این سند یكی از منحصربه فردترین سندها در وزارت بهداشت است زیرا عمده اعضای دولت، معاونین رئیس جمهور و.آن را امضا كردند و توسط شخص رئیس جمهور به كلیه دانشگاه ها بلاغ شده است كه بر این اساس خدمات پیرامون بیماری‌های غیرواگیر ادغام یافته شده است
معاون دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با اشاره به اقدامات وزارت بهداست در راستای كنترل بیماری‌های غیرواگیر، گفت: اجرای سند كنترل بیماری‌های غیرواگیر با 13 هدف، مهم‌ترین گامی است كه به تحقق هدف كاهش 25 درصدی مرگ و میرهای زودرس تا سال 1404 كمك می‌كند.
دكتر علیرضا مهدوی ، درباره پروژه‌های اجرا شده توسط دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت در چند سال اخیر، گفت: یكی از اولین اقدامات اجرایی پس از سال 92 بحث پزشك خانواده بود كه برنامه ارائه خدمات ما از حالت عمودی خارج شد و در بسته ارائه خدمت برای گروه‌های سنی مختلف ارائه شد. سند پیشگیری و كنترل بیماری‌های غیر واگیر كه از سال 93 آغاز شد سندی منسجم و جدی با كمك تمام ذی‌نفعان با محوریت كنترل 4 بیماری عمده قلبی_مغزی، دیابت، سرطان‌ها و بیماری‌های مزمن تنفسی شكل گرفت.
وی در ادامه خاطرنشان كرد: بر اساس سند كنترل بیماری‌های غیرواگیر 13 هدف مشخص شد كه تا سال 2025 میلادی یا 1404 به آن دست پیدا كنیم كه مرگ و میر زودرس ناشی از بیماری‌های غیرواگیر را تا 25 درصد كاهش دهیم. برنامه‌های ما بر همین اساس تدوین شد و در قالب بسته ایراپن درآمد.
وی افزود: از سوی دیگر عوامل خطر مرتبط با این دسته بیماری‌ها شامل كم‌تحركی، چاقی، تغذیه نامناسب و مصرف دخانیات نیز مورد توجه قرار گرفت. این سند یكی از منحصربه فردترین سندها در وزارت بهداشت است زیرا عمده اعضای دولت، معاونین رئیس جمهور و... آن را امضا كردند و توسط شخص رئیس جمهور به كلیه دانشگاه ها بلاغ شده است كه بر این اساس خدمات پیرامون بیماری‌های غیرواگیر ادغام یافته شده است. علاوه بر آن كه مراقبت از چند سرطان شایع و غربالگری سرطان دهانه رحم، پستان و روده بزرگ نیز در دستوركار قرار گرفت و این موضوعات در قالب برنامه ایراپن صورت گرفت.
وی با اشاره به ادغام برنامه ایراپن از سال 1395، ادامه داد: ما پیش از آن غربالگری دیابت و فشار خون را در سیستم داشتیم ولی با ادغام پروتكل ایراپن، این مسیر از طریق تعیین خطر 10 ساله حوادث كشنده و غیر كشنده قلبی_عروقی انجام شد. به دنبال آن خطر 10 ساله حوداث كشنده و غیر كشنده برای افراد بالای 30 سال تعیین می‌شود. اگر فردی مبتلا یا مشكوك به دیابت، فشار خون، چربی‌خون و... باشد مورد كنترل قرار می‌گیرد. البته رخ دادن بحران‌هایی مثل پاندمی كووید19 توانست مشكلاتی را در برنامه‌های ما ایجاد كند.
وی افزود: پروژه ایراپن اكنون در جمعیت 50 هزار نفری هر یك از 63 دانشگاه اجرا می‌شود كه حدود 3 میلیون و 200 تا 3 میلیون و 500 هزار نفر در این پروژه دخیل هستند، استارت آن از هفته گذشته زده شد و روند اجرایی آن از اول مهر آغاز خواهد شد. با اینكه تحقق اهداف این برنامه كمی زمان بر است اما امیدواریم تا پایان سال گزارشی از پیشرفت اقدامات آن بتوانیم ارائه دهیم. این طرح ایجاد یك محیط نمایشی در هر دانشگاه است كه تمام خدمات ایراپن را یكجا ارائه می‌دهد. قرار است مدل جدید ایراپن با مدل سنتی آن مقایسه شود. بر اساس دانسته‌هایمان می‌دانیم مدل فعلی هزینه‌اثربخشی بهتری دارد.
مهدوی با اشاره به اینكه پرونده الكترونیك سلامت زیرساختی برای ارائه راحت‌تر خدمات بود، تصریح كرد: برنامه‌هایی به دنبال این زیرساخت به فرایند كاری ما اضافه شد كه تا پیش از آن وجود نداشت. برنامه غربالگری شنوایی نوزادان و برنامه‌هایی در حوزه ژنتیك از دستاوردهای این زیرساخت بود. در سال 1397 موفق به دریافت گواهی حذف تراخم شدیم. با شروع به كار شبكه‌های بهداشتی كشور این بیماری كه زمانی اولین علت كوری در كشور بود با خدمات ارائه شده مناسب حذف شد.
وی با اشاره به اجرای بسیج ملی كنترل فشارخون بالا در سال 1398، تاكید كرد: در این بسیج ملی بیش از 30 میلیون نفر از افراد بالای 30 سال در كشور مورد غربالگری قرار گرفتند و در صورت نیاز به پزشك ارجاع داده شدند. این بسیج توانست برآوردی از انرژی و توان سیستم باشد در حالی كه همكاری سایر سازمان‌ها نیر با ما انجام شد.
معاون دفتر بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ادامه داد: سال گذشته با بروز بیماری كووید19 تمام واحدها در وزارت بهداشت درگیر این موضوع شدند. خدمات ما برای مراقبت از بیماران به دلیل محدودیت‌های ناشی از كرونا كاهش یافت و نگرانی برای بیماران مزمن شكل گرفت، زیرا در صورت ابتلا به كرونا ممكن است بیشتر در معرض عوارض ناخوشایند بیماری قرار گیرند. با استفاده از همان بستری كه برای بسیج ملی كنترل فشارخون بالا در نظر گرفته شده بود، مباحث خود اظهاری در كووید19 نیز دنبال شد.
وی افزود: هفتمین دور پیمایش عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیر در سال 1395 اجرا شد. در این پیمایش از سامانه الكترونیكی استفاده شد تا اطلاعات میزان شیوع بیماری‌های غیرواگیر به تفكیك استان‌های كشور بر خروجی سایت قرار گیرد. هشتمین دور این پیمایش نیز در بهمن ماه سال قبل آغاز شد و در حالی كه 10 درصد از پیمایش پیشرفت كرده بود، با پاندمی كووید19 همزمان شده و متوقف شد. پیمایش ملی دیگری برای بررسی كیفیت مراقبت دیابت طی دو سال گذشته انجام شده است كه به دلیل شیوع كرونا، فاز آخر آن تاحدودی باقی مانده است كه امیدواریم تا پاییز نتایج آن مشخص شود.
مهدوی با اشاره به برنامه‌های كنترل بیماری‌های استخوانی_عضلانی، اظهار كرد: برنامه تعیین خطر شكستگی استخوان به شكل ایرانی نهایی شده و خدمات آن فعلا به دلیل پاندمی كووید19 متوقف شده است. از سوی دیگر برنامه‌های ممنوعیت تبلیغ كالاهای آسیب‌رسان به سلامت و اعلام لیستی از این كالاها در دستوركار ما بوده است.
