سازمان ها و دستگاه های مختلفی در كشور وجود دارند كه وظیفه پرداختن به موضوع خانواده را بر عهده دارند، اما یك متولی مستقل با سیاست و برنامه واحدی در این زمینه وجود ندارد.
دكتر رضا شریفی، استادیار و عضو كمیسیون روانشناسی سازمان نظام روانشناسی در هم اندیشی بررسی نقش موثر رسانه ملی و رادیو سلامت برای تشكیل، تحكیم و تعالی خانواده كه با حضور مدیران و برنامه سازان رادیو سلامت برگزار شد، با بیان اینكه نهاد پاسخگویی در خانواده به طور مستقل نداریم، گفت: سازمان ها و نهادهای مختلفی در كشور وجود دارند كه وظیفه پرداختن به موضوعات و مشكلات خانواده ها را بر عهده دارند، اما یك نهاد و سازمان مستقلی وجود ندارد كه بتواند به طور یكپارچه به موضوع خانواده و مسائل پیرامون آن بپردازد.
وی اظهارداشت: در هر دولتی سیاست ها و ساختار مدیریتی متفاوتی وجود دارد و با پایان یك دولت و آغاز دولتی دیگر سیاست ها، برنامه ها و ساختارهای پرداختن به موضوع خانواده نیز دچار تغییر و تحول می شوند.
*** نقش مهم و اثرگذار رسانه در آموزش و اطلاع رسانی
رسانه ملی به ویژه شبكه رادیویی سلامت در آموزش و اطلاع رسانی خانواده ها نقش مهم و تاثیرگذاری دارد و می تواند با برنامه سازی های مدون و حضور كارشناسان علمی به تحكیم و تعالی خانواده كمك كند.
دكتر ناصر صبحی قراملكی، قائم مقام معاونت آموزش سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران و مدیر كل دفتر برنامه ریزی ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان با اشاره به ضرورت و اهمیت پرداختن به موضوع خانواده در رسانه ملی گفت: رسانه ملی، ظرفیت پرداختن به موضوع خانواده را دارد و می تواند همچون گذشته در راستای تشكیل، تحكیم و تعالی خانواده نقش بسزایی ایفا كند.
وی ادامه داد: خوشبختانه طی سالهای اخیر، شاهد كاهش آمار طلاق و افزایش آمار ازدواج در برخی استان های كشور بوده ایم كه این آمارها نشان دهنده موفقیت نسبی برنامه های سازمان ها، دستگاه ها و رسانه ها است.
صبحی، با بیان اینكه هنوز به سطح ایده آل اقدامات نرسیده ایم، اظهارداشت: رسانه ملی در سطح كلی و رادیو سلامت به طور مجزا در كنار دیگر متولیان اجرایی در حوزه خانواده می بایست بر اساس تفاهم نامه، كار برنامه سازی انجام دهند و از كارشناسان مورد صلاحیت سازمان ها بهره گیرند. همچنین می توانیم از تجربیات كشورهای دیگر در این زمینه استفاده كنیم تا مسیرهای اشتباهی را كه آنها رفته اند طی نكنیم.
*** لزوم تغییر نگرش در فرد و جامعه
رسانه ملی با بهره گیری از كارشناسان و پژوهش های علمی می تواند در انتقال دانش در حوزه سلامت روان نقش مؤثر و بسزایی ایفا كند.
در ادامه این هم اندیشی، دكتر خدا بخش، روان شناس و دبیر شورای ازدواج جوانان با اشاره به اینكه تشكیل اتاق فكر تخصصی ازدواج در رادیو سلامت اقدام ارزنده ای است، گفت: اگر اتاق فكر تخصصی ازدواج به طور منظم و مدام و با ثبات تشكیل شود می تواند به نتایج مطلوبی دست یابد.
وی با بیان اینكه در حال حاضر تابوی طلاق شكسته شده است، افزود: متأسفانه در حال حاضر طلاق برای جوانان مسأله مهمی تلقی نمی شود و تابوی طلاق در جامعه شكسته شده است.
این مقام مسئول اظهارداشت: عشق، محبت و حس واقعی در كشور و خانواده ها ضعیف شده است و رسانه ملی می بایست در بستر برنامه سازی ها به عواطف و احساسات نیز بپردازد.
***تغییر هنجارها منجر به تغییر در ساختار خانواده می شود
در ادامه این هم اندیشی دكتر دولت آبادی، روان شناس و مدیر انجمن روانشناسی با اشاره به تغییر هنجارها در جامعه گفت: تغییر هنجارها باعث تغییر در ساختار خانواده می شود. دستگاه ها و سازمان ها می توانند از تجربه های كشورهای دیگر در زمینه جلوگیری از آسیبهای ناشی از تغییر در ساختار خانواده استفاده كنند.
وی اظهار داشت: رسانه ملی، پیام هایی را كه به مخاطب می دهد باید بداند با چه اثرپذیری احتمالی پخش می كند.
***نهادینه كردن فرهنگ ارجاع در جامعه
دكتر نامور، روان شناس و عضو كمیته طلاق قوه قضائیه با اشاره به رسالت مهم برنامه سازی گفت: در تمام كشور همه موضوعات و اتفاقات به خانواده مربوط است؛ از این رو، در تمام برنامه سازی ها باید به مسأله خانواده پرداخته شود.
وی با اشاره به تغییر در گفتمان خانواده ادامه داد: گفتمان خانواده مربوط به باورهای افراد است و باید در باورها تغییرات اساسی ایجاد شود.
وی با اشاره به اینكه برای پرداختن به موضوع خانواده باید اهداف كوتاه مدت و بلند مدت داشته باشیم، اظهارداشت: رسانه ملی در برنامه سازی خود می تواند با حضور كارشناسان به مسأله خانواده بپردازد كه از این طریق می تواند فرهنگ ارجاع به متخصصان را در جامعه نهادینه كند.
***بهره گیری از شیوه های نوین آموزشی در برنامه ها
دكتر خسرو محمدی، رئیس انجمن ازدواج و خانواده كشور گفت: در دنیای پیچیده امروز، زندگی، دشوار شده است. در امر خانواده، متولیان پرشماری وجود دارند اما متولی واحدی نیست و در واقع خانواده ها رها شده اند.
وی با اشاره به ضرورت بهره گیری از شیوه های نوین آموزشی در برنامه های كارشناسی اظهارداشت: بین دستگاه ها و سازمان ها هماهنگی وجود ندارد تا به نتیجه مطلوب برسند كه همین امر آسیب زا است چون متولیان در برخی موارد بر عكس یكدیگر اقدام به فعالیت می كنند.
وی با اشاره به اینكه برای رشد و تعالی خانواده به برنامه سازی در رسانه ی ملی نیازمندیم، تصریح كرد: از آنجا كه سازمان ها و دستگاه های زیربط خانواده نتوانسته اند رویكرد و ساختار واحدی را برای خط مشی خانواده ارائه كنند، به طور نمونه در زمینه مهارت فرزند پروری و اینكه والدین چگونه با فرزند خود ارتباط برقرار كنند جمع بندی واحدی ارائه نكرده اند، بنابراین می شود با برنامه سازی در رسانه ملی با رویكرد و ساختار واحد، به نتیجه مثبتی رسید.
***توجه به استقلال روانی در نسل جدید خانواده ها
دكتر میناپورفرخ، روان شناس نیز به نبود استقلال روانی در نسل جدید خانواده ها اشاره و بیان كرد: خانواده ها باید به جوانان خود استقلال بدهند تا پس از ازدواج جوانان به خاطر نداشتن استقلال روانی دچار آسیب نشوند.
*** در هم اندیشی حجت الاسلام مرتضوی، رئیس انجمن خدمات روان شناسی و مشاوره ایرانیان گفت: رسانه ملی، ظرفیت برنامه سازی در امر خانواده را دارد و می تواند در حوزه سلامت و خانواده به موضوعات مختلف بپردازد.
* دكتر حبی نیز در این هم اندیشی به تهیه و تنظیم سند چشم انداز یا سند انتظار اشاره و بیان كرد: برای تعیین سیاست ها و برنامه های مدون می بایست سند چشم انداز یا سند انتظار تهیه، تنظیم و اجرایی شود..
وی در ادامه اظهار داشت: رسانه ملی و شبكه رادیویی سلامت می بایست از مخاطبان نیازسنجی كنند و برنامه های خود را آسیب شناسی نمایند و بر اساس نیاز مخاطبان اقدام به برنامه سازی كنند.
* دكتر عفت‌السادات مرقاتی خویی نیز با اشاره به ضرورت نیازسنجی از مخاطبان گفت: مخاطبان علاوه بر اینكه برنامه های رادیویی را گوش می دهند باید بتوانند نیازشان را نیز برآورده كنند و اگر برنامه ها بر اساس نیاز مخاطبان تهیه شوند، رسانه به نیاز مخاطب پاسخ داده است و می تواند تاثیرگذار باشد.
***شناخت دقیق مخاطب
حجت الاسلام سعیدی، كارشناس مذهبی در ضمن این سخن كه نصیحت كردن غیركارشناسی به نوجوانان و جوانان منجر به تاثیرنپذیرفتن آنان می شود، گفت: رسانه با شناخت دقیق مخاطب می تواند افراد را به سمت هدف درست سوق دهد.
وی ادامه داد: رسانه می بایست مراجعه به كارشناس را در جامعه نهادینه كند و بیاموزد كه در خانواده باید عقلانی عمل كرد نه احساسی.
***اعتماد مخاطبان به رسانه ملی
دكتر علیرضا شریفی یزدی، جامعه شناس با اشاره به وجود نهادهای آموزش، مذهب، اقتصاد، سیاست و خانواده گفت: نهاد خانواده در دو دهه اخیر به دلیل كاركردهای ضعیف دیگر نهاد ها، تغییر یافته است.
وی ادامه داد: مخاطبان رادیو سلامت به برنامه های این شبكه رادیویی اعتماد دارند كه این امر رسالت رادیو سلامت و كار برنامه سازی را دشوار تر می كند، زیرا رادیو سلامت و رسانه ملی بر روی مخاطبان خود اثرگذارند.
وی با بیان اینكه رسانه می تواند احترام و كرامت انسانی، و عزت نفس در جامعه را افزایش دهد، ادامه داد: مسئولیت پذیری، عدالت، احترام و كرامت انسانی از دیگر مواردی هستند كه رسانه می تواند به آن ها بپردازد و آن ها را در درون خانواده ها نهادینه كند.
***آموزش مهارت های ارتباطی در رادیو
دكتر حسین اعرابی، روان شناس نیز در این هم اندیشی با اشاره به آمار طلاق گفت: 85 درصد از تقاضا كنندگان طلاق خانم ها هستند كه 80 در صد آنها بعد از طلاق پشیمان می شوند.
وی ادامه داد: در خانواده ها افراد مدارا كردن و مهارت های ارتباطی بلد نیستند و آموزش ندیده اند كه رسانه می تواند به آموزش مهارت های ارتباطی بپردازد.
گفتنی است، هم اندیشی بررسی نقش موثر رسانه ملی و رادیو سلامت برای تشكیل، تحكیم و تعالی خانواده ؛ به همت رادیو سلامت و با حضور مدیران و برنامه سازان این شبكه رادیویی و روانشناسان، جامعه شناسان و مسئولان مرتبط با حوزه خنواده برگزار شد.
