رسانه ملی به ویژه شبكه های تخصصی آن می توانند بازوی وزارت بهداشت در اجرای قانون جوانی جمعیت باشند.
یكی از اركان مهم تشكیل خانواده، فرزند آوری است كه علاوه بر بقای نسل، نقش مهمی در قدرت و توسعه پایدار كشور ها در حوزه كلان دارد.
امروز تمامی جهانیان به نقش مهم جمعیت پی برده و از خطرات پیری جمعیت آگاه هستند؛ در گذشته هر كشوری كه در حوزه سیاسی، نظامی و اقتصادی در سطح جهان حرف اول را می زد یك ابر قدرت به حساب می آمد اما امروزه به این مولفه ها باید جمعیت را نیز اضافه كنیم . برخی صاحبنظران معتقدند اگرافزایش جمعیت با هدف ارتقا و توانمندسازی جمعیت دنبال شود؛ محرك رشد اقتصادی خواهد بود .از اینروجمعیت و ویژگی‌های مرتبط با آن، پایه و زیربنای هرگونه برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری می‌باشد.
اما امروزه رشد جمعیت در دنیا كاهش داشته و این روند پیری جمعیت، كشورها را واداشته تا سیاست های جمعیتی مختلفی را پیش رو قرار دهند. ایران نیز از این قائده مستثنی نیست ، در این چند سال اخیر یكی از دغدغه‌های اصلی نظام سلامت كشور، مساله فرزندآوری‌ست. نهاد‌ها و ارگان‌های مختلفی هم در راستای این تصمیمات، تلاش كرده‌اند تا به شكل های مختلف مشوق زوج‌های جوان باشند.
باید گفت میزان تمایل خانواده ها به فرزندآوری از عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ناشی می شود كه برخی كارشناسان و صاحبنظران گام اول در این حوزه را فرهنگ سازی می دانند. از این‌رو رسانه‌ها و به ویژه صدا و سیما نقش بسزایی در فرهنگ سازی دارند زیرا رسانه‌ها اندیشه جوامع را شكل و فرهنگ یك جامعه را نشر می‌دهند.
بر اساس قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت كه در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده، صدا و سیما مكلف است 10 درصد برنامه‌های خود را به موضوع فرزندآوری اختصاص دهد. از این رو رسانه ملی به‌منظور تحقق اهداف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی كشور و بهره برداری مؤثرتر از نقش صدا و تصویر در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سند تحول صدا و سیما را تنظیم كرد. یكی از موضوعات مهمی كه در این سند به آن پرداخته می‌شود، مسئله فرزندآوری و تأكید بر آن به‌عنوان یك ضرورت اجتماعی و فرهنگی است.
با توجه به اینكه رشد جمعیت در كشور در وضعیت بحرانی قرار دارد، یكی از اهداف اصلی این سند، ترویج فرهنگ فرزندآوری به‌عنوان یك ارزش اجتماعی است، رسانه ملی می تواند با برنامه‌ها و محتوای متنوع، مزایای فرزندآوری، ازدواج وتشكیل خانواده را برای افراد جامعه تبیین كند.
همچنین در سند تحول رسانه ملی بر اهمیت آموزش والدین در زمینه‌های تربیت فرزند و نیازهای روانی و اجتماعی كودكان تأكید دارد كه بر این اساس می تواند ضمن تولید برنامه‌های آموزشی با محوریت مهارت‌های تربیتی و پاسخگویی به چالشهای والدین به طراحی و اجرای برنامه هایی در حوزه مسائل اخلاقی و فرهنگی فرزندآوری بپردازد كه شامل مشاوره‌های روانشناسی، پادكست‌های آموزشی و برنامه‌های مستند است .
علاوه بر این رسانه ملی به عنوان پل ارتباطی میان مردم و مسئولان تلاش می كند با بررسی و تحلیل چالشهای جمعیتی كشور زمینه های آگاهی مردم از پیامدهای كاهش نرخ زاد و ولد را برای عموم مردم فراهم آورد و از طرفی با ارائه اطلاعات و آگاهی‌رسانی درباره حمایت‌های دولتی و اجتماعی از خانواده‌ها مثل تسهیلات مالی، مشاوره‌های رایگان و برنامه‌های حمایتی، به تقویت احساس امنیت در خانواده‌ها كمك كند.ارائه نمونه‌ها و داستان‌های موفقیت خانواده‌ها كه از طریق فرزندآوری به خوشبختی و كامیابی دست یافته‌اند نیز می‌تواند الگوی مناسبی برای افراد خانواده به ویژه زوج های جوان باشد. این نوع محتواها می‌توانند انگیزه مردم را در موضوع فرزندآوری تقویت كنند.
"مادرانه" مادری كن
اصل قانون جوانی جمعیت، محتوایی سلامت محور، خانواده گرا با رویكرد ارتقای كیفیت زندگی افراد و اصلاح سبك زندگی دارد ؛ رسانه ملی به ویژه شبكه های تخصصی آن می توانند بازوی وزارت بهداشت در اجرای قانون جوانی جمعیت باشند. در این میان شبكه رادیویی سلامت نیز بر اساس رسالت و ماموریت پیش رودست پر به میدان آمده تا با تولید برنامه های مختلف زمینه های ارتقای سلامت خانواده، مادر و كودك را فراهم آورد.
یكی از این اقدامات تولید برنامه ای با عنوان "مادرانه" در گروه بهداشت و تندرستی است. "مادرانه" یك مجله مادر و كودك است كه پاسخگوی دغدغه های بانوان جوانی است كه می خواهند مادرشدن را تجربه می كنند.
با توجه به اهمیت فرزندآوری "مادرانه"رادیو سلامت در سه مقطع قبل از بارداری، دوران بارداری و جنینی و دوران نوزادی گام به گام با خانواده ها همراه است.
یكی از مهمترین تجربه های زندگی تجربه شیرین فرزندار شدن است و بارداری یكی از دوره‌های مهم زندگی زنان است كه به طور فزاینده‌ای سلامت جسمی و روانی زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سلامت دوران بارداری تأثیر مستقیمی در حفظ سلامت جسمی و روحی مادر و در نتیجه رشد مناسب جنین دارد؛ مادرانه تلاش می كند تا با حضور كارشناسان با تجربه از جمله دكتر "سهیلا امینی مقدم" متخصص زنان و زایمان فلوشیپ سرطان زنان و دكتر "مریم كاشانیان " متخصص زنان و زایمان، دكتر "الهام زارع" دكترای بهداشت باروری ، دكتر "زینب عشریه" فوق تخصص زنان و زایمان پاسخگوی سوالات مخاطبان باشد.
ضرورت مشاوره های پزشكی و آزمایشات اولیه قبل از بارداری، سبك زندگی و تغذیه مادران در طول 40 هفته بارداری، مراحل رشد نوزاد، بیماری های كودكان و علاوه بر آن آثار سوء سقط جنین برسلامت جسمی و روانی مادران باردار همه و همه موضوعاتی هستند كه در این برنامه به آن پرداخته می شود.
برنامه «مادرانه» به تهیه كنندگی «فاطمه بی تقصیرفدافن» و گویندگی «رویا كاظمی» چهارشنبه هر هفته از ساعت 8 و 5 دقیقه به مدت 45 دقیقه، از موج اف.ام ردیف 102 مگاهرتز به صورت زنده پخش می شود.
شنوندگان رادیو سلامت می توانند سوالات خود را با شماره تلفن 22652876 و یا شماره پیامكی 30000102 در میان بگذارند تا كارشناسان برنامه ها پاسخگوی سوالات شنوندگان باشند.
با "كودك من" فرزند پروری كنیم
با صرف نظر از نتایجی كه این تلاش‌ها داشته است، این سوالات مطرح است كه اگر فرض كنیم كه آمار فرزندآوری افزایش پیدا كرد، آیا این موضوع كافی‌ست؟ آیا می توانیم كمیت جمعیت را فدای كیفیت آن كنیم؟ آیا می‌توانیم تضمین دهیم كه نسل‌های بعدی فارغ از ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی می‌توانند سكاندار آینده این كشور باشند؟ آیا فرزندپروری بر فرزندآوری مقدم نیست؟
باید گفت اولین نهادی كه یك انسان در آن قرار می‌گیرد، نهاد خانواده است. تاثیری كه خانواده روی شخصیت فرد دارد، تقریبا هیچ نهاد دیگری نمی‌تواند داشته باشد. بنابراین خانواده به عنوان یك نهاد پایه، وظیفه دارد برای شكل‌دهی به یك انسان واقعی تمام تلاش خود را بكند. فرزندپروری مقدم بر فرزندآوری‌ست زیرا میزان جمعیت مطلوب هر كشور علاوه بر تعداد و كمیت به كیفیت هم نیاز دارد. بنابراین زوجین باید دقت داشته باشند كه بیشتر از اینكه به فكر تعداد فرزندان خود باشند، باید روی تربیت، آموزش و پرورش آنها تمركز كنند.
برای رسیدن به یك فرزندپروری مناسب والدین باید با شیوه های مناسب با كودكان خود برخورد كنند. كودكانی كه رابطه مثبتی با پدر و مادر خود دارند در مراحل بعدی زندگی قویتر بوده و تاب آوری بالایی خواهند داشت. البته باید گفت مدیریت رفتار های كودكان فرایندی طولانی است كه نیاز به صبر و حوصله زیاد دارد.
فرزند پروی و چالشهای مربوط به آن نیز یكی دیگر از مهمترین مقوله های مورد بحث در تمام دنیاست و رادیو سلامت همگام با سیاست های جمعیتی با رویكرد تحولی و با محوریت پاسخگویی به چالش های والدین در حوزه مسائل تربیتی و اخلاقی فرزندان برنامه "كودك من" را در كنداكتور شبكه گنجانده است.
این برنامه به والدین كمك می كند تا بتوانند فرزندان خود را از زمان تولد تا دوره نوجوانی تربیت كنند و مهارت های زندگی را به آنان بیاموزند همچنین به فراخور در بعضی برنامه‌ها كتاب‌ها و بازی‌های متناسب برای دوره های سنی مختلف معرفی می شوند.
برنامه "كودك من" كاری از گروه سلامت روان و سلامت معنوی رادیو سلامت به تهیه كنندگی فاطمه بی تقصیر و كارشناسی دكتر سایناز مودت (روانشناس تخصصی كودك و نوجوان) چهارشنیه هر هفته ساعت 16:30 به مدت 25 دقیقه از آنتن رادیو سلامت پخش می شود و كارشناس برنامه با صبر و حوصله پاسخگوی سوالات والدین در حوزه آموزش و تربیت فرزندان است.
حال باید دید رسانه ملی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های خود می‌تواند به شكل‌دهی یك فرهنگ مثبت حول محور فرزندآوری و تربیت فرزندان سالم و موفق كمك كند و آیا صدا و سیما می تواند چالش های جمعیتی در كشور را كاهش دهد؟
اما ناگفته نماند كه هر چند صدا و سیما می تواند نقش موثری در فرهنگ سازی فرزند آوری در جامعه داشته باشد اما این اقدامات نیازمند همكاری و همفكری تمام دستگاه های متولی در قانون جوانی جمعیت است.
