چگونه میتوانم یك كودك را به‌سرپرستی بگیرم؟

مادر و پدر بودن با وجود همه دشواری‌ها و فداكاری‌هایی كه به همراه دارد یكی از بزرگترین لذت‌های زندگی است، اما ممكن است عده‌ای از افراد به دلایل مختلف نتوانند این حس زیبا را به صورت طبیعی تجربه كنند. این افراد می‌توانند با به سرپرستی یك كودك بی سرپرست یا بد سرپرست كه به سازمان بهزیستی سپرده شده است حس زیبای پدر و مادر بودن را تجربه كنند. همچنین زوج‌هایی كه فرزند دارند و بانوان بدون شوهر كه بیش از 30 سال سن دارند نیز می‌توانند فرزندی را به سرپرستی بگیرند كه در این گزارش به صورت كامل در مورد به سرسرپرستی گرفتن فرزند خوانده توضیحاتی ارائه شده است.

شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند خوانده
سعید بابایی، مدیركل دفتر مراقبت و توانمندسازی كودكان و نوجوانان بهزیستی كشور در گفت‌وگو با میزان درباره شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند خوانده از بهزیستی ضمن اشاره به اینكه زن و شوهر بدون فرزند، دختران و زنان بدون شوهر و همچنین زن و شوهر دارای فرزند می‌توانند متقاضی سرپرستی از كودكان بی‌سرپرست و بدسرپرست تحت پوشش سازمان بهزیستی باشند، گفت: لازم است این افراد سلامت جسم و روان لازم و توانایی عملی نگهداری از كودك را دارا باشند، اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان و الكل نداشته باشند، مبتلا به بیماری واگیر و یا صعب‌العلاج نباشند، معتقد به یكی از ادیان مصرح در قانون اساسی و دارای صلاحیت اخلاقی و تابعیت ایرانی باشند.

البته بر اساس قانون بانوان ایرانی كه همسر خارجی دارند نمی‌توانند متقاضی سرپرستی باشند مگر آن كه شوهر خارجی تابعیت ایرانی نیز داشته باشد. همچنین حداقل یكی از زوجین باید بیش‌از سی سال سن داشته باشد و بانوی مجرد نیز برای به سرپرستی گرفتن فرزند باید حداقل سی سال سن داشته باشد.

وی با بیان این كه متقاضیان كمتر از پنجاه سال در اولویت هستند، ادامه داد: ملاك ما شرایطی است كه كودك در آن آسایش داشته باشد. متقاضیان به سرپرستی گرفتن فرزند باید محكومیت كیفری نداشته و تمكن مالی داشته باشند. تمكن مالی به معنای داشتن شغل پایدار و خانه مسكونی اعم از ملكی یا استیجاری و سایر موارد است كه توسط كارشناسان بهزیستی سنجیده می‌شود. همچنین لازم است متقاضیان دارای بیمه پایه اجتماعی و درمان باشند.

مدیركل دفتر مراقبت و توانمندسازی كودكان و نوجوانان بهزیستی كشور با اشاره به این كه بر اساس قانون كودك تحت سرپرستی حتی در صورت تمایل سرپرستان از ارث آنان برخوردار نیست، افزود: به منظور تأمین منافع مادی كودك، سرپرستان باید به دستور دادگاه بخشی از اموال یا حقوق خود را به نفع كودكان یا نوجوانان تحت سرپرستی خود تملیك یا تعهد به تملیك كنند و سرپرستان موظف هستند با نظر سازمان بهزیستی خود را نزد یكی از شركت‌های بیمه به نفع كودكان یا نوجوانان تحت سرپرستی خود بیمه عمر كنند و تملیك اموال یا حقوق، یا تعهد به تملیك اموال یا حقوق در آینده به نفع كودك یا نوجوان و نیز بیمه عمر باید هم توسط زن و هم توسط شوهر انجام شود.

شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند توسط زوجین بدون فرزند
بابایی درباره شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند توسط زوجین بدون فرزند بیان كرد: لازم است پنج سال از تاریخ ازدواجشان گذشته و از ازدواج فعلی خود فرزند نداشته باشند، اما اگر زوجین بنا به تشخیص پزشكی قانونی بچه‌دار نشوند نیاز به گذشت پنج سال نیست و چنانچه از ازدواج متقاضیان پنج سال گذشته و فرزند نداشته باشند، نیاز به اخذ گواهی از پزشك متخصص زنان و زایمان نیست.

شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند توسط دختران و زنان بدون شوهر
وی درباره شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند توسط دختران و زنان بدون شوهر نیز توضیح داد: زنان مجرد اگر بخواهند سرپرستی خواهران و برادران یا برادرزاده‌ها یا خواهرزاده‌ها یا نوه‌های خود را به عهده بگیرند، داشتن فرزند بلامانع است. قانون به زنان و دختران مجرد اجازه داده است كه فقط كودك دختر را به سرپرستی بپذیرند، اما چنانچه زنان و دختران مجرد بخواهند سرپرستی برادر یا پسر برادر یا پسر خواهر یا نوه خود را بپذیرند، بهزیستی موضوع را به دادگاه منعكس می‌كند و اگر دادگاه این امر را بپذیرد، بهزیستی فرایند انجام كار را ادامه می‌دهد. همچنین لازم است دختران و زنان بدون شوهر دارای منزل مسكونی به صورت مستقل باشند البته ملكی یا استیجاری بودن منزل تفاوتی ندارد و اگر متقاضی در منزلی به همراه اعضای خانواده‌اش زندگی می‌كند باید خانه‌اش امكانات رفاهی برای كودك را داشته باشد و همچنین اعضاء خانواده نیز باید بررسی شوند.

مدیركل دفتر امور كودكان و نوجوانان بهزیستی كشور درباره شرایط لازم برای به سرپرستی گرفتن فرزند توسط زن و شوهر دارای فرزند عنوان كرد: برای پذیرش درخواست زوجین دارای فرزند، رعایت تناسب سنی كودكان زیستی متقاضی و كودك تحت سرپرستی الزامی است.

روند به سرپرستی گرفتن فرزند خوانده
بابایی ضمن اشاره به این كه افراد متقاضی به سرپرستی گرفتن فرزند می‌توانند برای ثبت درخواستشان به سامانه ملی فرزندخواندگی سازمان بهزیستی به نشانی adoption.behzist.net مراجعه كنند و پس از تماس بهزیستی بنا به محل زندگیشان به اداره بهزیستی محل مراجعه كنند، گفت: مدارك لازم برای تشكیل پرونده عبارت است از: تصویر كلیه صفحات شناسنامه ایرانی متقاضیان، تصویر كارت ملی متقاضیان، تصویر سند ازدواج زوجین متقاضی، تصویرآخرین مدرك تحصیلی متقاضیان، تصویر سند مالكیت یا مبایعه‌نامه منزل یا اجاره‌نامه، اصل یا تصویر گواهی مربوط اشتغال به كار یا تعیین میزان تقریبی درآمد متقاضیان مانند حكم كارگزینی، فیش حقوقی، پروانه كسب، تصویر مدارك بیمه پایه اجتماعی، اصل گواهی پزشك متخصص زنان و زایمان مبنی بر عدم امكان بچه‌دار شدن برای زوجین فاقد فرزندی كه پنج سال از ازدواج آنان نگذشته باشد و بخواهند از اولویت اول برخوردار شوند.

وی با بیان اینكه بیشتر متقاضیان كودك شیرخوار می‌خواهند و حتی اگر شما شرایط سرپرستی از شیرخوار را داشته باشید، باید انتظار بیشتری را تحمل كنید، ادامه داد: لازم است بین متقاضیان و كودك تحت سرپرستی، فاصله سنی متناسب وجود داشته باشد و اگر سنشان بالا باشد كودك شیرخوار به آنها تعلق نمی‌گیرد. همچنین بیشتر متقاضیان، كودك دختر می‌خواهند، حتی اگر شما شرایط سرپرستی از دختر را داشته باشید ممكن است لازم باشد انتظار بیشتری را تحمل كنید.

مدیركل دفتر مراقبت و توانمندسازی كودكان و نوجوانان بهزیستی كشور افزود: بسیاری از متقاضیان كودك بدون سرپرست می‌خواهند و این در حالیست كه بیشتر كودكان تحت مراقبت سازمان بهزیستی بدسرپرست هستند یعنی پدر و مادر دارند و بهزیستی تا قبل از اظهار نظر مرجع قضایی نسبت به صلاحیت یا عدم صلاحیت والدین آنها اجازه ندارد آنها را به متقاضیان بسپارد. همچنین ممكن است در زمانی كه شما درخواست می‌دهید، كودك متناسب با شرایط شما در اختیار بهزیستی نباشد در این صورت، اگر شرایط شما به صورت كلی مورد تأیید بهزیستی باشد، درصورت تمایل می‌توانید در لیست انتظار قرار گیرید تا به شما اطلاع داده شود. نكته مهم دیگر نیز این است كه خانواده‌های فرنزدپذیر متعهدند تا پایان 18 سالگی امر نظارت بهزیستی بر وضعیت كودك را پذیرا باشند.

بابایی گفت: هر سال حدود 2 هزار و 500 كودك وارد خانواده فرزندپذیر می‌شوند كه از این تعداد حدود 30 كودك به بانوان مجرد سپرده می‌شوند.