رئیس اداره پیشگیری و كنترل سرطان وزارت بهداشت با اشاره به سالانه ابتلای 150 هزار نفر به سرطان و شیوع 5 ساله تقریبی 400 هزار نفر به این بیماری، در عین حال برنامه‌های این وزارتخانه در غربالگری رایگان سرطان‌های شایع را تشریح كرد.
دكتر لیلا مودب‌شعار درباره وضعیت بروز سرطان در كشور و برخی مباحث مطرح مبنی بر سونامی این بیماری، گفت: آمار ابتلا به سرطان در ایران نیز همچون سایر نقاط جهان رو به افزایش بوده است؛ چراكه با توجه به افزایش سن امید به زندگی، سالمندی و مباحثی نظیر سبك زندگی، به طور كل ابتلا به سرطان در دنیا روند افزایشی دارد و این موضوع تنها مختص ایران نیست.
«سرطان پستان»؛ شایع‌ترین نوع سرطان در كشور
وی با اشاره به آمارهای این بیماری در كشور افزود: بر اساس آخرین آمار، سالانه ابتلای 150 هزار نفر به سرطان و شیوع 5 ساله تقریبی 400 هزار نفر به سرطان وجود دارد. اما در این راستا اقداماتی در سطح ملی و استانی همچون غربالگری‌ها، تشخیص زودهنگام و برخی پیش‌بینی‌ها صورت گرفته است كه بی‌تردید در كاهش و كنترل این بیماری كمك‌كننده خواهند بود.
وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره شایع‌ترین سرطان‌ها در كشور و روند بروز آنها، افزود: شایع‌ترین نوع سرطان در كل جمعیت كشور سرطان پستان است. در تفكیك جنسیتی نیز بیشترین میزان شیوع سرطان در زنان سرطان پستان و در مردان سرطان‌های دستگاه گوارش و سپس پروستات و در كودكان نیز سرطان‌های خونی شایع است.
رئیس اداره پیشگیری و كنترل سرطان وزارت بهداشت درباره وضعیت درمان بیماری سرطان در ایران نسبت به سایر نقاط جهان نیز اظهار كرد: می‌توان اینگونه ادعا كرد كه ایران در تمام زمینه‌های درمانی همپای دنیا پیش رفته است. سرطان‌هایی كه به اعزام بیمار به خارج از كشور برای خدمات تشخیصی و درمانی نیاز دارد، بسیار محدود است و بسیاری از درمان‌ها و داروهای نوین شیمی درمانی كه در دنیا تولید می‌شوند نیز در ایران بررسی و وارد لیست داروهای كشور می‌شوند.
پیشرفت شیوه‌های درمانی سرطان در ایران همگام با دنیا
وی ادامه داد: در درمان سرطان از جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی یا تركیب آنها استفاده می‌شود. در حال حاضر با وجود ارزشمند بسیاری از متخصصین و پزشكان متخصص و فوق تخصص در حوزه‌های مختلف درمان سرطان، بسیاری از جراحی‌های پیشرفته و پیچیده، پیوند مغز استخوان، انواع خدمات شیمی درمانی و رادیوتراپی در كشور برای كودكان و بزرگسالان انجام می‌شود و رشد بسیار چشمگیری داشته است. در مقایسه با دهه اخیر، تنوع داروی شیمی‌درمانی و ایمنی درمانی بسیار ارتقا یافته است. بسیاری از تكنیك‌هایی كه در دنیا در حوزه رادیوتراپی سه بعدی و درمان‌های پیشرفته انجام می‌شود، در ایران نیز صورت می‌پذیرد. همچنین برخی تكنیك‌های بسیار پیچیده مانند شیمی‌درمانی داخل شكمی و جراحی هایپك كه در بسیاری از كشورها به ندرت انجام می‌شود، نیز در ایران انجام می‌شود.
مودب شعار درباره میزان دسترسی ایران به داروها برای درمان بیماری‌ها از جمله سرطان ادامه داد: نسبت به سال‌های گذشته با توجه به وجود تنوع بالای داروهای شیمی درمانی و تولیدات داخلی برخی داروها، دسترسی به داروهای داخل لیست دارویی كشور بهتر شده است؛ اما در عین حال با توجه به نبود دسترسی به انواع برندهای یك دارو ممكن است بیماران دچار سردرگمی برای تهیه یك داروی شیمی درمانی با برند خاص به خصوص برخی داروهایی كه در فهرست دارویی كشور نیستند، شوند؛ ولی در مجموع تقریبا غالب داروهای شیمی درمانی در دسترس است.
غربالگری رایگان سه سرطان شایع در مراكز بهداشت
رئیس اداره كنترل سرطان وزارت بهداشت درباره اقدامات مرتبط با پیشگیری این بیماری در كشور افزود: وزارت بهداشت برای اولین‌بار كارگروه درون بخشی ویژه كنترل عوامل محیطی سرطان را طی چندماه اخیر ایجاد كرد و با همكاری و مشاركت بخش‌های مختلف مرتبط در وزارت بهداشت، بررسی عوامل خطر محیطی و نحوه كنترل عوامل خطر در استان‌های مختلف را بررسی می‌كند. همچنین یكی از اقداماتی كه در زمینه مدیریت سرطان انجام می‌شود، تشخیص زود هنگام سرطان است. در همین راستا تشخیص زودهنگام سرطان‌های پستان، روده بزرگ و دهانه رحم طی سال‌های گذشته در مراكز و شبكه‌های بهداشت روستا و شهرها و پایگاه‌های سلامت در همه دانشگاه‌های علوم پزشكی سطح كشور به‌صورت رایگان انجام می‌شود و افراد مشكوك به این سه سرطان به سطوح بالاتر ارائه خدمت در مراكز تشخیصی و درمانی معرفی می‌شوند.
پوشش بیمه‌ای تشخیص زودهنگام 2 سرطان شایع؛ بزودی
فراخوان زنان بالای 30 سال در مراكز بهداشت برای غربالگری سرطان پستان
دبیر دبیرخانه كشوری سرطان ادامه داد: با توجه به اهمیت غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان و اقداماتی كه در وزارت بهداشت در ماه‌های اخیر صورت گرفته، به زودی سایر خدمات تشخیص زودهنگام سرطان‌های پستان و روده بزرگ در سطوح مختلف تشخیصی نیز، مشمول پوشش كامل بیمه‌های پایه و رایگان خواهد شد. غربالگری سرطان پستان با فراخوان زنان بالای 30 سال در سطح مراكز و پایگاه‌ها و شبكه‌های بهداشتی نیز صورت می‌گیرد و پس از معاینه و بررسی‌های مختلف، افراد مشكوك برای اقدامات تشخیصی بیشتر از جمله ماموگرافی و ویزیت‌های تخصصی ارجاع می‌شوند.
غربالگری رایگان سرطان روده بزرگ برای سنین بالای 50 سال در مراكز بهداشتی
وی افزود: در حال حاضر كلیه افراد بالای 50 سال نیز می‌توانند با مراجعه به این مراكز از تست‌ها و كیت‌های تشخیصی غربالگری فیت برای سرطان روده بزرگ به صورت رایگان بهره‌مند شوند و در صورت مثبت شدن این تست‌ها جهت انجام كولونوسكوپی به مراكز دولتی ارجاع گردند.
وی افزود: از اقدامات دیگری كه برای سال 1403 برنامه‌ریزی شده آن است كه برخی از دانشگاه‌ها كه در جمعیت تحت پوشش آنها برخی سرطان‌های قابل غربالگری با شیوع بالاتر از میانگین كشوری است، وارد برنامه‌های منطقه‌ای كنترل عوامل خطر محیطی و تشخیص زودهنگام سرطان شوند.
حمایت ویژه صندوق بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج از درمان سرطان
مودب شعار در پاسخ به سوال ایسنا درباره هزینه‌های درمان سرطان نیز گفت: هزینه‌های درمان سرطان طیف وسیعی دارد و عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، شرایط بیمار و... و. بر میزان این هزینه‌ها تاثیرگذار است و می‌تواند بار مالی بسیار بالایی داشته باشد اما خوشبختانه در مراكز دولتی بیماران می‌توانند از خدمات بسته‌های خدمتی صندوق بیماران خاص و صعب‌العلاج استفاده كنند. اتفاق خوب این است كه تشخیص زودهنگام، اثربخش و كنترل‌كننده منابع و خود این بیماری است كه با هزینه كمتری برای شناسایی موارد مشكوك انجام می‌شود.
تشخیص زودهنگام موارد مشكوك با تعرفه دولتی در مراكز درمانی دولتی
وی ادامه داد: تشخیص زودهنگام موارد مشكوك به این بیماری در صورت مراجعه به مراكز درمانی دولتی، كاملا با تعرفه دولتی انجام می‌شود. در حال حاضر در وزارت بهداشت اقدامات مورد نیاز برای توسعه برنامه‌های تشخیص زودهنگام و تقویت زیرساخت‌های مورد نیاز تجهیزات و منابع انسانی نیز در حال انجام است.
جایگزینی تجهیزات رادیوتراپی قدیمی با تجهیزات نوین
دبیر دبیرخانه كشوری سرطان با اشاره به اینكه در حال حاضر بسیاری از تجهیزات رادیوتراپی قدیمی با تجهیزات نوین و جدید در حال جایگزینی و به روز رسانی است، تاكید كرد: برنامه وزارت بهداشت بر تقویت زیرساخت رادیوتراپی و استانداردسازی این مراكز در دانشگاه‌های علوم پزشكی است و در حال حاضر اقدامات مورد نیاز و تخصیص تجهیزات برای اینكه تمامی استان‌های سطح كشور به دستگاه‌های شتاب‌دهنده خطی مجهز شوند، انجام شده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر بسیاری از خدمات تشخیصی پیشرفته در حوزه سرطان مانند پت اسكن راه‌اندازی شده است و در بسیاری از استان‌ها در مجموع 20 مركز تشخیصی مشغول به فعالیت هستند كه رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است.
اجرای آزمایشی برنامه مراقبت‌های حمایتی و تسكینی سرطان از سال آینده
مودب شعار در پایان تصریح كرد: یكی از اقدامات مهم سال آینده اجرای پایلوت برنامه مراقبت‌های حمایتی و تسكینی سرطان در سطح برخی دانشگاه‌های علوم پزشكی است تا از این طریق بیماران مبتلا به سرطان با مراجعه به این مراكز سرپایی بتوانند از بسیاری از خدمات تخصصی مورد نیاز كنترل درد و مدیریت بسیاری از علایم جسمی، روان شناسی، مددكاری، تزریقات، پانسمان و ... استفاده كنند و با كاهش مراجعه به درمانگاه‌های عمومی و اورژانس بیمارستانی از سردرگمی آنها و خانواده‌هایشان كاسته شود.
