ویتامین B2 یا ریبوفلاوین یك ویتامین محلول در آب است كه به طور طبیعی در غذاها وجود دارد، به غذاها اضافه میشود و به عنوان مكمل در دسترس است. ویتامین B2 (ریبوفلاوین) یك ریزمغذی ضروری است كه به رشد و عملكرد خوب سلولها كمك میكند.
با توجه به اینكه ویتامین B2 به تجزیه پروتئینها، چربیها و كربوهیدراتها كمك میكند؛ نقش حیاتی در حفظ انرژی بدن دارد. همچنین به تبدیل كربوهیدراتها به آدنوزینتری فسفات (ATP) كمك میكند. بدن انسان ATP را از غذا تولید میكند و ATP همان طور كه بدن به آن نیاز دارد انرژی تولید میكند.
ویتامین B2 یا ریبوفلاوین
آریا سیفی، كارشناس علوم تغذیه درباره ویتامین B2 میگوید: این ماده به طور گسترده در غذاهای گیاهی و حیوانی یافت میشود. باكتریهای موجود در روده میتوانند مقادیر كمی ریبوفلاوین تولید كنند، اما برای رفع نیازهای غذایی كافی نیستند. ریبوفلاوین اغلب بلافاصله استفاده میشود و در بدن ذخیره نمیشود، بنابراین مقادیر اضافی در ادرار دفع خواهد شد. افراط در ریبوفلاوین رژیمی، معمولاً از مكملها میتواند باعث زرد شدن ادرار شود. كوآنزیمهای ویتامین B2، همچنین برای متابولیسم ویتامین B3 (نیاسین)، ویتامین B6 و فولات مورد نیاز هستند
میزان مورد نیاز ویتامین B2
به گفته این كارشناس تغذیه، میزان مورد نیاز ویتامین B2 برای مردان بالغ، RDA روزانه 1. 3 میلی گرم است. برای زنان بالغ، RDA روزانه 1. 1 میلی گرم است. در طول بارداری، RDA 1. 4 میلی گرم و در طول شیردهی، 1. 6 میلی گرم است.
نشانههای كمبود ویتامین B2 خستگی، تورم گلو، تاری دید، افسردگی، گلودرد، هایپرمیا (افزایش جریان خون بافتی)، ترك پوست و خارش، ریزش مو و آدم در اطراف گلو است. همچنین كمبود ریبوفلاوین اغلب با كمبود مواد مغذی دیگر همراه است. ضمن آنكه كمبود شدید ریبوفلاوین ممكن است متابولیسم ویتامین B6 را هم مختل كند.
بیماریهایی مانند سرطان، بیماری قلبی، دیابت ملیتوس، مشكلات تولیدمثل میتواند از پیامدهای كمبود ویتامین B2 (ریبوفلاوین) در بدن باشند.
چه كسانی در معرض كمبود ویتامین B2 هستند؟
آریا سیفی میگوید: در كل گروههای خاصی مانند سالمندان و زنان باردار بیشتر در معرض خطر كمبود ویتامین B هستند. در واقع آنها به مقادیر بیشتری از بعضی انواع ویتامین B نیاز دارند و شرایط خاصی مانند ابتلا به بیماری كرون، بیماری سلیاك، HIV و اختلال در مصرف الكل میتواند از جذب مؤثر ویتامینهای B توسط بدن جلوگیری كند و خطر كمبود آنها را افزایش دهد.
ولی در كل كمبود ویتامین B2 (ریبوفلاوین) بسیار نادر است. این به دلیل این واقعیت است كه بسیاری از غذاها مانند شیر و غلات سبوس دار با این ویتامینها غنی میشوند.
نقش ویتامین B2 بر سلامتی
این ویتامین به دستیابی به انرژی، جلوگیری از میگرن و كم خونی (باعث جذب آهن میشود) و محافظت از بینایی شما كمك میكند. بدن برای تجزیه كربوهیدراتها از غذاها به ویتامین B2 (ریبوفلاوین) نیاز دارد. این فرآیند به سلولهای ما كمك میكند تا انرژی مورد نیاز برای عملكرد را دریافت كنند.
تأثیر ویتامین B2 بر میگرن
به گفته این كارشناس تغذیه، ریبوفلاوین برای كاهش التهاب اعصاب كه از یكی از عوامل سردردهای میگرنی هستند كار میكند. همچنین برای فعالیتهای طبیعی میتوكندریایی مورد نیاز است. با توجه به اینكه علت بروز میگرن گاهی ناشی از ناهنجاریهای میتوكندریایی در مغز است؛ بنابراین ریبوفلاوین به عنوان یك درمان پیشگیری از میگرن مورد مطالعه قرار گرفته است.
در یك آزمایش كنترل شده تصادفی به 55 فرد بزرگ سال مبتلا به میگرن روزانه 400 میلی گرم ریبوفلاوین یا دارونما داده شد و به مدت چهار ماه پیگیری شد. مشخص شد افرادی كه ویتامین B2 مصرف كرده بودند نسبت به افرادی كه دارونما مصرف كرده بودند، میگرن كمتری در هر ماه داشتند. نویسندگان اشاره كردند كه اثر مفید ریبوفلاوین تا بعد از ماه اول شروع نشد و پس از سه ماه استفاده حداكثر فایده را نشان داد. به طور كلی آزمایشات مختلف نشان میدهند ویتامین B2 میتواند بر میگرن اثر بگذارد و درد ناشی از آن را كاهش دهد.
بیماریهای قلبی عروقی
آریا سیفی میگوید: از آنجا كه ریبوفلاوین به بسیاری از آنزیمها با عملكردهای مختلف روزانه در سراسر بدن كمك میكند، كمبود آن میتواند منجر به مشكلات سلامتی شود.
مطالعات حیوانی نشان میدهند اختلالات مغزی و قلبی و بعضی سرطانها میتوانند از كمبود طولانی مدت ریبوفلاوین ایجاد شوند. ریبوفلاوین سطح گردش هموسیستئین (یك اسید آمینه كه از غذاهای پروتئین حیوانی مانند گوشت وارد رژیم غذایی میشود.) را تنظیم میكند، سطوح بالای هموسیستئین در خون یك عامل خطر برای بیماریهای قلبی عروقی (CVD) است. ریبوفلاوین با سایر ویتامینهای B مانند B6، فولات و B12 برای از بین بردن هموسیستئین در بدن كار میكند.
این ویتامین نقش مهمی نیز در محافظت از بینایی هم دارد. رژیم غذایی غنی از ویتامین B2 و دیگر ویتامینهای گروه B ممكن است خطر ابتلا به آب مروارید را كاهش دهد.
منابع غذایی غنی از ویتامین B2
بادام و دیگر آجیلها، گوشت گاو، سینه مرغ و گوشت اعضای بدن، شیر و فرآوردههای لبنی مانند ماست و پنیر، تخم مرغ، شیرخشك، ماهیهایی مانند سالمون، سبزیجاتی مانند اسفناج، قارچ و غلات و نان غنی شده؛ منابع غذایی خوبی برای دریافت ویتامین B2 به شمار میروند.