التهابی بیماری رخ می دهد.
مراقب خشكی مخاط بینی باشید
وی با بیان اینكه اكثرا افرادی در معرض عوارض خطرناك ناشی از كووید 19هستند كه دیر به پزشك مراجعه می كنند، اظهار كرد: در حالت كلی كرونا در فرد سالم هم می تواند باعث حوادث عروقی مغز از جمله سكته، خونریزی و لخته وریدی مغز شود، اما افرادی كه به بیماری شدید مبتلا می شوند و افرادی كه بیماری زمینه ای از جمله فشارخون، دیابت، بیماری قلبی و... دارند، بیشتر در معرض خطر هستند و باید مراقبت های بیشتری از خود داشته باشند.
این متخصص مغز و اعصاب بیان كرد: در مورد عوارضی مثل سكته مغزی، سندروم گیلن باره(حمله سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی)، كاهش هوشیاری و اینگونه عوارض خطرناك، بیمار قطعا باید بستری و درمان شود و ممكن است در این عوارض خطرناك مثل هر نوع دیگر سكته مغزی عوارض پایداری از جمله فلج اندام، اختلال تكلم و...برای بیمار باقی بماند.
وی تصریح كرد: تغذیه سالم قطعا در پیشگیری از كرونا موثر است و رژیم غذایی كم نمك، كم چرب و كم قند، بعد از ایجاد عوارض، قطعا از پیشرفت یا تكرار بیماری جلوگیری خواهد كرد، ورزش منظم و سبك و هم چنین فیزیوتراپی می تواند در بهبود علائم بیماران بعد از ایجاد عوارض نورولوژیك موثر باشد، همچنین در مورد اختلال حس بویایی، بیمار باید اطمینان خاطر داشته باشد كه ممكن است ماه ها به طول بینجامد ولی برگشت پذیر است، البته جلوگیری از خشكی مخاط بینی و همچنین بو كردن موادی با بوی تند مثل عطر تند، لیمو ترش، نعنا، اكالیپتوس و... می تواند كمی كمك كننده باشد.
سردرد عارضه اولیه كووید19/پس از استفاده طولانی از ماسك، نفس عمیق بكشید
صفری با تاكید بر اینكه این كار در بیمارانی كه درگیری ریوی و تنگی نفس یا سردرد دارند ممكن است باعث تشدید تحریك ریوی و تشدید سردرد شود كه باید احتیاط لازم مدنظر قرار گیرد، افزود: سردرد می تواند عارضه اولیه كووید 19 باشد به این شكل كه در بیماران مبتلا به میگرن یا سردرد تنشی یا هر نوع سردردی، كرونا می تواند باعث تشدید و تكرار سردرد شود.
وی بیان كرد: سردرد می تواند علامتی از عارضه مهمتر مثل لخته وریدی مغز یا مننژیت باشد، به همین دلیل توصیه می شود حتما بیمار توسط نورولوژیست ویزیت شود و در صورت طول كشیدن سردرد تصویربرداری از مغز انجام گیرد، همچنین در صورت ایجاد سردرد اولیه ناشی از كرونا و رد سایر علل، نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از مسكن ساده، خواب و استراحت كافی و اطمینان خاطر بیمار، تنها موارد مورد نیاز برای درمان است.
این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینكه در كنار موارد مذكور و جدا از بحث ابتلا، استفاده از ماسك و استنشاق دی اكسید كربن بازدمی می تواند باعث ایجاد سردردهای تنشی یا تشدید میگرن شود، گفت: برای جلوگیری از این شرایط توصیه می شود كه در صورت استفاده طولانی مدت از ماسك، فرد به صورت متناوب به محیط باز رفته و نفس عمیق بكشد، همچنین این مورد می تواند باعث ایجاد غلظت خون شود كه خود می تواند هر نوع سردردی را تشدید كند، بویژه در آقایان و افرادی كه سیگار یا مواد مخدر مصرف می كنند، اهدا یا فصد منظم خون توصیه می شود.
