بررسی ها نشان می دهد كه وضعیت سلامت جسمانی دانش آموزان به واسطه تغذیه نامناسب و عدم تحرك كافی، به شدت تهدید می شود و این موضوع می تواند زنگ خطری برای سلامت جامعه در آینده باشد.
میلیون‌ها دانش آموز كشور اعم از دختر و پسر، دوباره آماده رفتن به مدرسه شده اند تا 9 ماه تحصیلی را پشت میز و نیمكت‌های كلاس درس سپری كنند. اما، موضوعی كه همواره مورد غفلت مسئولان و البته خیلی از والدین است، سلامت دانش آموزان است.
متأسفانه در سال‌های اخیر و به دنبال تشدید زندگی ماشینی و گرایش به سمت مصرف غذاهای آماده و همچنین، غرق شدن بچه‌ها در بازی‌های رایانه‌ای و…، شاهد بروز انواع بیماری‌هایی هستیم كه اگر قرار باشد نسبت به كنترل آنها بی اعتنا باشیم؛ در سال‌های آینده با بزرگسالانی بیمار در جامعه مواجه خواهیم شد كه می‌تواند زنگ خطری برای نظام سلامت كشور باشد.
بر اساس گزارش‌های میدانی، اغلب دانش آموزان بدون خوردن صبحانه راهی مدرسه می‌شوند. شاید همین مورد بس باشد كه بدانیم سوءتغذیه چگونه اتفاق می‌افتد.
دانش آموز، كلاس درس را با شكم خالی شروع می‌كند و در اولین فرصت كه زنگ تفریح باشد، از خوراكی‌هایی استفاده می‌كند كه احتمال خیلی زیاد از نوع خوراكی‌های ناسالم هستند. مثل چیپس و پفك و…، و برخی از دانش آموزان نیز شیر و كیك می‌خورند و دسته‌ای دیگر سراغ بوفه مدرسه می‌روند و هر آنچه باشد را تهیه می‌كنند.
میان وعده سالم بخوریم
غزاله اسلامیان متخصص تغذیه و رژیم درمانی، گفت: بهتر است میان وعده‌های سالم غذایی را والدین و بزرگ ترها در اختیار كودكان قرار دهند، مغز دانه‌ها مثل بادام، گردو یا فندق می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
وی با اشاره به اینكه شیر به عنوان منبع غذایی غنی پروتئین و كلسیم نیز گزینه مناسبی به عنوان میان وعده است، ادامه داد: برای كودكانی كه تحمل لاكتوز را ندارند توصیه می‌شود از شیرهای بدون لاكتوز استفاده شود.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینكه بسیاری از كودكان به غذاهای صنعتی مثل شكلات، ویفر، كیك و بیسكویت علاقه دارند، خاطرنشان كرد: این منابع غذایی حاوی قند ساده هستند و بهتر است كودكان كمتر از این مواد غذایی استفاده كنند، نباید این غذاهای ناسالم تبدیل به الگوی غذایی كودكان شود و هرگز این مواد غذایی جایگزین وعده غذایی اصلی نشود.
وی تاكید كرد: نان و پنیر و خرما، نان و پنیر و گردو و انواع املت‌ها و یا تخم مرغ می‌تواند گزینه‌های مناسبی برای مصرف باشد.
در همین حال، احمد اسمعیل زاده مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت تاكید كرد: بهترین خوراكی‌هایی كه می‌تواند به عنوان میان وعده برای زنگ‌های تفریح در برنامه غذایی دانش‌آموزان قرار گیرد؛ انجیر خشك، توت خشك، نخودچی، كشمش، برنجك و شاه دانه، ذرت بو داده كم نمك، برگه زردآلو و انواع میوه‌ها نظیر سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، لیمو شیرین و موز و ساندویچ‌هایی مانند نان و پنیر و سبزی، انواع كوكو و كتلت، نان و حلوا شكری، نان و پنیر و خرما یا كره بادام زمینی بدون شكر و نمك با كمی مربا یا عسل و بیسكویت‌های سبوس دار هستند.
وی با انتقاد از نگاه نادرست برخی والدین در تهیه خوراكی‌های ناسالم برای میان وعده دانش آموز، گفت: یكی از الگوهای نادرست تغذیه‌ای این است كه والدین آبمیوه‌های صنعتی برای فرزندان خود به عنوان میان وعده می‌گذارند. این نوشیدنی‌ها حاوی شكر زیادی هستند و یكی از دلایل اضافه وزن و چاقی دانش آموزان در تمام دنیا مصرف زیاد آبمیوه‌های صنعتی است.
اسمعیل زاده به والدین توصیه كرد به جای این آبمیوه‌ها و نوشابه‌ها دانش آموزان را تشویق به مصرف شیرهای پاكتی كنند كه بهترین نوشیدنی برای سلامت و رشد آنان محسوب می‌شود.
فقر حركتی بیداد می‌كند
اغلب دانش آموزان از سرویس مدرسه استفاده می‌كنند و برخی دانش آموزان با وسیله نقلیه پدر یا مادر به مدرسه می آیند. همه این موارد می‌تواند به ما هشدار بدهد كه تحرك بچه‌ها مثل دهه‌های قبل نیست. زیرا، خانه‌ها نیز مثل قدیم نیست و بهترین تفریح بچه در بازگشت از مدرسه، بازی‌های كامپیوتری است كه با عارضه‌های متعددی همراه است.
احمد مؤذن زاده رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران، با عنوان این مطلب كه پاندمی كرونا باعث شد میزان بروز اختلالات اسكلتی عضلانی در جامعه جوان و نوجوان ما 30 درصد افزایش پیدا كند، گفت: استفاده از تلفن همراه و لب تاب به شدت در حال افزایش است كه متأسفانه با عارضه‌های مخرب مثل مشكلات دیسكی همراه است.
وی افزود: مشكلات در ناحیه مُهره‌های گردنی بر اثر استفاده طولانی مدت از تلفن همراه، رو به افزایش است كه باید در این زمینه به ارائه برنامه‌های آموزشی برای جامعه بپردازیم.
رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران تاكید كرد: خم نگه داشتن گردن در دراز مدت، فرد را مستعد دیسك گردن می‌كند. بنابراین، باید آموزش‌ها را از كودكی آغاز كنیم.
پرهام پارسانژاد نایب رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران نیز گفت: متأسفانه جای خالی آموزش نكات اسكلتی عضلانی برای دانش آموزان خالی است، در حالی كه شاهد افزایش آسیب‌هایی از این جنس هستیم.
دو تهدید سلامت دانش آموزان
به نظر می‌رسد سلامت دانش آموزان به شدت تهدید می‌شود و اگر نخواهیم اقدام عاجل و برنامه‌ای جامع برای اصلاح برنامه غذایی و تحرك بچه‌ها نداشته باشیم، در آینده با افراد بزرگسالی مواجه خواهیم شد كه انواع بیماری‌ها را با خود دارند و همین موضوع می‌تواند بر هزینه‌های نظام سلامت كشور بیافزاید.
چاقی و كم تحركی، زمینه ساز انواع بیماری‌های خطرناك هستند كه باید جدی گرفته شود.
