هادی شهراد بجستانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران در پاسخ به این سوال كه دلیل ایجاد دیابت چیست،گفت: انسان وقتی به سن بلوغ می‌رسد حدود 3 میلیون سلول مولد انسولین در بدن دارد. به مرور زمان مانند تمام قسمت‌های دیگر بدن كه به سمت پیری می‌روند این تعداد نیز كاهش می‌یابد. در دیابت نوع یك، بدن انسان به دلایل ناشناخته‌ای تمام سلولهای انسولین ساز را از بین می‌برد (به دلیل ابتلا به بعضی از ویروس‌ها، زمینه‌های ارثی و...)

وی ادامه داد:‌در دیابت نوع 2 كه زمینه ارثی و ژنتیك دارد،سلول‌های انسولین ساز بعد از سن 35 الی40 سالگی تخریب می‌شوند. در این افراد زمانی كه سلول‌های مولد انسولین یعنی سلول های انسولین ساز پانكراس(سلولهای بتا)40 درصد كاهش یابند؛ یعنی به حدود 2 میلیون سلول برسد، شخص مبتلا به دیابت نوع 2 شده است؛ به طوری كه قند ناشتا این افراد بالای 100 و قند دو ساعت بعد بالای 140 الی 200 می‌شود.

بجستانی گفت: علت اصلی این نوع دیابت را نمی‌دانیم اما 3 برابر شدن این بیماری طی 15 سال اخیر نگران كننده است.در این بین كه به مقاومت به انسولین اشاره شد به این معنی است كه انسولین كافی در بدن وجود دارد، ولی كار خودش را انجام نمی‌دهد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت: عامل اصلی كه باعث می‌شود قند بتواند وارد سلول شده و سوخت و ساز انجام شود، انسولین است؛ بنابراین چیزی كه باعث تغذیه و رشد سلول می‌شود ورود قند به سلول است. گلوكوز (قند خون) بدون حضور انسولین توانایی ورود به سلول را نخواهد داشت.

كارشناس برنامه در پاسخ به این سوال كه آیا فرد از روی علائم می‌تواند متوجه بیماری دیابت شود؟، گفت: در این صورت قند خون باید به اندازه‌ای برسد كه باعث پرنوشی و پرادراری شود؛ اگر این دوره بیماری بگذرد و بیمار متوجه نشود، عضلات شروع به تحلیل رفتن می‌كند و خستگی و بیحالی هم رخ می‌دهد؛ بنابراین تشخیص به موقع دیابت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی متذكر شد: زمانی بیمار خیلی تشنه می‌شود و زیاد آب می‌نوشد كه قند خون شخص بالای 200 باشد؛ بنابراین در افرادی كه قند خونشان به آهستگی بالا می‌رود ممكن است عوارضی نداشته باشند و تشخیص بالا رفتن قند خون، توسط خود شخص به راحتی صورت نگیرد.

بجستانی در پاسخ به این سوال كه تشخیص بالا بودن قند خون به چه دلیل تا این حد مهم است؟، گفت:
قند اضافی خون بر ضخامت داخل رگ‌ها تاثیر می‌گذارد و ضخامت آن را بالا می‌برد و با رسوب مواد التهابی بر این ضخامتها باعث سكته قلبی، سكته مغزی، درگیری كلیه‌ها و چشمها و... می‌شود.

این استاد غدد ابراز كرد: هدف ما از كنترل قند این است كه از آثار دراز مدت افزایش قند خون بر اعضای بدن جلوگیری كنیم.با توجه به اینكه دیابت آثار مخربی بر شریانهای بدن دارد، اگر افزایش قند خون در فردی برای اولین بار تشخیص داده شود، احتمالاً از چند سال پیش درگیری اتفاق افتاده و كنترل عروق قلب،كلیه‌ها و چشم‌ها در این بیمار ضروری است.

متخصص غدد و متابولیسم از A1C به عنوان معیاری از متوسط قند سه ماهه گذشته افراد نام برد و گفت:قند ناشتا و قند دو ساعت بعد از غذا از اهمیت زیادی برخوردار است، ممكن است فردی قند ناشتای خوبی داشته باشد اما به دلیل پرخوری، قند خون بعد از غذای آن بالا برود. هدف ما در كنترل قند این است كه در طول 24 ساعت قند خون فرد از عدد‌های تعیین شده بالاتر نرود.

وی افزود: اگر بیمار قند‌های ناشتا و بعد از غذای نرمالی داشته باشد نیاز به اندازه گیری متوسط قند سه ماهه نخواهیم داشت.