آتشنشانی یا اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است كه برای مقابله با آتش بوسیله خاموش كردن، كنترل و یا هدایت آتش‌های ناخواسته انجام می‌گیرد. اهداف آتشنشانی حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است.
در روز 7 مهر 1359 وقتی كه دشمن بعثی به پالایشگاه آبادان حمله هوایی كرد، آتش نشانان منطقه و شهر های اطراف برای مهار آتش به پالایشگاه رفتند كه در حین عملیات خاموش كردن آتش، مجدداً هواپیماهای دشمن اقدام به بمباران پالایشگاه می كنند كه منجر به شهادت تعداد زیادی از آتش نشانان می شود.
طرح تعیین روز آتش نشانی و ایمنی در سال 1379 توسط ستاد هماهنگی امور ایمنی و آتش نشانی كشور پیشنهاد و توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی كشور تائید شد. این روز با هدف ترویج ایمنی و پیشگیری از حوادث در سطح كشور هم چنین یادآوری حماسه آفرینی ها و از خود گذشتگی های آتش نشانان میهن اسلامی در عرصه دفاع مقدس نامگذاری شده است. ایجاد زمینه های مناسب برای آموزش همگانی مردم در جهت پیشگیری از بروز حوادث مختلف و حفاظت از سرمایه های ملی نیز از دیگر اهداف نامگذاری این روز است.
