در حالی كه واكسن گارداسیل بهعنوان یكی از مهمترین روشهای پیشگیری از ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و كاهش خطر سرطان دهانه رحم شناخته میشود، برخی كارشناسان سلامت معتقدند كه رویكردهای دیگری همچون غربالگری و مداخلات درمانی میتوانند راهحلهای بهصرفهتر و مؤثرتری برای كشورهایی با محدودیتهای مالی، از جمله ایران، باشند.
واكسن گارداسیل بهویژه برای پیشگیری از سویههای پرخطر HPV كه ممكن است منجر به سرطان دهانه رحم شوند، شناخته شده است. اما در كشورهایی مانند ایران كه نرخ شیوع HPV در آنها نسبت به بسیاری از كشورهای دیگر پایینتر است، پرسش اصلی این است كه آیا هزینههای بالای واكسیناسیون همگانی با توجه به محدودیتهای بودجهای كشور، منطقی و كارآمد خواهد بود؟
كارشناسان سلامت بهویژه در ایران، بر این باورند كه هرچند واكسن گارداسیل از نظر بالینی مؤثر است، اما هزینههای سنگین آن میتواند فشار زیادی بر نظام سلامت و خانوادهها وارد كند. در ضمن، تعداد معدودی از سویههای HPV هستند كه سرطانزا هستند و حتی در صورت ابتلاء به این سویهها، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در صورتی كه بیماری در مراحل اولیه شناسایی و درمان شود، بسیار كاهش مییابد.
غربالگری: رویكردی مقرون بهصرفه و مؤثر
یكی از راهحلهای مطرح شده بهجای واكسیناسیون همگانی، استفاده از روشهای غربالگری است. تستهای پاپ اسمیر و HPV كه بهطور سالانه برای زنان انجام میشوند، میتوانند به شناسایی زودهنگام موارد مثبت كمك كنند و بهواسطه درمانهای سادهای نظیر لیزر یا فریز كردن نواحی آسیبدیده، از پیشرفت بیماری جلوگیری نمایند.
این روشها علاوه بر اینكه هزینههای كمتری دارند، میتوانند در كشوری مانند ایران كه با محدودیتهای اقتصادی روبروست، گزینهای بهصرفهتر از واكسیناسیون همگانی باشند. بهویژه آنكه در بسیاری از موارد، در صورت شناسایی سریع بیماری، امكان درمان ساده و مؤثر وجود دارد.
چالشهای فرهنگی و اجتماعی در واكسیناسیون همگانی
علاوه بر چالشهای اقتصادی، جنبههای فرهنگی و اجتماعی نیز نقش مهمی در پذیرش واكسیناسیون دارند. در بسیاری از مناطق ایران، آگاهی عمومی نسبت به واكسن HPV پایین است و ممكن است پذیرش اجتماعی آن دشوار باشد. بنابراین، اجرای واكسیناسیون همگانی با موانع فرهنگی و اجتماعی روبرو خواهد شد كه باید در سیاستگذاریهای بهداشتی بهطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
جایگزینهای بهصرفهتر برای پیشگیری از HPV
در نهایت، كارشناسان سلامت به این نتیجه رسیدهاند كه در شرایط فعلی، غربالگری و استفاده از مداخلات درمانی سادهتر، میتوانند بهعنوان گزینههای مؤثرتر و كمهزینهتر برای كنترل HPV و كاهش نرخ سرطان دهانه رحم در ایران مورد توجه قرار گیرند. با توجه به نرخ پایین شیوع HPV در ایران و محدودیتهای منابع مالی، به نظر میرسد كه تمركز بر روشهای غربالگری و پیشگیری از طریق درمانهای ساده و مؤثر، میتواند راهحل بهتری برای كشور باشد.