یك متخصص پزشكی خانواده، با اشاره به انتخاب رئیس جمهور منتخب، نكاتی را پیرامون انتخاب وزیر بهداشت و توجه دولت چهاردهم به حوزه سلامت مطرح كرد.
ابراهیم نوری گوشكی متخصص پزشكی خانواده، در یادداشتی به اهمیت حوزه سلامت پرداخت و نكاتی را پیرامون انتخاب وزیر بهداشت و اولویت‌های دولت چهاردهم، مطرح كرد.
امروزه نظام بهداشت و درمان، یكی از معیارهای پیشرفت جوامع به شمار می‌رود، به گونه‌ای كه كشورهای دارای شاخص‌های بهداشتی درمانی استاندارد، جز كشورهای پیشرفته و برخوردار و ملل فاقد این گونه شاخص‌ها در رده كشورهای عقب‌افتاده و غیر برخوردار قرار می‌گیرند. با وجود پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای كه طی سه دهه اخیر در زمینه‌های مختلف بهداشتی و درمانی در كشور ایران به وقوع پیوسته و جایگاه كشورمان در بین كشورهای رو به توسعه بسیار ارتقا یافته است، هنوز راهی طولانی جهت نیل به استانداردهای بهداشتی و درمانی فرا روی ما قرار دارد. یكی از عوامل اثر گذار بر بهبود و توسعه شاخص‌های سلامت توجه ویژه به انتخاب سكاندار سلامت كشور و مشخصه‌های وی است.
نظام سلامت امروز به یك سكاندار درمان محور نیازی ندارد. نظام سلامت امروز به یك وزیری كه هنوز نیامده، منابع مادی، مدیریتی و اجرایی در دسترس این وزارتخانه را بین دوستان و یارانش بذل و بخشش كند، نیازی ندارد. حتی به یك وزیر تحول گرا هم نیازی ندارد. نظام سلامت امروز كمی بیمار است و تحمل زخم‌های بیشتر را هم ندارد. مداخله در برنامه‌هایش موجب آسیب به جسم و روح بی جانش می‌شود و آسیب آن را مردم با درد و رنج بیماری و هزینه‌های كمر شكن درمان و دارو و سردرگمی در مراكز تشخیصی درمانی بایستی به جان بخرند.
نظام سلامت امروز دیگر نیاز به وزیری ندارد كه می‌خواهد در دوره صدارتش به دنبال آزمون و خطای طرح‌های ملی باشد چرا كه به اندازه كافی طرح و پروژه‌های ناتمام دیده و امید و افقی برای توسعه و گسترش بیشتر برنامه‌های فعلی ندارد. نظام سلامت دیگر به وزیری نیاز ندارد كه تمام منابع مادی و انسانی این وزارتخانه را به مصرف برساند و در پایان دوره اش، فرسودگی نیروی انسانی و عدم تحقق اهداف را به پای دستاوردهایش بگذارد.
نظام سلامت به وزیری نیاز ندارد كه به دنبال برنامه‌های تبلیغاتی بوده و حلقه دوستانش را تنگ كرده باشد. نظام سلامت به وزیری نیاز ندارد كه اختلاف طبقاتی را در همه زمینه‌ها در طبقات وزارتش بتوان بخوبی احساس كرد.
نظام سلامت امروز به كسی نیاز دارد كه نخبگانش را بشناسد، موافقان و مخالفانش را دور یك میز جمع كند و در اتاق‌های فكر و سیاست‌گذاری با مشورت متخصصین و نخبگان، برنامه‌های سلامت را به پیش ببرد.
نظام سلامت امروز به كسی نیاز دارد كه منابع محدود سلامت را هدر ندهد، بر آلام مردمش از هزینه‌های كمر شكن درمان و كمبود دارو و تجهیزات پزشكی مرحم گذارد. نظام سلامت امروز به كسی نیاز دارد كه سیاسی كاری نكند و بیش از هر چیز سلامت مردم برایش اولویت باشد. به وزیری نیاز دارد كه به پیشگیری مقدم بر درمان اعتقاد راسخ داشته باشد و برای اجرای تمام عیار پزشكی خانواده و نظام ارجاع كمر همت بسته باشد.
وزیر دولت چهاردهم باید به عدالت در سلامت اعتقاد داشته باشد، سلامت مردم اولویتش باشد و رضایت سیاسیون برای اهداف و مقاصد شخصی را كنار بگذارد.
نظام سلامت امروز به وزیری نیاز دارد كه شجاع، صبور و پاكدست بوده و در برخورد با موریانه‌های فساد كه سال‌ها است به درخت تنومند نظام سلامت آسیب رسانده، سفارشی عمل ننماید و آنها را از چرخه مدیریتی سلامت خارج كند و در حوزه تحت امرش در این خصوص مماشات نكند.
وزیری كه چنان محبوبیت، توانمندی و جاذبه‌ای داشته باشد كه بتواند نظر سایر ذی‌نفعان در همكاری با برنامه‌های سلامت را جلب نموده و نقش آنها را در سلامت جامعه تبیین و اعلام كند. وزیر بهداشتی كه خبره بوده و در چند و چون تعامل با دیگران باشد.
به وزیری نیاز دارد كه نیروی انسانی را با اجرای طرح‌های مختلف و بی نتیجه، خسته و فرسوده نكند؛ برای جذب و جلب نیروی انسانی، خودی و ناخودی نكند، شرایط استفاده از مجوزهای جذب نیرو را برای همه ذی‌نفعان فراهم نماید و جذب موردی و انتخاب سلیقه‌ای در به كارگیری نیرو انسانی را از اولویت‌های خود خارج كند.
وزیر بهداشتی كه آغوشش را برای نخبگان، متخصصان و كادر سلامت خصوصاً نخبگانی كه در حال مهاجرت هستند بگشاید و به مشكلات آنها توجه كند و با پیشنهاد و راهكارهای اجرایی با استفاده از نظرات و مشاركت آنان راه اشتغال، دلگرمی و ذوق ماندن در نظام سلامت را برایشان فراهم نماید.
وزیر بهداشتی كه نیروی انسانی با تجربه اش را با نادیده گرفتن و عدم مشاركت در تصمیم‌های مهم سلامت و جایگزین نمودن آنها با نیروهای تازه كار و كم تجربه و بعضاً بی تجربه با شعار جوان گرایی دلسرد نكند و با ایجاد مشوق‌های انگیزشی، در راه توسعه سلامت كشور قدم بردارد.
وزیری كه خواست‌ها و پیشنهادات به حق كادر سلامت را بدون پاسخ نگذارد، به عدالت رفتار نموده و مدیران و معاونین زیر مجموعه اش چه در ستاد وزارتخانه و چه دانشگاه / دانشكده‌های علوم پزشكی كشور را به دور از قوم گرایی، دسته بندی گروهی، سیاسی، مذهبی و قبیله‌ای، رفاقت، دوستی و سفارشی با شایسته گزینی، از میان نخبگان و متخصصین و دلسوزانی كه بعضاً سال‌ها است در نظام مدیریتی سلامت كشور جایی نداشته اند انتخاب نماید تا با مشاركت جمعی بتوانند برنامه‌های سلامت را پیش ببرند.
وزیر بهداشتی كه بتواند سند خروج از بحران فعلی نظام سلامت، سند تثبیت شرایط فعلی سلامت، سند افق گشایی و…، یا چیزی نظیر اینها را در حوزه سلامت بنویسد و به نظام سلامت اعلام كند تا تحقق برخی شرایط آن (شرایط را فهرست نماید)، امكان طرحی نو در نظام سلامت منتفی است و در چنین شرایطی، تدوین و تصویب طرح‌های ملی با هزینه‌های بالا بدون چشم انداز و فراهم نمودن زیرساخت‌های اولیه و جلب اعتماد و فرهنگ سازی مردم به عنوان سرمایه اجتماعی یك شیوه نامه صوری و تشریفاتی است كه هیچ اثر واقعی بر نظام سلامت كشور ندارد و برعكس بخش زیادی از انرژی و منابع نظام سلامت را در مسیرهای مختلف و احتمالاً غیر ضروری هدر می‌دهد. وزیر بهداشتی كه می‌داند در حال حاضر وقت اجرای طرح‌های ملی نیست و اگر بهترین برنامه‌ها و توصیه‌ها و تبصره‌ها و سیاست‌ها و طرح‌ها هم تصویب شود نه شرایط نظام سلامت كشور اجازه می‌دهد نه منابع مالی پایدار است و نه دولت انسجام كافی برای تحقق آنها را دارد.
وزیر بهداشت دولت چهاردهم اگر می‌خواهد تحولی در نظام سلامت ایجاد كند باید سندی بنویسد و توصیه كند كه حل و فصل چند بحران اصلی نظام سلامت كشور را در اولویت اول خود (كمبود دارو و ملزومات پزشكی سردرگمی مردم در چرخه ارجاع، پرداخت هزینه‌های سرسام آور درمان‌های پزشكی با پرداخت از جیب مردم، خروج نخبگان علوم پزشكی كشور، خودكشی كاركنان بهداشت و درمان و…) قرار داده و بگذارد بقیه برنامه‌های سلامت فعلاً به روال كنونی خود پیش برود.
وزیر بهداشت دولت چهاردهم بایستی برنامه‌هایی برای اعتماد بخشی به مردم، امیدآفرینی در جامعه پزشكی، با ثبات سازی شرایط فعلی نظام سلامت، افق گشایی و شفافیت، انسجام بخشی و جلوگیری از خروج سرمایه پزشكی كشور داشته باشد.
همه اینها در تنگناهای فعلی كنونی هم تا حدی انجام شدنی است، به شرط آن كه رئیس جمهور چهاردهم كسی را برای مسند وزارت بهداشت انتخاب كند كه به همه این موارد معتقد باشد و با حفظ استقلال و تعهد به وظایفی كه قانون برای صیانت از سلامت مردم برعهده او گذاشته است، به دور از قوم گرایی، سیاسی بازی، لابی گرایی، رفاقت و … با مشورت نخبگان اقدام نماید.
وزیر بهداشتی كه بتواند بخشی از مسئولیت‌های سلامت را محقق كند. وزیر بهداشتی كه با مردم پیمان ببندد كه اگر نتوانست، صادقانه به آنان اعلام كند كه نمی‌تواند، از مسند خود كنار رفته و از مردم بابت مشكلات حوزه سلامت در دوره صدارتش معذرت خواهی كند.
