سخت‌گیری‌ها تا مهار كامل كرونا باید ادامه پیدا كند

در شرایطی كه هنوز اپیدمی كرونا رو به گسترش دارد، كاهش فاصله‌گذاری فیزیكی نگران كننده است و به نظر می‌رسد به سمت مصونیت همگانی پیش می‌رویم.

حمید سوری درباره روند اپیدمی كرونا در ایران افزود: اپیدمی یك سیر طبیعی دارد كه با دخالت یا بدون دخالت موثر سرانجام پیش می رود اما به هر حال باید اقداماتی برای كنترل آن انجام شود. مسلم است كه هنوز به مرحله خاموشی ایپدمی كرونا نرسیده ایم و همچنان موارد قابل توجه ابتلا و مرگ كرونا در بسیاری از شهرها و استانها وجود دارد.

وی ادامه داد: زمانی اپیدمی در یك جامعه خاموش می شود و می توانیم آن منطقه را سفید اعلام كنیم كه حداقل دو دوره دو هفته ای یعنی چهار هفته بگذرد و در آن جامعه مورد جدیدی از بیماری دیده نشود، بنابراین اطلاق منطقه سفید به برخی شهرهای كشور چندان درست نیست و خیلی خوشبینانه است.

عضو ستاد ملی كرونا گفت: اگر موارد بستری را برای سفید اعلام كردن یك جامعه یا یك شهر مد نظر قرار دهیم درست نیست، زیرا در یك جامعه عده زیادی مبتلا هستند كه بدون علامت یا كم علامت هستند و بستری نمی شوند، این افراد در جامعه می چرخند و بیماری را به دیگران منتقل می كنند، در حالی كه افراد بستری معمولا كسانی هستند كه به علت یك بیماری زمینه ای، كرونا در آنها علائم شدیدتری به وجود می آورد.

وی افزود: مطالعات نشان داده كه ژنتیك در بروز و شدت بیماری ناشی از ویروس كرونا موثر است، بنابراین اگر فقط موارد بیمارستانی را كه شدید هستند معیار سفید اعلام كردن شهرها قرار دهیم، دچار غفلت می شویم و چرخیدن موارد بیماران خفیف در جامعه در یك مدت زمانی هر چند بیمار شدید نداشته باشیم به این معنا نیست كه در روزهای بعد با موارد شدید این بیماری رو به رو نمی شویم.


سوری گفت: اساس اعلام خاموشی بیماری كرونا باید بر پایه سرعت انتشار بیماری باشد، سرعت انتشار بیماری تابع تماس های افراد یك جامعه است تا زمانی كه 60 تا 70 درصد افراد یك جامعه به ویروس كرونا مبتلا شوند و مصونیت پیدا كنند. این مصونیت به دو صورت به وجود می آید یا استفاده وسیع از واكسن برای مردم یا اینكه 60 تا 70 درصد افراد جامعه با علامت یا بی علامت به این ویروس مبتلا شوند.
این متخصص اپیدمیولوژی افزود: تحقیقات نشان می دهد كه 20 تا 60 درصد افراد مبتلا به كرونا بدون علامت مبتلا می شوند، بازه و دامنه این افراد وسیع است و در هر صورت باید یك ارزیابی دقیق و وسیع از میزان افراد مبتلا به كووید-19 داشته باشیم با بتوانیم درباره خاموشی یا سفید شدن یك جامعه اظهار نظر كنیم.
وی ادامه داد: برآورد اینكه چند درصد افراد یك جامعه به كرونا مبتلا شده اند با استفاده از تست وسیع سرولوژیك از افراد آن جامعه امكانپذیر است. مثل كاری كه در ایسلند یا كره جنوبی انجام دادند، بنابراین اگر می خواهیم درباره وضعیت گسترش اپیدمی یا خاموشی آن در یك جامعه نظر بدهیم باید در جمعیت عمومی این تست را انجام دهیم تا بتوانیم درباره سطح سختگیری یا آسان گیری فاصله گذاری در جامعه و وضعیت آن تصمیم بگیریم و اطمینان پیدا كنیم كه خطر جدی و بالقوه ای برای انفجار مجدد بیماری در جامعه وجود نداشته باشد.

برآورد اپیدمی كرونا در هیچ شهری انجام نشده است
سوری گفت: تاكنون در هیچ شهری چنین نمونه گیری و تست آنتی بادی از جمعیت عمومی انجام نشده و بنابراین هیچ برآوردی از وضعیت این اپیدمی در هیچ شهری نداریم. عددهایی كه اكنون در مورد میزان بروز كرونا در شهرها داریم وضعیت دو هفته پیش را نشان می دهد كه هنوز فاصله گذاری اجتماعی به شكل معمول در اكثر شهرها اجرا می شد و هنوز طرح هوشمند اجرا نشده بود.

وی افزود: اگر تا دو هفته بعد از شروع طرح هوشمند فاصله گذاری كه نوعی آسان گیری در آن وجود دارد و دوباره در یك بازه دو هفته ای بعد از آن با توجه به آمار و داده های واقعی مشاهده كنیم كه روند بیماری ثابت مانده، نشان می دهد كه وضعیت مناسب است و این طرح هوشمند كه بیشتر با توصیه و رعایت شخصی مردم جلو می روند، موفق بوده است، در غیر این صورت ممكن است با طغیان یا پیك های بعدی اپیدمی كرونا مواجه بشویم.

این اپیدمیولوژیست گفت: این تحقیق و برآورد بر اساس داده های واقعی باید هر چه سریعتر انجام شود تا تكلیف ما با شهرها و استانها درباره وضعیت كرونا مشخص شود، اگر در یك شهر یا روستا مثلا 60 درصد افراد به كرونا مبتلا شده باشند، بعد از آن اگر 40 درصد دیگر با بیماری مواجه شوند، نمی توانند عده زیادی را مبتلا كنند بنابراین نوعی مصونیت ایجاد شده و اگر همه 40 درصد هم مبتلا شوند قابل كنترل خواهد بود.

وی افزود: یك شاخص مهم در همه گیری شاخص R0 یا میزان سرایت یك بیمار به چند نفر است، اگر میزان سرایت هر بیمار به دیگران در یك دوره بیماری كه دو هفته است، كمتر از یك نفر را مبتلا كند، می گوییم R0 یك یا زیر یك است و بیماری كنترل شده است، وقتی هنوز كمتر از 60 درصد جامعه به بیماری مبتلا شده باشند و تماس ها در جامعه آزاد گذاشته می شود، میزان ابتلا به دیگران از هر بیمار بیش از یك نفر و رو به افزایش است.


افراد جامعه هنوز در برابر كرونا مقاوم نیستند


سوری گفت: نگرانی كه اكنون طرح فاصله گذاری هوشمند وجود دارد همین است كه برآورد این است كه هنوز به مصونیت 60 تا 70 درصدی در جامعه نرسیده ایم و اكثر افراد جامعه هنوز در برابر این بیماری مقاوم نیستند و آزاد گذاشتن فاصله های اجتماعی باعث طغیان مجدد اپیدمی كرونا می شود.
این متخصص اپیدمیولوژی افزود: به نظر می رسد كه این بررسی ها برای اجرای طرح هوشمند فاصله گذاری اجتماعی و عادی شدن ترددها انجام نشده و بیشتر مسائل اقتصادی و اجتماعی مد نظر قرار گرفته است.


وی گفت: در شرایط كنونی كه برآوردی از میزان مصونیت و ابتلای مردم به كرونا نداریم و احتمالا هنوز به میزان ابتلای 60 درصد نرسیده ایم باید سختگیری ها ادامه پیدا می كرد اما اكنون به نظر می رسد شرایط در جامعه به حالت عادی برگشته و ترددها بیش از حد انتظار و نگران كننده است.
سوری افزود: برآورد این است كه اكنون هر بیمار مبتلا به كرونا در یك بازه دو هفته ای، حدود 1.2 تا 1.5 نفر را مبتلا می كند و هنوز به مرحله سفید و مصونیت 60درصدی نرسیده ایم.


نمودارهای كرونا در ایران
عضو ستاد ملی كرونا درباره نمودار ابتلا و مرگ و میر كرونا در ایران كه بر خلاف اكثر كشورها نزولی شده به خبرنگار ایرنا گفت: نمودار وضعیت كرونا در ایران، بر اساس داده هایی كه وارد نرم افزارها می شود، به وجود می آید، باید دید آیا این داده ها واقعی هستند یا نه، اگر داده ها واقعی نباشد، عدد و رقم ها آدم را گول می زند.
وی افزود: بحث هایی كه بین شورای شهر و وزارت بهداشت و دستگاههای دیگر درباره آمار كرونا وجود دارد نشان می دهد كه همه به یك نقطه و برآورد دقیق كه مورد توافق همه باشد نرسیده ایم.


سوری گفت: در مورد نمودار كرونا در ایران یك نكته برای من عجیب است كه چرا از نیمه های راه دیگر آمار و وضعیت استانها گزارش نشد و فقط یك عدد كلی اعلام شد، عدد كلی پراكندگی بیماری را نشان نمی دهد اما ارزیابی دقیق از وضعیت بیماری بستگی به این دارد كه پراكندگی و واریانس موارد ابتلا چگونه باشد و آیا موارد جدید بیماری در یك نقطه خاص متمركز است یا پراكندگی دارد.


وی ادامه داد: اگر مثلا در یك روز صد نفر یا هزار مورد جدید داشته ایم، معلوم نیست كه این تعداد در یك جا یا دو جا متمركز است یا پراكندگی بالا دارد، در آمار كلی این مساله مشخص نیست. اگر موارد جدید یا فوتی در یك نطقه خاص متمركز باشد، یعنی هنوز خوشه های متمركز داریم كه هر لحظه این افراد می توانند با جا به جایی بیماری را پراكنده كنند و اندازه اپیدمی را بالا ببرند.


این متخصص اپیدمیولوژی گفت: آمار وضعیت كنونی نشان دهنده اقدامات دو هفته پیش است و باید حداقل یك یا دو بازه زمانی دو هفته ای از طرح هوشمند بگذرد و آمارهای استانی را ببینیم تا بتوانیم وضعیت هر استان یا شهر را ارزیابی كنیم و متوجه شویم كه سفید، زرد یا قرمز است.
وی افزود: سفید و قرمز و زرد اعلام كردن مناطق نیز زمانی معنا دارد كه این افراد و جوامع را ایزوله كنیم، در غیر این صورت تردد افراد از یك منطقه قرمز به سفید ممكن است، آن منطقه را هم آلوده كند.


عضو ستاد ملی كرونا گفت: هنوز مبنای علمی طرح سفید، قرمز یا زرد اعلام كردن شهرها معلوم نیست. به هر حال هر تعریف باید یك مبنای استاندارد داشته باشد و اكنون معلوم نیست این تعاریف چیست و از كجا آمده است. از نظر علمی منطقه سفید جایی است كه دو دوره دو هفته ای هیچ مورد جدیدی از بیماری اعم از خفیف یا شدید از آن گزارش نشده باشد و بعد از آن هم آن منطقه پاك بماند. البته اگر 60 تا 70 درصد افراد یك جامعه مصونیت پیدا كرده باشند، ورود به آن منطقه نگران كننده نیست و می تواند تردد به آن منطقه آسان گرفته شود.


سوری در پاسخ به این پرسش ایرنا كه آیا وضعیت و اقدامات كنونی نشان دهنده این است كه استراتژی مصونیت همگانی دنبال می شوند، گفت: نمی توان با قطعیت این مساله را اعلام كرد اما وقتی فاصله گذاری فیزیكی و اجتماعی را كم می كنیم و مردم مجبور می شوند كمتر فاصله گذاری ها را رعایت كنند و به زندگی عادی بر می گردند به نظر می رسد به این سمت می رویم.