مطالعات جدید نشان می‌دهند ویروس كرونا به طور مستقیم و غیرمستقیم بر پوست اثر می‌گذارد.
اصلی‌ترین علامت COVID-19 مشكل تنفسی است. اما شواهدی نیز وجود دارد كه نشان می‌دهند ویروس كرونا بر پوست و سایر اندام‌های بدن نیز اثر می‌گذارد. یادآوری می‌كنیم كه علائم سه‌گانه در بیشتر موارد SARS-CoV-2 شامل تب، سرفه و خستگی می‌شوند كه می‌توانند منجر به تنگی نفس شوند. برخی از بیماران ادعا می‌كنند حس بویایی خود را از دست داده و دچار قرمزی چشم‌ها می‌شوند.
فهرست علائم پاندمی جدید از همان ابتدا موضوعی مورد بحث بوده است. گاهی پزشكان و كارشناسان سلامت در مورد علائم مرتبط هشدار می‌دهند؛ اما نهادهای پزشكی هنوز این علائم را وارد پروتكل‌های خود نكرده‌اند. در موارد دیگر، نهادهای پزشكی، اطلاعاتی رد و بدل و منتشر كرده‌اند كه می‌گویند بیماران باید طبق معیارهای جدید نیز ارزیابی شوند كه البته سازمان بهداشت جهانی، درخواست آن‌ها را رد كرده است.
ایجاد شرایط ضدونقیض معمولاً در پاندمی‌ها دور از انتظار نیست؛ اما ما باید تلاش كنیم به نتایج قطعی‌تری در مورد COVID-19 دست پیدا كنیم زیرا هنوز نمی‌دانیم آیا افرادی كه یك بار به این ویروس مبتلا شده‌اند دوباره مبتلا خواهند شد یا خیر. این را هم نمی‌دانیم كه آیا موج جدیدی از عفونت‌ها در راه هستند یا نه، چون در حال حاضر كارشناسان در چین در مورد سهل‌انگاری‌های خود در سفت و سخت گرفتن قرنطینه‌ای كه پشت سر گذاشته‌اند تردید دارند.
با توجه به این مسائل باید به جنبه‌ی درماتولوژی مربوط به SARS-CoV-2 توجه كنیم و از دو زاویه‌ی متفاوت آن را بررسی كنیم. اول این كه باید ببینیم ویروس كرونا چگونه مستقیماً بر پوست اثر می‌گذارد، و دوم اینكه باید ببینیم پیامدهای قرنطینه برای پوست چیست.
آیا ویروس كرونا بر پوست اثر می‌گذارد؟
متخصصین پوست در تمام دنیا اتفاق‌نظر دارند كه SARS-CoV-2 درموتروپیك نیست. یعنی ویروس كرونا مستقیماً روی پوست اثر نمی‌گذارد یا به عبارتی دیگر، به سلول‌های پوست نفوذ نمی‌كند.
اما در نشریه‌ی European Academy of Dermatology and Venereology به نمایندگی از طرف یك متخصص پوست ایتالیایی، در قسمت نامه‌ای به سردبیر نوشته شده، در میان بیمارانی كه با علائم COVID-19 بستری شده‌اند، علائم پوستی نیز گزارش شده است. طبق این گزارش، 20 درصد از بیمارانی كه این پزشك آن‌ها را معاینه كرده است، یكی از علائم زیر را داشته‌اند:
. بثورات پوستی اریتماتوز
. كهیر
. تاول
این تاول‌های پوستی طی دوره‌ی بستری بودن در بیمارستان یا بعد از آن بروز كرده بودند؛ اما ارتباطی با شدت عفونت نداشتند. هشدار این پزشك ایتالیایی بیشتر در مورد مراقبت‌ها و محافظت‌های لازم برای اجتناب از سرایت بیماری است. هر چند ثابت شده كه این ویروس از طریق ترشحات تنفسی منتقل می‌شود اما این پزشك بر استفاده از محافظ‌های پوستی برای جلوگیری از تماس با ضایعات پوستیِ احتمالاً مرتبط با بیماری، اصرار دارد.
ویروس كرونا چگونه غیرمستقیم و از طریق قرنطینه بر پوست اثر می‌گذارد؟
مشكلاتی كه ویروس كرونا می‌تواند برای پوست ایجاد كند، فقط مربوط به خود عفونت نیست. قرنطینه نیز پیامدهایی برای سلامت پوست دارد و می‌تواند منجر به اختلالاتی شود كه ناشی از محدودیت‌های آن است. ضمناً مرتباً از محصولات شوینده و ضدعفونی‌كننده استفاده كردن و قرار نگرفتن در معرض نور خورشید نیز می‌تواند عواقب منفی برای پوست داشته باشد.
در این مورد می‌توانیم بگوییم، پاندمی ویروس كرونا غیرمستقیم هم بر پوست اثر می‌گذارد. مثلاً، مواردی از درماتیت ناشی از زیاد شستن دست‌ها و استفاده‌ی زیاد از ضدعفونی‌كننده‌ها مشاهده شده است. هم‌زمان، برخی از افراد گزارش كرده‌اند كه به دلیل ساعت‌های طولانی در یك وضعیت نشستن دچار زخم فشاری (زخم بستر) شده‌اند.
تحریكات پوستی ناشی از استفاده از محصولات پاك‌كننده، چیز جدیدی نیست و تحریك پوست توسط مواد شیمیایی همیشه علت درماتیت بوده است، اما مشكل فعلی، استفاده‌ی بیش از حد از این محصولات است. بعضی از افراد دچار وسواس دست شستن شده‌اند و طی روز به مقدار و دفعات بسیار زیاد از ضدعفونی كننده‌ها استفاده می‌كنند.
مهم‌تر از همه‌ی این‌ها باید به مسئله‌ی قرار نگرفتن در معرض نور خورشید به عنوان یكی از پیامدهای قرنطینه شدن اشاره كنیم. وقتی ما تمام روز را در خانه سپری می‌كنیم، نمی‌توانیم به اندازه‌ی كافی از نور خورشید استفاده كنیم و همین باعث كاهش سطح ویتامین D در بدن می‌شود. ویتامین D نقش مهمی در سلامت پوست دارد و از سلول‌های پوستی ما و سوخت و سازشان محافظت می‌كند. بنابراین باید سعی كنیم تا جایی كه لازم است در معرض نور خورشید باشیم. اگر نمی‌توانید بیرون بروید، به بالكن بروید یا پنجره‌ها را باز كنید و اجازه دهید دست‌كم چند دقیقه نور خورشید به پوستتان بتابد.
كرونا و كادر درمان
پوست افرادی كه در كادر درمان مشغول‌اند
مسئله مهم دیگر متوجه كادر درمان و سلامت است. ابزار و تجهیزات محافظتی كه پزشكان و پرستارها باید از آن‌ها استفاده كنند و بپوشند، به پوستشان آسیب می‌زند. تجهیزات حفاظت فردی توصیه شده كه بخشی از پروتكل كنونی است شامل دستكش، ماسك، گان و كلاه اسكراب می‌شود. این تجهیزات می‌توانند باعث درماتیت و تحریك پوست در ناحیه‌ی صورت و دست‌ها شوند. ضمناً پوست سر ممكن است دچار فولیكولیت و درماتیت سبوره‌ای شود.
پرسنل درمان باید بعد از درآوردن تجهیزات محافظتی روتین مراقبت از پوست را جدی بگیرند كه می‌تواند شامل خوب شستن دست‌ها برای پاك كردن اثر لاتكس و سایر موادی باشد كه دستكش‌ها دارند؛ اما بهترین توصیه، دوش گرفتن و حمام كردن است.
استفاده از كرم‌های آبرسان نیز می‌تواند به مراقبت از پوست كمك كند؛ اما معمولاً در بیمارستان‌ها موجود نیست. طبق مطالعاتی كه در بالا گفتیم، تنها 22 درصد از پزشكان و پرستاران در پایان شیفت كاری خود از كرم‌های آبرسان استفاده می‌كنند.
ویروس كرونا بر پوست ما و در نتیجه عادت‌های ما اثر می‌گذارد
ویروس كرونا چه مستقیم و چه غیرمستقیم بر پوست ما اثر می‌گذارد. شاید این اثر ناشی از عفونتی باشد كه در سلول‌های خود پوست به وجود می‌آید؛ اما احتمال بیشتر این است كه این تأثیر ناشی از اقدامات محافظتی و بهداشتی باشد. به هر صورت، واضح است كه COVID-19 عادت‌های ما را تغییر داده است. خوشبختانه عادت‌های خوبی كه در این بحران یاد گرفته‌ایم، ماندگار خواهند بود.
