با ورود طوفان گرد و غبار به كشور در روزهای اخیر و رسیدن آن به پایتخت از 19 فروردین، این آلاینده توانست به اصلیترین عامل آلودگی هوای كشور تبدیل شود و ذرات معلق كمتر از 10 میكرون افزایش چشمگیری پیدا كرد.
كشور ایران علاوه بر داشتن اقلیمی خشك و نیمه خشك با قرارگیری در كنار چندین كشور مشابه، در سالهای اخیر همواره با مشكل گرد و غبار و ریزگردها دست و پنجه نرم كرده است. تغییرات اقلیمی، خشكسالی و فعالیتهای انسانی نیز مزید برعلت شده تا ریههای فرسوده ایرانیان بیش از گذشته خاك بخورد.
*ریزگرد پدیدهای است كه از گرد و غبار، دود و دیگر ذرههای خشك تشكیل شده است.
*ریزگردها باعث كدر شدن آسمان و كاهش دید میشوند.
*خاستگاه ریزگرد آلایندههای صنعتی، آتشسوزی جنگلها، گسترش بیابانها، خشك شدن تالابها ، رودخانهها و … است.
*ریزگرد زمانی ایجاد میشود كه ذرات گردوغبار و دود در هوای خشك بیشتر شود.
*فرسایش بادی نیز در قالب گرد و غبار، علاوه بر تهدیداتی كه برای خاك كشور به همراه دارد، به تولید ریزگرد نیز كمك میكند.
*شورهزارها كه خاك در آنها خشك و شكننده میشود، سبب ایجاد طوفانهای گرد و غبار و تشدید مشكل ریزگرد میشوند.
*ریزگردهایی كه منشا آنها شوره زار است، با ذرات تبخیرشده نمك نیز آمیخته میشوند و این موضوع آسیب و ضرر آنها را دوچندان میكند.
*بروز پدیده ریزگرد شامل عوامل داخلی و عوامل خارجی میشود.
*برخی ریزگردها منشا طبیعی دارند و در برخی موارد با جریان باد از كشورهای دیگر وارد ایران میشوند.
*پرداخت نكردن حقآبه تالابها، جنگهای خانمانسوز و از بین بردن بافت جنگلی و كمك به بیابانزایی از اصلی ترین عوامل افزایش ریزگردها هستند.
*ریزگردها با آسیب رساندن به تاسیسات صنعتی و ماشین آلات مورد استفاده انسان، تاثیرات منفی اقتصادی خود را نیز روی زندگی انسان میگذارند.
*ریزگردها علاوه بر اینكه بهطور مستقیم باعث كاهش كیفیت هوا میشوند، روی كاهش كیفیت نور و قابلیت جذب آن روی برگ گیاهان نیز تاثیرگذارند.
*ریزگردها با ایجاد اختلال در گرده افشانی و تخلیه بار الكتریكی هرچند با ولتاژ بسیار كم توانایی باروری گیاهان را كاهش میدهند.
*طبق اعلام سازمان حفاظت محیط زیست وسعت كانونهای گردوغبار داخلی كشور 35 میلیون هكتار است.
*ریگ پاشی در زمینهایی كه خاكی سست دارند و مستعد ایجاد گرد و غبار هستند میتواند از این پدیده جلوگیری كند.
*كاهش مشكل گرد و غبار یا همان ریزگرد از آنجایی كه منشا بسیاری از طوفانهای گرد و غبار كشورهای همسایه هستند، نه تنها نیازمند عزم ملی و برنامهریزی صحیح است بلكه همكاریهای منطقهای را میطلبد.