با وجود موفقیت غیرقابل انكار درمان آبرسانی خوراكی (ORS) ، اسهال حاد یكی از علل اصلی مرگ و میر در دوران كودكی است. در سراسر جهان، بیماری‌های اسهالی با 1.5 میلیارد مورد و 1.5 تا 2.5 میلیون مرگ و میر سالانه در میان كودكان زیر پنج سال ، علت اصلی مرگ و میر كودكان است . از هر پنج كودكی كه در سراسر جهان به دلیل اسهال می میرند، یك نفر هندی است. روزانه حدود 1000 كودك در هند بر اثر اسهال جان خود را از دست می دهند، یعنی هر ساعت 41 كودك جان خود را از دست می دهند. دادن مایعات خوراكی با استفاده از محلول آبرسانی خوراكی (ORS) جان كودكان را نجات می دهد، اما به نظر می رسد هیچ تاثیری بر مدت زمانی كه كودكان از اسهال رنج می برند ندارد.

از این رو، توصیه های تجدید نظر شده جدیدی توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) و صندوق بین المللی اورژانس كودكان سازمان ملل متحد (یونیسف)، با همكاری آژانس توسعه بین المللی ایالات متحده (USAID) و سایر كارشناسان تدوین شده است. در طول اسهال حاد زینك همراه با ORS را توصیه می كند، كه مدت و شدت دوره را كاهش می دهد. مكمل روی كه به مدت 14-10 روز داده می شود، میزان بروز اسهال را در دو تا سه ماه بعد كاهش می دهد.

مكمل های زینك شدت و طول مدت اسهال را كاهش می دهند
یك مطالعه این فرضیه را آزمایش كرد كه مصرف روزانه مكمل زینك بر سیر بالینی اسهال حاد، یعنی دفعات مدفوع، مقدار مدفوع، و مدت زمان اسهال حاد، در 117 كودك شش تا پنجاه و نه ماهه تأثیر دارد. دفعات مدفوع در روز، در گروه دریافت كننده زینك 62 درصد كاهش پیدا كرد. جالب بود كه حجم اسهال نیز 45در یك درصد كاهش پیدا كرد. طی مطالعات انجام شده این نتیجه مشاهده شد كه زینك روزهای تداوم اسهال را نیز كاهش داد.

مصرف مكمل زینك در پیشگیری از اسهال حاد و مداوم
مطالعاتی كه اثر مكمل زینك را بر بیماری‌های اسهالی ارزیابی می‌كنند، تأثیر پیشگیرانه و طولانی‌مدتی دارند. اینها نشان دادند كه 10 تا 20 میلی گرم زینك در روز ، به مدت 10 تا 14 روز ، تعداد دفعات اسهال را در 2 تا 3 ماه پس از مصرف مكمل كاهش می دهد. مكمل‌های زینك روزانه، به مدت 10 تا 14 روز، برای كودكان مبتلا به اسهال حاد، و 10 میلی‌گرم در روز برای نوزادان زیر شش ماه، برای كاهش شدت دوره و جلوگیری از بروز بیشتر در 2 تا 3 ماه آینده.

مكمل زینك در درمان اسهال مداوم
یك مطالعه در 40 نوزاد (6 تا 18 ماهه) با اسهال مداوم (بیش از دو هفته) اثر مكمل خوراكی زینك را ارزیابی كرد. نتیجه گیری شد كه در اسهال مداوم با پیشرفت بیماری، با مصرف زینك كاهش می یابد و مصرف زینك خوراكی وضعیت را بهبود می بخشد.

مكمل زینك در درمان و پیشگیری از اسهال خونی
مطالعات انجام شده در حین اسهال خونی حاد نشان داد كه درمان روی با افزایش پاسخ آنتی بادی اختصاصی آنتی ژن همراه است. آنتی بادی های ضد بیماری میكروبی كه باعث ایجاد اسهال می شوند را افزایش داد . به همه این دلایل، این مكمل به عنوان مكمل درمان ضد میكروبی در اسهال خونی داده شود تجویز می شود.

مكمل زینك و مقرون به صرفه بودن
یك مطالعه روی هزینه‌های مربوط به بیماری اسهال، نشان می دهد كه استفاده از زینك با توجه به میزان تاثیرگذاری آن در درمان اسهال بسار مقرون به صرفه و اقتصادی می باشد.

مكمل زینك و كاهش استفاده غیر منطقی از داروهای ضد میكروبی
استفاده بیش از حد از داروهای ضد میكروبی (AMs) برای اسهال یكی از عوامل مؤثر در افزایش میزان مقاومت به این داروها در كشورهای در حال توسعه است. كاهش قابل توجه مصرف داروهای ضد میكروب نشان داد كه مزایای مكمل زینك فراتر از كاهش عوارض و مرگ و میر دوران كودكی است. مكمل زینك برای اسهال با آموزش صحیح می تواند استفاده نامناسب داروهای ضد میكروب را كاهش داده و از ایجاد مقاومت نسبت به این داروها جلوگیری نماید.

دوز توصیه شده زینك در اسهال
زینك به صورت خوراكی، به عنوان مكمل ORS در اسهال حاد، در نوزادان (زیر شش ماه): 10 میلی گرم روزانه برای 10 تا 14 روز استفاده می شود. و در كودكان (شش ماه تا پنج سال): 20 میلی گرم روزانه به مدت 10 تا 14 روز.

تداخل دارویی
اگر زینك همزمان با موارد زیر تجویز شود، ممكن است تداخل دارویی ایجاد كند. فیتات كه در غذاهای اصلی مانند غلات، ذرت و برنج وجود دارد، جذب زینك از وعده های غذایی تركیبی را كاهش می دهد. آزمایشات در شرایط آزمایشگاهی نشان داده اند كه زینك توسط فسفات و فیتات نزدیك به لومن روده رسوب می كند. محصولات لبنی و نان قهوه ای، مكمل‌های آهن، كلسیم، تتراسایكلین های خوراكی جذب زینك را كاهش می دهند.زینك مانع جذب مس از روده و كاهش جذب سیپروفلوكساسین می شود. دیورتیك های تیازیدی ( داروهای ادرار آور) باعث افزایش دفع زینك از طریق ادرار می شوند.

عوارض جانبی مكمل زینك
تا به امروز هیچ گزارشی از عوارض جانبی شدید ناشی از هر نوع مكمل زینك مورد استفاده در درمان اسهال گزارش نشده است. دوز زینك 40 میلی‌گرم به عنوان ایمن برای استفاده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) تایید شده است و دوز بیش از این می‌تواند خطرات خاصی را به همراه داشته باشد. زینك بیش از حد احتمالاً با متابولیسم و جذب سایر مواد معدنی ضروری در بدن به ویژه آهن، منیزیم و مس تداخل پیدا می كند و عملكرد ایمنی بدن را كاهش می دهد و سطح HDL را كاهش می دهد. مكمل های خوراكی سولفات روی نیز می توانند عوارض جانبی مانند ناراحتی معده، سوزش سر دل و حالت تهوع ایجاد كنند. عوارض جانبی نادر عبارتند از تب، گلودرد، زخم های دهان، ضعف و خستگی.