توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های تنفسی در پاییز
دكتر افشین محمد علیزاده - دانشیار دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به بروز انواع ویروس‌های تنفسی در فصل سرما، اظهار كرد: این ویروس‌ها شامل آنفلوانزا، پارا آنفلوانزا، رینو ویروس، RSV، كرونا ویروس می باشد. گونه‌های نادرتری مانند آدنوویروس و كوكساكی ویروس هم هستند كه می‌توانند به صورت نادر بیماری‌های تنفسی را ایجاد كنند.
انواع ویروس آنفلوانزا و علایم آن
علیزاده در ادامه با اشاره به شیوع هرساله ویروس آنفلوانزا در فصل پاییز، گفت: این ویروس سه نوع مختلف A، B، C دارد كه نوع A بیشتر انسان‌ها را درگیر كرده و می‌تواند سبب ایجاد اپیدمی‌های بزرگ‌تر و حتی پاندمی و جهان گیری شود. از زیر گروه‌های نوع A می‌توان به H1N1، H3N2، H2N2، H5N1 كه آنفلوانزای پرندگان است، اشاره كرد.
وی با بیان اینكه آنفلوانزای نوع B شدت ضعیف‌تری دارد، تصریح كرد: این نوع ویروس در مكان‌هایی مثل مهدكودك‌ها، خوابگاه‌ها، سربازخانه‌ها و مكان‌های با تجمع نیروی انسانی بالا توانایی ایجاد اپیدمی دارد و نوع C خیلی محدودتر است و بیماری‌های تك گیر ایجاد می‌كند.
انواع ویروس‌های تنفسی چه زمانی و چگونه شایع می‌شوند؟
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به تنوع عوامل ویروسی منجر به بروز عفونت‌های حاد مجاری تنفسی و تفاوت شیوع آن در فصول مختلف سال، گفت: به عنوان نمونه سرماخوردگی در هر فصلی ممكن است رخ دهد، ولی تراكم آن بیشتر در فصل پاییز و زمستان است؛ آلرژی نیز در تمام فصول اتفاق می‌افتد و معمولا می‌تواند زمینه‌ساز بروز سرماخوردگی باشد؛ یعنی افراد آلرژیك بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند كه زمان آلرژی بیشتر در فصول اردیبهشت و خرداد و همچنین در پاییز و زمستان است. انواع آنفلوانزا نیز بیشتر در فصول سرد سال یعنی پاییز و زمستان شایع می شود.
شباهت و تفاوت آنفلوانزا، سرماخوردگی و كووید19
این پزشك متخصص با بیان شباهت علائم بیماری در آنفلوانزا، سرماخوردگی و كووید19، گفت: آنفلوانزا دو فاز دارد كه در فاز اول با یك شروع حاد، تب بالا، بدن درد، گلودرد، كوفتگی، سرفه‌های خشك، سر درد و درد پشت كره چشم همراه است و بعد از دو الی سه روز فاز دوم شروع می‌شود كه فاز تنفسی است و البته برجسته‌تر است.
وی درباره سرماخوردگی گفت: سرماخوردگی‌ها شروع ناگهانی ندارند و تدریجی است، معمولا با تب خیلی بالا همراه نیست، معمولا آبریزش بینی و احتقان گلو وجود دارد، سرفه شایع نیست و اگر سرفه اتفاق افتد سرفه‌ها خلط دار خواهد بود.
وی افزود: معمولا آنفلوانزا فرد را طوری درگیر می‌كند كه توان انجام فعالیت روزانه را از او می‌گیرد، اما فرد سرماخورده چون احساس بدن درد و كوفتگی زیادی ندارد می‌تواند به فعالیت روزانه‌اش بپردازد و همین مسئله نشانه افتراق سرماخوردگی از آنفلوانزا است.
علیزاده با اشاره به سیر بروز كووید - 19 و علائم آن گفت: كرونا برخلاف انفلوانزا شروع ملایم‌تر و ساده‌تری دارد كه به صورت تب مختصر، بدن درد و كوفتگی، ضعف عمومی مشاهده می‌شود و ممكن است اختلال حس بویایی و چشایی نیز وجود داشته باشد و با گذشت زمان درگیری ریوی جدی شود كه گاهی به بستری در بیمارستان ختم می‌شود.
ضرورت شناسایی نوع ویروس برای درمان موثر
این متخصص عفونی با تاكید بر ضرورت شناسایی نوع ویروس در ابتدای بیماری برای تشخیص صحیح و درمان مؤثر آن، اظهار كرد: به دلیل قرار گرفتن در فصل پاندمی كووید 19، تفكیك كرونا از دیگر بیماری‌های ویروسی اهمیت زیادی دارد؛ چراكه كرونا دو فاز التهابی و ویروسی داشته كه فاز ویروسی می‌تواند در برخی افراد دارای بیماری زمینه‌ای و دیگر افراد آسیب پذیر مشكلات عدیده و جدی ایجاد كند.
وی در ادامه با بیان اینكه كرونا یك بیماری تك علامتی نبوده كه با تشخیص سریع همراه باشد، عنوان كرد: بنابراین با توجه به تشخیص پزشك و براساس شرایط بالینی بیمار، تست‌های تشخیصی بیشتری در این فصل انجام می‌شود، البته ممكن است در فصل پاییز تعداد تست‌های PCR منفی بیشتری دیده شود، چراكه افراد با علایم مشابه كرونا مراجعه كرده ولی بعد از تست، مشخص می‌شود كه كرونا نبوده و با سایر ویروس‌های تنفسی درگیر شده است.
توصیه‌های ضروری به افراد دارای علایم
این پزشك متخصص با اشاره به انتشار سریع ویروس كرونا و عدم امكان شناسایی ویروس‌های تنفسی مختلف توسط افراد عادی، اظهار كرد: در این شرایط توصیه می‌شود كه افراد حتی با مشاهده علائم تنفسی كوچك مانند آبریزش بینی یا سایر علائم سرماخوردگی، در ابتدا خود را قرنطینه كنند.
چه زمانی به پزشك مراجعه كنیم؟
وی در خصوص زمان مراجعه به پزشك و مراكز درمانی، توضیح داد: در شرایطی كه علایم با تنگی نفس یا درگیری ریوی همراه نیست، توصیه می شود در دو الی سه روز ابتدایی شروع علائم، درمان‌های تسكینی، مایع درمانی و استراحت انجام شده، در این حالت مراجعه به پزشك ضروری نیست؛ اما اگر بعد از 72 ساعت علائم پیش رونده شد، به طور مثال تب یا ضعف عمومی ایجاد شد یا بی‌حالی، خستگی و دردهای عضلانی بعد از 72 ساعت ادامه پیدا كرد قطعا باید به پزشك مراجعه شود.
علیزاده همچنین در رابطه با تأثیر هم افزایی ویروس آنفلوانزا و كرونا در فصل پاییز، گفت: در این رابطه به صورت تئوریك فرضیه‌هایی مطرح شده كه باید در عرصه بالینی بررسی شود. البته نگرانی‌هایی در رابطه با گروه‌های در معرض خطر وجود دارد كه این نگرانی نیز با تزریق واكسن برای این گروه های آسیب پذیر كاهش پیدا می‌كند.
چه كسانی باید حتما واكسن آنفلوانزا تزریق كنند؟
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینكه برای پیشگیری از آنفلوانزا واكسن مناسبی در دسترس است كه تزریق آن برای گروه‌های در معرض خطر ضروری است، عنوان كرد: تمام كاركنان مراكز بهداشتی درمانی، كاركنان خانه های سالمندان، افراد بالای 64 سال، افراد دارای بیماری زمینه‌ای قلبی، ریوی، دیابت و فشارخون كنترل نشده، دریافت كنندگان پیوند اعضا، بیماران مبتلا به نقص سیستم ایمنی، خانم‌های بارداری كه سه ماهه دوم و سوم بارداری آن‌ها با فصل آنفلوانزا تداخل دارد و كودكان زیر 5 سال باید در برابر آنفلوانزا واكسینه شوند.
این پزشك متخصص با تاكید بر اینكه در هیچ جای دنیا واكسن آنفلوانزا برای همه مردم توصیه نمی‌شود، گفت: تزریق واكسن تنها برای گروه‌های در معرض خطر ضروری است؛ چراكه ابتلای این افراد به آنفلوانزا به خودی خود خطرناك بوده و این خطر در زمان شیوع پاندمی كرونا تشدید شده است؛ بنابراین تزریق واكسن آنفلوانزا برای این گروه اكیدا توصیه می‌شود.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های تنفسی در پاییز
علیزاده در پایان با اشاره به شیوع گسترده بیماری‌های تنفسی و ایجاد ابتلاهای زیاد در فصول سرد سال و در كنار آن فرسودگی و خستگی كادر درمان به دنبال هفت ماه خدمت شبانه‌روزی در دوره كرونا، به شهروندان توصیه كرد: مصرف مایعات فراوان، استفاده از میوه‌ها و سبزیجات، رعایت آداب تنفسی، استفاده از ماسك، رعایت فاصله فیزیكی و رعایت موارد بهداشتی از انتشار این بیماری‌ها جلوگیری می‌كند و حتی ممكن است باعث شود فصل آنفلوانزای سبكی را نسبت به سال‌های گذشته تجربه كنیم.
