پزشك همواره مورد اعتماد و احترام جامعه بوده و طبیبان در همه زمان‌ها جایگاه والایی نزد مردم داشته‌اند، اما سوداگری معدودی از پزشكان در برخی مواقع و داشتن نگاه معامله‌گرانه در تأمین سلامت بیماران، باعث زیر سؤال رفتن جایگاه پزشكان در جامعه
شده است.
پزشك و دانش پزشكی در طول تاریخ همواره مورد احترام و اعتماد جوامع مختلف بوده است. از زمان زندگی بوعلی سینا پزشك شهیر ایرانی در حدود هزار سال پیش و ترویج دانش پزشكی ایرانی و اسلامی تاكنون از پزشك به عنوان درمانگر آلام جسمی و روحی همواره به نیكی یاد شده است و موضوع اخلاق محوری و داشتن سعه صدر، مدارا و رفق با بیماران از سوی پزشكان مورد تاكید بوده؛ به طوری كه پزشكان هنگام فارغ‌التحصیل شدن با سوگند به مرام نامه و منشور اخلاقی خاص این حرفه با خود عهد می‌بندد كه مهمترین موضوع و سرلوحه كار خود را توجه به ارزش‌های انسانی و شأن بیماران بدون در نظر گرفتن رنگ، ناد، مسلك و... قرار دهند.
دانش پزشكی هر كشوری برای خود سوگندنامه‌ای دارد كه به روز شده سوگندنامه پزشكی بقراط است؛ پزشكان ایرانی نیز پس از اتمام دوره خود این سوگندنامه را قرائت می‌كنند:«اكنون كه با عنایات و الطاف بیكران الهی دوره دكتری پزشكی را با موفقیت به پایان رسانده‌ام و مسئولیت خدمت به خلق را بر عهده گرفته‌ام، در پیشگاه قرآن كریم به خداوند قادر متعال كه دانای آشكار و نهان است و نامش آرامش دل‌های خردمندان و یادش شفای آلام دردمندان، سوگند یاد می‌كنم كه همواره حدود الهی و احكام مقدس دینی را محترم شمارم.
از تضییع حقوق بیماران بپرهیزم و سلامت و بهبود آنان را بر منافع مادی و امیال نفسانی خود مقدم بدارم.در معاینه و معالجه حریم عفاف را رعایت كنم و اسرار بیماران خود را، جز به ضرورت شرعی و قانونی، فاش نسازم.
خود را نسبت به حفظ قداست حرفه پزشكی و حرمت همكاران متعهد بدانم و از آلودگی به اموری كه با پرهیزكاری و شرافت و اخلاق پزشكی منافات دارد، اجتناب ورزم.
همواره برای ارتقای دانش پزشكی خویش تلاش كنم و از دخالت در اموری كه آگاهی و مهارت لازم را در آن ندارم، خودداری كنم.در امر بهداشت، اعتلای فرهنگ و آگاهی‌های عمومی تلاش كنیم و تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه را مسئولیت اساسی خویش بدانم.»
در این میان و با توجه به تأكید زیاد بر مقوله اخلاق محوری و بی توجهی به نگاه مادی گرایانه به موضوع طبابت در منابع بسیار پزشكی و ارائه آموزش‌ها در حوزه پزشكی مربوط به رعایت اصول انسانی در مسیر درمان بیماران، موضوع سوداگری و منفعت طلبی برخی پزشكان در طول سالهای گذشته كم و بیش مطرح بوده و نمونه‌ها و مصادیق آن را می‌توان در برهه‌های مختلف و با دلائل بعضاً ناموجه مشاهده كرد.
یكی از مهمترین مفاد تعهدات پزشكان در سوگندنامه پزشكی‌شان این است كه آنها قسم می‌خورند هنگام درمان بیماران به درآمد جیب او توجه نكنند و در صورت مواجه شدن با بیمار نیازمند، بدون در نظر گرفتن منافع مادی خود، او را درمان كنند.
اما نگاه مادی گرایانه تعداد معدوی از پزشكان در مواقعی آنچنان برجسته شده كه گویی آنها در مواجه با موضوع تأمین سلامت و درمان بیماران بسان داد و ستد و معامله گری در بازار عمل كرده و درمانگری خود را مشروط به تأمین خواسته‌های مادی خود كرده‌اند!
بدیهی است كه پزشك نمی تواند مثل جامعه كارگری، هر وقت خواست به هر بهانه ای كار را تعطیل كند چون هم مشكلات پزشكی شبیه مصائب كارگری نیست و مشكل معیشت ندارند و دوم هم این كه تعطیلی كار درمان، منجر به صدمات جبران ناپذیر به جان مردم می شود.
تازه ترین اقدام این معدود پزشكان در كشور در مسیر سوداگری و نگاه معامله گرایانه با بیماران، مشروط كردن ارائه خدمات درمانی به بیماران در قبال تأمین خواسته‌های مادی خود، مربوط به بیش از یكصد نفر از اعضای هیأت علمی و پزشكان دانشگاه علوم پزشكی شیراز است كه طی نامه‌ای مقرر كرده بودند اعمال جراحی الكتیو (غیر اورژانسی) را از امروز به دلیل پرداخت نشدن مطالبات و كارانه‌های خود انجام ندهند كه این موضوع با تغییر رئیس این دانشگاه لغو شد.
*چند پرده دیگر از مصادیق عملی سوداگری برخی پزشكان
**سال 95 نیز تهدید و اعتصاب پزشكان و پرستاران در همدان و برگزاری تجمع در تهران به دلیل پرداخت نشدن كارانه‌ها باعث بروز مشكلاتی برای مردم در بیمارستان‌های شهر همدان شد.
**شهریور ماه سال 96 نیز متخصصان بیهوشی در پی اختلاف با وزرات بهداشت بر سر تعرفه‌ها، در برخی بیمارستان‌های كشور دست از كار كشیده و روند انجام عمل‌های جراحی را مختل كردند.
**بهمن ماه سال 96، اغلب سونوگرافی‌های شهر ایلام با نصب برگه‌ای روی درب مطب از تعطیلی فعالیت‌شان تا آخر هفته خبر داده یا آنكه به مراجعان گفتند پزشك حضور ندارد. این‌گونه غیبت و تعطیلی یك‌باره سونوگرافی‌ها در استان ایلام مشكلاتی را برای بیماران به وجود آورد؛ این موضوع درحالی رخ داد كه پزشكان رادیولوژی از تهران و شهرهای دیگر مقابل وزارت بهداشت تجمعاتی را برگزار كرده و خواستار رسیدگی به مشكلات صنفی‌شان شده بودند.
**خرداد ماه سال 97 بود كه پزشكان خانواده استان فارس به دلایلی از جمله ثابت ماندن بودجه پزشك خانواده نسبت به سال قبل و نصف شدن آن نسبت به دو سال قبل تر، حذف دستمزد روزهای تعطیل، عدم حفاظت فیزیكی صحیح از پزشكان و اعمال جریمه بر ارجاعات غیرضرور به بیمارستان سطح بالاتر و از سویی فشار ارباب و رجوع برای ارجاع تصمیم به اعتصاب گرفتند كه پس از پرداخت شدن بخشی از كارانه‌های خود در محل كار حاضر شدند.
**مهرماه سال 97 نیز اغلب بیمارستان‌های مشهور خصوصی و خیریه‌ای شیراز نظیر «كوثر»، «مادر و كودك»، «اردیبهشت»، «فرهمندفر»، «میر»، «دنا»، «مجتمع چشم‌پزشكی بصیر» و ... از سوم شهریورماه به مدت 36 روز، به دلیل مطالبات سنگین خود از بیمه سلامت و تامین اجتماعی، از پذیرش دفترچه بیمه امتناع كردند و این موضوع سبب بروز مشكلات متعدد و دلخوری شدید مردم شد.
**اسفندماه سال 97 بود كه رؤسای انجمن داروسازان با انتقاد از بدعهدی سازمان‌های بیمه‌گر تهدید كردند كه در صورت پرداخت نشدن مطالبات‌شان هزینه‌ها را به صورت نقدی از بیماران دریافت خواهند كرد.
**اول مرداد 1398، 250 تن از كاركنان بیمارستان آریای شهر رشت به دلیل كاهش بی‌دلیل حقوق از 500 تا 700 هزار تومان اقدام به اعتصاب كردند؛ بنا به گفته یكی از كاركنان این بیمارستان«بیش از یك سال است كه كارانه و سایر مزایای پرسنلی نیز قطع شده است و هیچ پرداختی به پرسنل انجام نمی‌شود؛ آن هم در شرایطی كه بیمارستان تمامی مبالغ از جمع حق خدمات را از بیماران دریافت می‌كند اما یك ریال نیز به پرسنل پرداخت نمی‌شود.»
**هشتم مهرماه98 نیز خبر اعتصاب پزشكان خانواده جنوب كرمان در شبكه‌های اجتماعی منتشر شد كه پس از گذشته چندین ساعت روابط عمومی دانشگاه علوم پزشكی جیرفت اعلام كرد، پزشكان خانواده جنوب كرمان به دلیل پرداخت نشدن حقوق و كارانه معوق خود اعتراض دارند كه بخشی از مطالبات آنها پرداخت شده و در محل كار حاضر شده‌اند.
با نگاه به مصادیق سوداگرایانه برخی پزشكان در نقاط مختلف كشور طی سه سال گذشته به خوبی می‌توان مشاهده كرد كه علی رغم اینكه ماهیت حرفه پزشكی فارغ از نگاه مادی و تنها توجه صرف به تأمین سلامت بیماران است و رعایت موازین اخلاقی و مقدم دانستن تأمین تندرستی بیماران بر منافع مادی به عنوان منشور اخلاقی و محتوای اصلی سوگند نامه پزشكان همواره مورد تأكید بوده است، اما برخی از پزشكان از این دایره خارج شده و در مسیر كسب منافع مادی حركت كرده و درمان بیماران را امری مشروط دانسته؛ به شكلی كه اگر خواسته‌های مادی آنها تأمین نشود، به راحتی از درمان بیماران سرباز می‌زنند.
كلام آخر اینكه؛ معدود پزشكانی كه نگاه مادی گرایانه شان را مقدم بر درمان بیماران و ایفای نقش اصلی حرفه مقدس خود می‌دانند، باید به این نكته مهم توجه كنند كه آنها در بدو ورود به این حرفه به موضوع و اصل مهم پرهیز از نگاه مادی داشتن در امر طبابت خود سوگند یاد كرده و عهد كرده‌اند كه تنها درمان بیماران و رعایت اخلاق حرفه‌ای را سرلوحه كار خود قرار دهند و پایبندی به همین نكته مهم سوگند نامه، كافی است تا از هرگونه حركت در مسیر منفعت طلبی خودداری كرده و نگذارند دامن پاك شغل پزشكی آلوده به مطامع و منافع مادی شود و همواره جایگاه این حرفه در نزد جامعه والا و بالاتر باشد.
