به گفته رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی، تا سه‌شنبه تغییری در دما نداریم و از چهارشنبه شاهد افزایش آن خواهیم بود.
این روزها كه تنها یك ماه از فصل گرم سال می‌گذرد هشدارها و خبرها حكایت از تداوم افزایش دما در كشور دارد به طوری‌كه به گفته ضیائیان، رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی روز یكشنبه هفته آینده احتمالا یكی از گرم‌ترین روزهای تابستان خواهد بود.
درحال‌حاضر افزایش دما و گرم‌شدن كره‌زمین تبدیل به یك معضل جهانی شده است، به‌طوری‌كه تغییرات آب‌وهوایی چند سالی است میانگین دمای هوای كره‌زمین را به‌شدت افزایش داده.سال گذشته زمین برای 13ماه متوالی ركورد دمایی را شكست و دمای هر ماه 1.5درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین‌های پیش از صنعتی‌شدن گزارش شد.
زیك هاسفادر، دانشمند آب‌وهوا در موسسه غیرانتفاعی بركلی زمین درسال2023 اعلام كرد تقریبا 95درصد احتمال داردكه سال 2024 نسبت به سال2023 گرم‌ترین سال از زمان شروع ركوردهای دمای جهانی در اواسط دهه 1800 باشد. این پیش‌بینی كه ظاهرا چندان بیراه هم نبوده حالا انگار گریبانگیر كشور ما نیز شده است!
تداوم گرماست، موج نیست!
درحالی‌كه بسیاری از رسانه‌ها از آغاز موج گرما در كشور خبر می‌دهند، صادق ضیائیان، رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی این توصیف را غیرعلمی می‌داند و می‌گوید: تعریف موج گرما این است كه هوا 5 درجه بیشتر از میانگین بلندمدت شود و بیش از 5 روز تداوم پیدا كند، لذا با توجه به این تعریف ما در كشور تداوم گرما را خواهیم داشت و نه موج گرما!
علت چیست؟
گزارش‌ها حاكی از آن است كه كره‌زمین نسبت به قبل از انقلاب صنعتی 1.63درجه سانتی‌گرادافزایش دما را ثبت كرده است و ایران براساس ركوردهای جهانی در سال گذشته 1.03سانتی‌گراد افزایش دما را نسبت به میانگین بلندمدت تجربه كرده است و پیش‌بینی می‌شود كه امسال نیز این عدد افزایش یابد.ضیائیان علت وجود این گرما را حاكم‌شدن الگوهای تابستانی روی كشور می‌داند و بیان می‌كند: درحال‌حاضر از یك‌سو در سطح زمین توده پرفشاری كه در نیمه كشور قرار می‌گیرد گسترش مناسبی دارد و از سوی دیگر توده كم‌فشار حرارتی‌ای وجود دارد كه بر جنوب كشور حاكم است و تا بخش‌های زیادی امتداد می‌یابد. لذا این توده كم‌فشار از حد رشته‌كوه البرز هم جلو می‌آید و باعث می‌شود گرما در بخش زیادی از كشور حاكم شود.
یكشنبه؛ گرم‌ترین روز تابستان
به گفته رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی، تا سه‌شنبه تغییری در دما نداریم و از چهارشنبه شاهد افزایش آن خواهیم بود كه تا دوشنبه هفته بعدادامه داردو پیش‌بینی می‌شود كه گرم‌ترین روز تابستان، یكشنبه هفته آینده باشد. در تهران پیش‌بینی می‌شود كه هفته آینده دما به حدود 40درجه برسد.
ضیائیان معتقد است كه وضعیت دما در تهران اگرچه افزایش داشته است امادرمقایسه با30سال گذشته اعداد عجیب‌وغریبی نیست. باوجود این كارشناسان توصیه می‌كنند تا گروه‌های حساس نظیر كودكان زیر چهار سال، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های قلبی و عروقی از فعالیت‌های بیرونی بین ساعات 11 تا 16 خودداری كنند.
ردپای شهرسازی در جزیره حرارتی
مناطق شهری كه از مصالحی همچون بتن و فولاد ساخته می‌شوند گرما را در خود نگه‌می‌دارند و از گردش آب جلوگیری می‌كنند و به این ترتیب تحت تأثیر جزایر گرمایی شهری قرار می‌گیرند. جزیره گرمایی می‌تواند تا هفت درجه سانتی‌گراد دمای محیط شهری را نسبت به اطراف بالاترببردوتركیب آن باپدیده جهانی گرمایش زمین به ایجاد مشكلاتی برای سلامتی میلیون‌ها نفر در شهرهای سراسر جهان، از آفتاب‌سوختگی و گرمازدگی گرفته تا مشكلات قلبی و مرگ منجرمی‌شود.
ضیائیان در خصوص راهكار مقابله با این مسأله می‌گوید: با شهرسازی مناسب تا حد زیادی می‌توان از شكل‌گیری جزیره حرارتی جلوگیری كرد. اقداماتی نظیر ایجاد تهویه مناسب، فضای سبز، گسترش حمل‌ونقل پایدار، استفاده از سطوح بازتابنده برای خنك‌كردن خیابان‌ها و...سبب می‌شوند كه این جزیره حرارتی یا شكل نگیرد یا شكسته شود.
به گفته وی، متاسفانه درحال‌حاضر تهران به‌شدت دارای جزیره حرارتی است كه براین‌اساس لازم است مسأله مذكور مورد توجه مسئولان شهری قرار گیرد تا در سال‌های آینده از این طریق بتوان جزیره حرارتی در شهرها را كه با گذشت زمان و گرم‌تر شدن كره‌زمین شدت بیشتری می‌گیرند كنترل كرد. افزایش دما به بروز مشكلاتی همچون گرمازدگی و گرم‌شدن بیش از حد بدن منجر می‌شود كه در صورت عدم آگاهی و اقدام به‌موقع حتی خطر مرگ را هم به‌دنبال دارد. در زیر به برخی از علائم این موضوع و راهكارهای پیشگیری از آن اشاره شده است.
علائم گرمازدگی
سردرد تپنده
سرگیجه و سبكی سر
عدم تعریق باوجود گرما
پوست قرمز، گرم و خشك
ضعف یا گرفتگی عضلات
تهوع و استفراغ
پیشگیری از گرمازدگی
خنك نگه‌داشتن مداوم پوست
استحمام با آب‌سرد
پوشیدن لباس‌های گشاد
نوشیدن آب خنك
مصرف میوه و سبزیجات
پرهیز از نوشیدنی‌های شیرین و گازدار
