اینكه قبلا چه واكسنی را تزریق كردیم، برای تصمیم‌گیری درباره نوع واكسن یادآور كرونا مهم است، ‌اما مهمتر از آن این است كه اكنون چه واكسنی در دسترس‌مان است.
دكتر مسعود یونسیان درباره نوع واكسنی كه باید به عنوان دز یادآور واكسن كرونا تزریق شود، گفت: باید توجه كرد كه هیچ كجای دنیا واكسن متناسب با این ساب‌واریانت فعلی را ندارند. اگر واكسن متناسب با این ساب‌واریانت وجود داشت، طبیعتا بهترین انتخاب بود و اساسا شاید مقرون به صلاح هم نباشد كه قرار باشد چنین واكسنی را بسازند. زیرا ممكن است تا زمان انجام مطالعات آن، واریانت دیگری بروز كند. در حال حاضر گزارش شده كه در هند ساب‌واریانتی با عنوان BA.2.75 شناسایی شده و نمی‌دانیم رفتار آن چگونه خواهد بود. بنابراین واكسن‌هایی كه به طور اختصاصی برای هر واریانت یا ساب‌واریانت ساخته شده باشند، ‌به نظر می‌رسد كه یك ایده‌آل دور از دسترس است.

مولفه‌های مهم در تعیین نوع دز چهارم واكسن كرونا
وی افزود: درباره اینكه چه واكسنی را برای دز چهارم، تزریق كنیم، باید توجه كرد كه این موضوع مولفه‌های متغیری دارد؛ یكی اینكه چه واكسنی را به عنوان دو دز اول تزریق كردیم، نكته دوم اینكه چه واكسنی را در دسترس داریم. در هر كشور بر اساس واكسن‌هایی كه در اختیار دارند، دستورالعمل‌شان را تدوین می‌كنند. در كشور ما كه بیشتر به واكسن‌های ساخت داخل دسترسی داریم، پروتكل‌ها بر این اساس تدوین می‌شود.

یونسیان با بیان اینكه بنابراین شواهد علمی در دنیا برای دز یادآور به صورت متقن نیست، ‌ ادامه داد: نكته اول كه باید مورد توجه قرار گیرد، این است كه تقریبا در همه مواردی كه دُزهای یادآور متفاوت با دُزهای اولیه تزریق كردند، منجر به پاسخی برابر یا بهتر از این شده كه از همان واكسن استفاده كنند. نكته دوم این است كه در عین حال توصیه می‌كنند كه اگر قرار است، از واكسن‌های متفاوت برای دز یادآور استفاده شود، با اینكه همه واكسن‌ها نمره قبولی را آوردند، اما از آنجایی كه كارایی واكسن‌ها متفاوت است، توصیه شده كه واكسنی كه به عنوان یادآور تزریق می‌شود، از پلتفرمی باشد كه كارایی بالاتری داشته باشد، در غیر این صورت همان واكسن قبلی را تزریق كنند. به عنوان مثال اگر كسی دو دُز واكسن آسترازنكا تزریق كرده است برای دز یادآور باید سراغ واكسنی رود كه كارایی بالاتر یا هم‌سطح خودش دارد مثلا به سراغ پاستوكووك برود.

واكسیناسیون علیه كرونا را به تاخیر نیندازید
وی گفت: نكته آخر هم این است كه ما چه واكسن‌هایی را در اختیار داریم. شاید ایده‌آل این باشد كه روی فلان واكسن، واكسن دیگری را تزریق كنم، اما زمانیكه وجود ندارد، بنابراین می‌روم واكسن دیگری تزریق می‌كنم. بر این اساس ما به دلیل یك ایده‌آل كه البته خیلی هم شواهد متقن علمی پشت آن نیست، نباید تزریق واكسن را به تاخیر اندازیم. بنابراین در مجموع باید توجه كرد كه بهترین واكسن برای دز یادآور، واكسنی است كه در سریع‌ترین فرصت در اختیار ما قرار گیرد.

یونسیان گفت: باید توجه كرد كه كسی كه قبلا یك یا دو دُز واكسن تزریق كرده، اگر اكنون واكسن یادآور را تزریق كند، در عرض كمتر از دو هفته ایمنی‌اش تقویت می‌شود و می‌تواند در همین موج جلوی شدت بیماری و مرگ را بگیرد، اما كسی كه اصلا واكسن تزریق نكرده و تازه بخواهد واكسیناسیون را انجام دهد، ‌ممكن است در این موج واكسن خیلی به او كمك نكند. زیرا تا زمان تزریق دز اول و دوم و ایجاد ایمنی، زمان چند هفته‌ای نیاز است، اما به این افراد هم توصیه می‌كنیم كه واكسن را تزریق كنند؛ زیرا هم تا حدودی تاثیرات مثبت این موج را خواهند دید و در عین حال كسی تضمین نكرده كه موج دیگری در پیش نباشد. بنابراین ضمن اینكه وزارت بهداشت اعلام كرد كه سبد نسبتا متنوعی از واكسن‌ها را ارائه كردند، ‌اما اگر به هر دلیلی واكسنی را كه مطلوب‌مان است، ‌در اختیار نداریم، واكسنی را كه در اختیار است، تزریق كنیم. در شرایط فعلی «زمان» از «نوع واكسن» تعیین‌ كننده‌تر است.

وی تاكید كرد: امروز نیازمند تقویت واكسیناسیون‌مان هستیم، نه یك ماه دیگر. بنابراین هرچند اینكه قبلا چه واكسنی را تزریق كردیم، برای تصمیم‌گیری درباره نوع واكسن یادآور مهم است، ‌اما مهمتر از آن این است كه اكنون چه واكسنی در دسترس‌مان است. بنابراین اگر امكان انتخاب داشته باشیم، ‌ واكسنی را به عنوان دز یادآور تزریق می‌كنیم كه كارایی بالاتری نسبت به واكسن قبلی داشته یا همان واكسن را تزریق كنیم و اگر امكان انتخاب نبود، هر واكسنی كه در دسترس بود، تزریق می‌كنیم. باید توجه كرد كه همه واكسن‌ها كارایی دارند و تزریق واكسن بسیار موثر خواهد بود.