حتی در شرایطی كه بیماری كرونا كشتار می كند، اما باز هم مرگ بر اثر بیماریهای قلبی در صدر است
دكتر علیرضا مهدوی ، با اشاره به شعار روز جهانی قلب مبنی بر «با تمام وجود از سلامت قلب مراقبت كنید»، گفت: بیماریهای قلبی شایع‌ترین علت مرگ و میر در كل دنیا است؛ به شكلی كه حتی در شرایطی كه بیماری كرونا كشتار می‌كند، اما بازهم مرگ بر اثر بیماریهای قلبی در صدر است.
بیماریهای قلبی علت بیش از نیمی از مرگ ها در ایران
وی افزود: این در حالی است كه اگر بیماران قلبی_عروقی به كرونا مبتلا شوند، احتمال مرگ و میر هم در میان آنها افزایش خواهد یافت. در كشور ما هم بیش از نیمی از مرگ و میرها به دلیل بیماریهای قلبی_عروقی است.
مهدوی درباره اقدامات وزارت بهداشت برای مقابله با بیماریهای قلبی، اظهار كرد: سال‌هاست برای بیماریهای زمینه‌ای دیابت و فشارخون برنامه‌ریزی كرده‌ایم و با غربالگری مبتلایان به این دو عارضه اقدام به ارائه خدمات سطح یك می‌كنیم. از سال 1395 به بعد نیز تعیین خطر بیماریهای قلبی_عروقی در دستور كار قرار گرفته است؛ یعنی افراد را از نظر میزان احتمال اینكه در 10 سال آینده سكته كشنده یا غیر كشنده قلبی یا مغزی داشته باشند، بررسی می‌كنیم؛ بر اساس سنجش میزان خطر مداخلاتی انجام می‌دهیم.
كد 247 و مدیریت سكته های حاد قلبی
وی با اشاره به برنامه مدیریت سكته‌های حاد قلبی در قالب كد 247، تصریح كرد: معنای كد این است كه خدمات ما 24 ساعته و در هر 7 روز هفته برای سكته‌های قلبی دایر و فعال است.
معاون دفتر بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت با تاكید بر لزوم پیشگیری از بیماریهای قلبی، ادامه داد: پیشگیری از این بیماری به جز تعیین خطر، تا حد زیادی وابسته به تغییر سبك زندگی، اصلاح تغذیه، وزن و... است.
وی افزود: روز جهانی فشار خون در ماه می بود، اما به دلیل بیماری كووید19، انجمن بین‌المللی فشارخون برنامه را به تعویق انداخت و مقرر شد روز جهانی فشار خون در تاریخ 26 اكتبر برگزار شود، در ایران تصمیم گرفتیم از روز جهانی قلب تا فرارسیدن روز جهانی فشار خون در تاریخ جدید، فعالیت‌های مجازی گسترده‌ای در راستای مقابله با بیماریهای قلبی داشته باشیم. از سوی دیگر روز جهانی دیابت در ماه نوامبر قرار دارد كه فعالیت‌هایی نیز در آن زمان انجام می‌شود.
مهدوی ادامه داد: در نظر داریم كمپینی برای فعالیت بدنی داشته باشیم. در شرایطی كه باشگاه‌ها رسما تعطیل هستند و مردم هم احتمال دارد كمتر ورزش كنند، این كمپین نقش مهمی دارد. نكته حائز اهمیت اما آن است كه بیماری كووید19 سبب شده خدمات بیماریهای غیرواگیر، مراقبت‌ها، غربالگری و... كاهش یافته است. شاید در ابتدا تصور می‌كردیم بساط كرونا یكی دو ماهه برچیده می‌شود، اما اكنون می‌بینیم باید مدتی با بیماری زندگی كنیم.
كم تحركی و عوارض چاقی
وی با اشاره به عوارض چاقی بر بدن، تاكید كرد: چاقی می‌تواند عاملی برای بروز بیماریهای سختی باشد كه خانه نشینی و كم تحركی به آن دامن زده است؛ هم قرنطینه و هم خانه نشینی و بی تحركی را باید در تعادل قرار دهیم.
آمار مرگ و میر به علت بیماری های قلبی
مهدوی میزان مرگ به علت بیماریهای قلبی - عروقی را در هر صد هزار نفر جمعیت با توجه به داده های نظام ثبت مرگ وزارت بهداشت 44 درصد در كل جمعیت، اعلام كرد و افزود: این آمار مربوط به آخرین پژوهش‌ها در سال 1395 است. در دنیا نیز طبق آمار سلامت جهانی 63 درصد مرگها به علت بیماریهای غیرواگیر رخ داده است. سهم بزرگی از مرگ ها 17.9 میلیون مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی است. از این میان مرگ بیش از 14 میلیون نفر به علت بیماری سكته‌های قلبی و مغزی و مابقی به علت سایر بیماری های قلبی عروقی است. همچنین پیش‌بینی می‌شود میزان مرگ‌های قلبی_عروقی تا سال 2030 به 23.3 میلیون نفر برسد و این در حالی است كه 10درصد بار جهانی بیماری‌ها ناشی از بیماری های قلبی عروقی است.
بیماری های قلبی - عروقی علت یك سوم مرگها در كشور
وی با اشاره به مطالعه سیمای مرگ و میر در 30 استان كشور در سال 1394، ادامه داد: درحال حاضر شایع ترین علت مرگ و میر در جامعه با بیش از یك سوم مرگها در كشور، ناشی از بیماریهای قلبی_ عروقی است كه از این میان عمده مرگها به علت سكته‌های قلبی حدود 21درصد، سكته مغزی حدود 10 درصد و بیماریهای ناشی از فشارخون بالاحدود 4 درصد رخ داده است.
مهدوی ادامه داد: در بررسی عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر در سال 1395 در افراد 18 سال و بالاتر دریافتیم حدود 8.5 درصد دیابت، 20 درصد كلسترول خون بالا و 37 درصد تری گلیسیرید خون بالا دارند. در افراد 18 سال و بالاتر مشخص شد 56 درصد دچار اضافه وزن و چاقی، 24 درصد دچار چاقی، 56 درصد دچار كم تحركی هستند. همچنین دریافتیم 9.4 درصد این افراد دخانیات مصرف می‌كنند و تنها 42 درصد مصرف مطلوب سبزی و 17.5 درصد مصرف مطلوب میوه دارند و 11 درصد نیر مصرف نمك بیش از حد مطلوب دارند. تردیدی وجود ندارد كه عوامل مشخصی زمینه بروز این دسته از بیماری ها را بوجود می آورند كه عمده ترین این عوامل شامل جنس مذكر، سابقه خانوادگی دال بر وجود بیماری قلبی عروقی، فشارخون بالا، استعمال دخانیات و وجود بیماری دیابت و اختلال چربی‌های خون هستند.
وی با اشاره به آغاز فعالیت اداره كل بیماریهای غیرواگیر در حوزه معاونت بهداشت از سال 1370، گفت: این اداره كل مبادرت به تهیه طرح كشوری پیشگیری و كنترل بیماری فشار خون بالا كرد كه از سال 1373 در خدمات مراقبت های اولیه بهداشتی شبكه‌های بهداشتی درمانی مناطق روستایی كشور اجرا می‌شود. این طرح از بهمن ماه 1383 تحت عنوان طرح كشوری پیشگیری و كنترل دیابت و فشارخون بالا به صورت یكپارچه در نظام سلامت در سطح روستاها ادغام یافت و پس از آغاز طرح تحول سلامت از سال 1395 تحت عنوان برنامه ایراپن (مجموعه مداخلات اساسی پیشگیری از بیماری های غیرواگیر در نظام مراقبت های اولیه بهداشتی IraPEN) در قالب خدمات نوین سلامت در بسته های خدمات مراقبت های اولیه بهداشتی سطح یك ادغام شد.
مهدوی تاكید كرد: همچنین پایش بیماریهای غیرواگیر و عوامل موثر بر آنها و ارزشیابی میزان پیشرفت برنامه‌ها مورد توجه جدی خواهد بود. اما با توجه به سیاست وزارت بهداشت در خصوص هدف افزایش پوشش شناسایی بیماران مبتلا به فشارخون بالا و پوشش مراقبت و كنترل فشارخون در بیماران و همچنین افزایش آگاهی جامعه در خصوص بیماری فشارخون بالا و با توجه به شرایط، اولویت جاری نظام سلامت در كشور باید تغییر كند. یكی از اهداف كاهش بیماریهای قلبی_ عروقی در كشور كاهش میانگین فشارخون در جامعه است كه این امر از طریق آموزش عمومی و با كمك و حمایت همه بخش‌ها و دولت امكان پذیر است. برای طراحی و اجرای مداخلات نیاز به هماهنگی‌های درون و برون بخشی است. نقش سایر سازمان ها در این مرحله بیشتر است. تغییرات محیطی حمایت كننده، قانونگذاری و سیاستگذاری‌ها و تعیین خط مشی‌ها از موارد مهم در این مرحله است.
