آیا تا به حال پس از مصرف آنتی‌بیوتیك درد معده، اسهال یا نفخ را تجربه كرده‌اید؟ این عوارض جانبی نسبتا رایج است زیرا اكثر آنتی‌بیوتیك‌ها می‌توانند فلور روده را مختل و انواع علائم را ایجاد كند.
آنتی‌بیوتیكی كه برای بیماری واژینوز باكتریایی تجویز می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد حالت تهوع یا حتی سردرد شود و سایر عوارض جانبی آن ممكن است شامل درد معده، كهیر، سرگیجه، تشنج و درد مفاصل باشد. این داروها به درمان عفونت‌های باكتریایی كمك می‌كند اما می‌تواند به باكتری‌های خوب در سیستم بدن شما نیز آسیب برساند.
وانكومایسین و سایر آنتی‌بیوتیك‌ها نیز می‌تواند شما را در معرض خطر عفونت‌های قارچی تهدیدكننده زندگی و عفونت‌های باكتریایی سیستمیك قرار دهد. همانطور كه مشخص است، این داروها ممكن است با اینترلوكین 17(IL-17A) و سایر سلول‌های ایمنی در روده انسان تداخل داشته و بر توانایی آن برای مبارزه با پاتوژن‌ها تاثیر بگذارد.
بنابراین با در نظر گرفتن این موضوع باید در مورد تاثیر آنتی‌بیوتیك‌ها بر سلامت دستگاه گوارش و نحوه محافظت از روده خود بیشتر دانست.
یك مقاله مروری در سال 2018 كه در مجله مرزها در میكروبیولوژی(Frontiers in Microbiology) منتشر شد، توضیح می‌دهد كه روده انسان خانه تریلیون‌ها میكروارگانیسم است كه هضم، متابولیسم، عملكرد سیستم ایمنی و سایر فرآیندها را تنظیم می‌كند. برخی از میكروب‌ها نیز مواد مغذی كلیدی تولید و به بدن شما كمك می‌كند تا كلسترول، فیبر، لیپیدها و نشاسته را تجزیه نماید.
آنتی‌بیوتیك‌ها بر پایه از بین بردن باكتری‌های عامل بیماری عمل می‌كند اما باكتری‌های خوب روده را نیز از بین می‌برد؛ بنابراین این داروها می‌تواند بر تنوع میكروبی روده تاثیر بگذارد و باعث ناراحتی معده شود.
طبق مقاله‌ای در سال 2020 كه در نشریه مرزها در میكروبیولوژی سلولی و عفونت(Frontiers in Cellular and Infection Microbiology) ارائه شده، یك عارضه جانبی رایج مصرف آنتی‌بیوتیك، اسهال است؛ علامتی كه در 35 درصد از بیماران تحت درمان آنتی‌بیوتیكی مشاهده می‌شود.
برخی از آنتی‌بیوتیك‌ها از جمله آمپی‌سیلین و فلوروكینولون‌ها می‌تواند منجر به عفونت كلستریدیوم دیفیسیل، یك بیماری باكتریایی مرتبط با اسهال شدید، شود. همچنین خطر عفونت با هلیكوباكتر پیلوری، باكتری كه ممكن است باعث زخم معده و سرطان معده شود نیز وجود دارد.
سرویس بهداشت ملی ایالات متحده گزارش می‌دهد حدود یك نفر از هر 10 نفر در طول درمان حالت تهوع، اسهال، سوء هاضمه، نفخ، كم‌اشتهایی و درد معده را تجربه می‌كند. با این حال این عوارض جانبی باید به زودی پس از اتمام مصرف آنتی‌بیوتیك كاهش یابد.
چگونه هنگام مصرف آنتی‌بیوتیك از فلور روده خود محافظت كنیم؟
در بررسی سال 2020 كه نتایج آن در نشریه مرزها در میكروبیولوژی سلولی و عفونت(Frontiers in Cellular and Infection Microbiology) منتشر شد، اكثر آنتی‌بیوتیك‌ها تنوع میكروبی روده را كاهش می‌دهد؛ بنابراین بازیابی فلور روده مهم است.
برای شروع مصرف روزانه یك پروبیوتیك را در نظر بگیرید. بر اساس تحقیقاتی كه در سال 2014 در مجله جهانی گوارش(Gastroenterology) ارائه شده، این مكمل‌ها ممكن است با پر كردن مجدد روده با باكتری‌های خوب از اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیك جلوگیری كند. از طرف دیگر غذاهای غنی از پروبیوتیك مانند ماست، كفیر، كیمچی، كلم ترش و ترشی مصرف كنید.
پریبیوتیك‌ها نیز می‌تواند كمك‌كننده باشد. كلینیك كلیولند توضیح می‌دهد این مواد مغذی از غذا یا مكمل‌ها حاصل می‌شود و با تغذیه باكتری‌های خوب در روده شما عمل می‌كند.
رژیم غذایی غنی از پریبیوتیك‌ها ممكن است سلامت گوارشی را تقویت و اشتها را تنظیم كند؛ همچنین عملكرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد. بنابراین مطمئن شوید مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات كامل به ویژه جو، حبوبات، سیب زمینی، سیب و موز سبز مصرف می‌كنید. به عنوان مثال سیر و پیاز حاوی اینولین است؛ یك فیبر پریبیوتیك كه به هضم كمك می‌كند.
كریس كرسر، متخصص طب یكپارچه در ایالات متحده، پیشنهاد می‌كند خار مریم و سایر مكمل‌ها نیز برای سلامت كبد مفید است. دانشگاه میشیگان نیز تاكید دارد مصرف آنتی‌بیوتیك عامل اصلی آسیب كبدی ناشی از دارو است كه بیش از 46 درصد موارد را تشكیل می‌دهد.
در تحقیقات بالینی منتشر شده در سال 2010 در نشریه تحقیقات گیاه‌درمانی(Phytotherapy) مشخص شد كه خار مریم آسیب كبدی ناشی از داروها را كاهش می‌دهد.
زنجبیل نیز انتخاب خوبی است زیرا ممكن است به كاهش حالت تهوع و استفراغ، 2 عارضه جانبی رایج ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیك‌ها، كمك كند.
