حتی اگر تا دو ماه دیگر واكسن كرونا در اروپا و آمریكا تولید شود كه نمی‌شود، اما این واكسن تا یك سال دیگر به دست ما نخواهد رسید.
دكتر علیرضا رییسی با اشاره به اجباری شدن استفاده از ماسك در اماكن عمومی، گفت: یكی از مسائل بسیار مهمی كه همه باید رعایت كنند، بحث فاصله‌گذاری فیزیكی و استفاده از ماسك است كه البته از قبل هم اعلام شده بود. منتها با توجه به خیز بیماری كه در كشور آغاز شده و عدم رعایت پروتكل‌ها از سوی برخی هموطنان و بازگشایی برخی از مراكز تجمعی مانند سالن‌ها و ... حتما نیاز است كه فاصله گذاری و استفاده از ماسك را داشته باشیم.
ماسك؛ موثرترین و ارزان قیمت‌ترین راه پیشگیری از كرونا
وی افزود: اجباری كردن استفاده از ماسك به نوعی احترام گذاشتن به سلامتی طرف مقابل است. با توجه به بررسی‌هایی كه تاكنون در دنیا انجام شده و با توجه به شیوه انتقال ویروس، استفاده از ماسك یكی از موثرترین و ارزان قیمت‌ترین راه‌های پیشگیری از انتقال ویروس است؛ به طوری كه اگر دو نفر از ماسك استفاده كنند، حتی اگر یكی از آنها مبتلا باشد و در برابر فردی قرار بگیرد كه سالم است، بسته به نوع ماسك می‌تواند بین 85 تا 95 درصد محافظت انجام دهد.
رییسی ادامه داد: بنابراین ماسك به عنوان یك وسیله ساده و ارزان قیمت می‌تواند برای انجام فعالیت های اقتصادی و ادامه زندگی روزمره بسیار كمك كننده باشد. البته با رعایت برخی پروتكل‌های دیگر. بنابراین با توجه به اینكه بازگشایی‌ها انجام شده و توجه به مسائل اقتصادی و معیشتی اهمیت دارد، در دنیا هم به سمت بازگشایی‌ها رفتند و از طرفی با توجه به اینكه این ویروس مدت طولانی با ما خواهد بود و هنوز واكسن آن هم در دسترس نیست و باید با آن یك زندگی مسالمت‌آمیز داشته باشیم، نیاز است كه از خودمان و دیگران در برابر این ویروس محافظت كنیم كه یكی از راهكارهای موثر این كار استفاده از ماسك است.
ضرورت استفاده از ماسك در تجمعات
معاون بهداشت وزارت بهداشت افزود: بر همین اساس به ویژه تاكید می‌كنم كه در تجمعات، محل‌های پر تردد و پر رفت و آمد حتما نیاز است كه از ماسك استفاده شود. اگر فردی می‌خواهد وارد بانك، مترو، اتوبوس و ... شود، یكی از بهترین راهكارها استفاده از ماسك است كه می‌تواند بسیار كمك كننده باشد.
رییسی تاكید كرد: یك نكته بسیار مهم این است كه برای قطع زنجیره ویروس نیاز است كه به سه نكته اساسی توجه كنیم كه سه ركن برای قطع زنجیره انتقال كرونا محسوب می‌شوند؛ اولا رعایت پروتكل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی از سوی فرد ارائه كننده خدمت، رعایت پروتكل‌های بهداشتی در محل ارائه خدمت یعنی رعایت بهداشت محیط، فاصله‌گذاری، داشتن تهویه مناسب در محیط و... و رعایت پروتكل‌های بهداشتی توسط گیرنده خدمت. این سه ضلع باید باشد تا ویروس منتقل نشود و برای هر سه رعایت پروتكل‌ها لازم است. به عنوان مثال كارمند بانك حتما باید ماسك زده باشد، گیرنده خدمت ماسك داشته باشد و حضور مردم به گونه‌ای باشد كه تجمع شكل نگیرد. متاسفانه ما پیش از این شاهد بودیم كه برای ثبت‌نام مسائل مختلف، تجمع ایجاد شده و حجم زیاد افراد شانس انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. ضمن اینكه در حال حاضر هوا گرم است و ممكن است تهویه به خوبی كار نكند.
وی همچنین گفت: تاكید می‌كنم كه دریافت كننده خدمات در اماكن مختلف نیز باید از ماسك استفاده كند. در دنیا در كشورهایی كه استفاده از ماسك اجباری شده، جریمه‌های سنگینی برای افرادی كه این موضوع را رعایت نكرده اند، اعمال شده است. در كشور ما با توجه به فرهنگ غنی كه داریم و امتحان خوبی كه مردم طی چند ماه گذشته رخ داده بود و مردم رعایت كردند و حتی رعایت پروتكل‌هایمان در كشور به 80 درصد رسید، شرایط خوبی را داشتیم، اما بعدا كمی عادی سازی اتفاق افتاد و این موضوع باعث شد كه رعایت پروتكل ها كاهش یافته و به زیر 20 درصد برسد. در حال حاضر مصوب شده كه افرادی كه به ویژه در ادارات دولتی ارائه خدمت می‌دهند، باید از سوی مسئول اداره تحت نظارت باشد و اگر ماسك نداشت، تذكر داده شود. همچنین باید از ارائه خدمت به فرد گیرنده خدمتی كه ماسك ندارد، اجتناب شود. كسی كه بدون ماسك می‌خواهد سوار مترو شود، نباید این اجازه را به او بدهند.
رییسی با بیان اینكه مهمترین نظارت، نظارت خود مردم است، گفت: اگر در یك اتوبوس 10 تا 15 نفر سوار شده باشند و ماسك داشته باشند و فرد جدیدی بدون ماسك سوار شود و مبتلا به كرونا باشد، می‌تواند 10 نفر را با احتمال بالای 50 درصد درگیر كند.
وی درباره ضمانت اجرایی اجباری شدن استفاده از ماسك و رعایت پروتكل های بهداشتی نیز گفت: اولا باید توجه كرد كه داشتن پروتكل به تنهایی كارساز نیست. ما جزو اولین كشورهایی بودیم كه پروتكل‌ها را به طور كامل تدوین كردیم و برای 1300 شغل پروتكل نوشته و ارسال كردیم و همه مشاغل اعم از تخصصی و... پروتكل داریم. حال در حوزه اجرا باید توجه كرد كه در اپیدمی‌ها و در جایی كه به رعایت كردن مردم مرتبط است، نوعی مسئولیت اجتماعی است و پذیرش این مسئولیت بسیار مهم است. مردم هم نتیجه این مسئولیت‌پذیری را دیدند و زمانی كه به خوبی پروتكل‌ها را رعایت كردند، شاهد كاهش انتقال بیماری بودیم و در اردیبهشت ماه به پایین ترین حد بیماری در كشور رسیدیم، اما بعد از اینكه عادی سازی اتفاق افتاد، مجددا شاهد افزایش بیماری بودیم.
مردم تخلفات كرونایی را به 190 گزارش دهند
رییسی ادامه داد: در حال حاضر چند اتفاق می‌افتد، اولا ما سطوح نظارت را تعریف كردیم؛ سطح نظارت مردمی. به این صورت كه اگر مردم مشاهده كردند كه در جایی پروتكل‌ها رعایت نمی‌شود با شماره تلفن 190 تماس بگیرند. ما برای همه مشاغل و كسب و كارها پروتكل تدوین كردیم و همه مشاغل باید QR كدی كه برایشان تعریف شده را در جایی كه قابل دید باشد، نصب كنند. مردم می‌توانند این كد را با موبایل اسكن كرده و به چهار سوالی كه برایشان نمایش داده می‌شود، پاسخ دهند. با این اقدام ما بازخورد گرفته و می‌توانیم نظارت كنیم. تاكنون به دلیل عدم رعایت موازین بهداشتی 282 هزار واحد را پلمب كرده‌ایم. از امروز این موضوع تشدید می‌شود. اتحادیه ها، روسای اصناف و وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی ملزم به رعایت هستند. برای گیرندگان خدمت هم جریمه‌ای كه فعلا در نظر گرفتیم، عدم ارائه خدمت است. یعنی به فردی كه ماسك ندارد، خدمت ارائه نمی‌شود. به عنوان مثال اگر فردی بدون ماسك وارد یك پاساژ شد، باید از ورودش ممانعت شود، اگر این اتفاق نیفتاد و حضور افراد بدون ماسك چند بار تكرار شد، به مدیر پاساژ تذكر داده می‌شود و اگر باز هم این موضوع مورد توجه قرار نگرفت، پاساژ تعطیل می‌شود.
عروسی و عزای كرونایی
وی افزود: بنابراین حوزه‌های نظارت در لایه‌های مختلفی تعیین شده است. باید توجه كرد كه ما قصد نداریم مردم را اذیت كنیم، بلكه از مردم می‌خواهیم كه به سلامتی دیگران احترام بگذارند. گزارش‌های متعددی داریم از اینكه یك فرد مبتلا وارد یك مراسم عروسی شده و بعد 150 نفر مبتلا شده‌اند. مراسم عزا نیز به همین صورت. در یكی از مناطق كه چهار مراسم برگزار شده بود، حدود 600 نفر متلا داشتیم. این كار تجاوز به حقوق دیگران است. هم مسئولان و هم مردم باید این مسائل را رعایت كنند. نكته مهم دیگر این است كه اگر فردی اطلاع داشته باشد كه مبتلا است و این را كتمان كند، بزرگترین ضربه را به سلامتی جامعه وارد می‌كند. باید توجه كرد كه كووید-19 هم مانند سایر بیماری هاست و فردی كه مبتلا می‌شود باید در خانه بماند و 14 روز خودش را قرنطینه كند و بعد از آن هم اگر بیرون آمد، حتما از ماسك استفاده كند.
تفویض اختیار استانی برای اعمال محدودیت در مناطق قرمز
رییسی در ادامه گفت: تاكنون دو تصمیم مهم در ستاد ملی مقابله با كرونا اتخاذ شده است؛ اول اینكه شهرستان‌هایی كه در یك استان قرار گرفتند و شرایط قرمز دارند، اختیاراتی به آنها داده شده تا بتوانند محدودیت فعالیت برخی صنوف و اماكن پرتجمع را داشته باشند. به استانداران این اختیار داده شده تا در این شهرستان‌ها یكسری رده‌های شغلی مانند تالارها، سینما و جاهایی كه تجمع زیاد است را به مدت یك هفته تعطیل كنند و اگر باز هم نیاز باشد كه این محدودیت تمدید شود، مجددا آن را تمدید می‌كنند. این اقدام هم یكی از تصمیمات خوبی بود كه اتخاذ شد. در بسیاری از مناطقی كه درگیر بودیم مانند خوزستان، جاهایی بودند كه تجمعات زیاد و مراسم‌های مختلف برگزار می‌شد. یكی از تصمیمات دیگر كه استانداران ملزم شدند آن را با شدت بیشتری مورد نظارت قرار دهند، عدم برگزاری مراسم‌هایی مانند عروسی و عزا بدون رعایت پروتكل‌ها است كه باید از این اقدام جلوگیری كنند. زیرا گزارش‌های زیادی در سراسر كشور داشتیم كه بعد از برگزاری این مراسم‌ها موارد مثبت بیماری افزایش یافته است.
نوع ماسك مهم نیست
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: اینكه دنبال این باشیم كه از چه ماسكی استفاده كنیم، با صراحت می‌گویم كه نوع ماسك خیلی مهم نیست، بلكه استفاده از ماسك مهم است. حتی اگر یك پارچه باشد و جلو بینی و دهان را بگیرد، كفایت می‌كند. به همین دلیل باید به سمت تولید ماسك‌های پارچه‌ای خانگی و قابل شست‌وشو رویم. خانواده‌ها می‌توانند با یك پارچه ساده برای اعضای خانواده ماسك تهیه كنند و اصلا نیاز نیست كه ماسك فیلتردار و N95 و... بخواهیم استفاده كنیم. بنابراین تاكید می‌كنم كه استفاده از ماسك مهم است. زیرا شانس انتقال را بسیار كاهش می‌دهد. اگر در جمعی دیدید كه یكی دو نفر هم ماسك نزدند، بسیار بترسید. زیرا ممكن است این افراد مبتلا باشند و با یك سرفه یا عطسه انتقال انجام شود. به همین دلیل تذكر دادن به افرادی كه ماسك نمی‌زنند، بسیار مهم است.
برای مراجعه به مراكز درمانی، مطب‌ها و داروخانه‌ها ماسك بزنید
رییسی گفت: در عین حال زمان ماندن در یك فضای سربسته نیز حائز اهمیت است. هرچه به مدت طولانی‌تری در یك فضای سربسته بمانید و افراد دیگر هم در آنجا حضور داشته باشند، شانس انتقال بالاتر می‌رود. به همین دلیل ما سعی می‌كنیم كه اگر برای كاری ضروری به مكانی سربسته می‌رویم، به گونه‌ای برنامه‌ریزی كنیم كه در حداقل زمانی در آنجا حضور داشته باشیم. نكته مهم دیگر اینكه افراد هنگام حضور در مراكز درمانی، مطب‌ها و داروخانه‌ها حتما ماسك بزنند، بعد از برگشت هم دست‌هایشان را شسته و مسائل بهداشتی را رعایت كنند.
تعطیلی مراكزی كه پروتكل‌ها را رعایت نمی‌كنند
وی درباره وضعیت فاصله‌گذاری هوشمند و احتمال بازگشت محدودیت‌ها، گفت: در زمینه بازگشت محدودیت‌ها چند نظر وجود دارد؛ یكی اینكه اگر میزان بروز و شیوع بیماری در یك استان زیاد شد و آن استان قرمز شد، كل استان را قرنطینه كرده و ببندیم. یك نظر این است كه آن شهر خاص را قرنطینه كنیم و یك نظر هم این است كه محل‌هایی را كه منجر به بیماری شده‌اند، تعطیل كنیم. دنیا به مرحله سوم رسیده است. اكنون اگر یك شهرستان وضعیت قرمز دارد، نیازی نیست كه كل استان یا شهرستان را تعطیل كنیم؛ چراكه امكان‌پذیر هم نیست، اما بحث بازگشت و رعایت پروتكل‌ها حرف درستی است. بر همین اساس یكی از برنامه‌هایی كه از امروز با شدت بیشتری اعمال می‌شود، این است كه مراكزی كه پروتكل‌ها را رعایت نمی‌كنند، قطعا تعطیل خواهند شد. در این مدت هم 282 هزار امكنه و صنف به دلیل عدم رعایت پروتكل‌ها تعطیل شدند و این اقدام تشدید می‌شود. هوشمندسازی به این معنا است كه نقطه مشكل‌زا را ببندیم. طبق ارزیابی ما از اردیبهشت ماه كه در پایین‌ترین سطح بیماری بودیم، اما بعد از آن به دلیل عدم رعایت پروتكل‌ها بیماری یك موجی گرفت.
سرعت بالای كرونا در دنیا
رییسی اظهار كرد: البته باید توجه كرد كه دیگر استان‌های درگیر بیماری، همان استان‌های قبلی نیستند. در دنیا هم به همین صورت است. باید توجه كرد كه 60 درصد كل مبتلایان دنیا در یك ماه گذشته بوده است. یعنی ویروس در دنیا سرعت بسیار بالایی گرفته است. كشوری مانند آمریكا طی 24 ساعته گذشته برای اولین بار 50 هزار مبتلا شناسایی كرده است. فاصله‌گذاری هوشمند موفق نبوده كه اگر بود، دچار این وضعیت نمی‌شدیم. زیرا پروتكل‌ها رعایت نشده است.
وی كه در یك برنامه تلویزیونی صحبت می‌كرد، با بیان اینكه در شیوع بیماری كووید-19 چند عامل وجود دارد، گفت: یكی از عوامل میزان شیوع و بروز بیماری و دوم سرعت رشد بیماری كه باید روی آن متمركز شویم. ما در یك شهرستان میزان رعایت مردمو میزان بروز بیماری را می‌سنجیم. اگر ببینیم كه مردم رعایت نكرده و میزان بروز بالا می‌رود، محدودیت‌ها را تمدید می‌كنیم. در غیر این صورت با شرایط رعایت پروتكل‌ها بازگشایی می‌كنیم.
واكسن كرونا تا یك سال دیگر به دست ما نمی‌رسد
معاون بهداشت وزارت بهداشت تاكید كرد: این بیمار واكسن ندارد و تا یكسال دیگر هم واكسن به دست ما نمی‌رسد. حتی اگر تا دو ماه دیگر هم واكسن در اروپا و آمریكا تولید شود كه نمی‌شود، باز هم به دست ما نخواهد رسید. زیرا اولا ما در تحریم هستیم و اگر در آمریكا تولید شود، به راحتی به دست ما نخواهد رسید. در عین حال باید خودمان را برای یكسال زندگی با این ویروس آماده كنیم. بنابراین استفاده از ماسك ارزان‌ترین و موثرترین و عملی‌ترین راهی است كه داریم و دوم تعهد به مسئولیت اجتماعی به طوری كه افراد مبتلا از خانه خارج نشوند و اگر خارج شد، بسیار رعایت كند.
