مشغلههای روزمره ممكن است افراد را از اهمیت نوشیدن آب غافل كند. به همین دلیل یادآوری نقش حیاتی آب بر عملكرد اكثر اعضای بدن و تاثیری كه كاهش حتی دو درصد آب بر بدن میگذارد، اهمیت زیادی دارد.
انسان میتواند 30 روز بدون غذا زنده بماند اما بدون نوشیدنی فقط سه روز میتواند دوام بیاورد، بدون آب تنظیمات بدن به هم میریزد.
همچنین 80 درصد بدن نوزاد انسان از آب تشكیل شده است. وقتی انسان رشد میكند به تدریج از حجم آب بدنش كم میشود و به 60 درصد میرسد.
در ادامه براساس گزارش دویچه وله به چند نكته در مورد نوشیدن آب خواهیم پرداخت.
رابطه چاقی و آب بدن
از آنجایی كه سلولهای چربی میزان آب كمتری نسبت به دیگر سلولها در خود دارند، بدن افراد لاغرتر نسبت به افراد دارای اضافه وزن میزان آب بیشتری دارد.
كدام عضو بدن بیشترین درصد آب را دارد؟
برخی اعضای بدن حجم وسیعی از آب را در خود جای دادهاند. تحقیقات نشان داده است كه زجاجیه چشم 99 درصد از آب تشكیل شده است. بعد از آن، 80 درصد عنصر به وجود آورنده ماهیچهها آب است.
چرا نوشیدن آب ضروری است؟
یكی از مكانیسمهای بدن برای تنظیم درجه حرارت تعریق است كه بر اثر آن معمولا روزانه دو لیتر آب از دست میدهیم. طبیعتا در تابستان و گرمای شدید و همچنین در جایی كه وسایل گرمایشی هوای تنفسی را خشك میكنند، بدن به آب بیشتری نیاز دارد.
علاوه بر این، كلیه كه وظیفهاش دفع سموم از بدن از طریق ادرار است به آب احتیاج دارد. اگر آب كافی در بدن نباشد، ادرار فرد به رنگ زرد در میآید. اگر رنگ ادرار به قهوهای گرائید، علامت هشداردهندهای است و ممكن است خطری جدی سلامتی را تهدید كند.
رودههای انسان از طریق دفع غذا و بینی از طریق تنفس آب مصرف میكنند.
برای اینكه نیاز اعضای بدن به آب فراهم شود، هر فرد باید روزانه دستكم بین 1.5 تا دو لیتر آب یا مایعات بنوشد. بعضی متخصصان نوشیدن روزانه دو تا سه لیتر مایعات را توصیه میكنند. برخی هم معتقدند كه در صورت فعالیت بدنی از طریق ورزش یا افزایش دمای بدن بر اثر تب، تهوع و اسهال نیاز بدن به آب بیشتر هم میشود.
البته متخصصان همچنین اظهار می كنند كه برای جبران آب از دست رفته حتما نیازی نیست فقط آب بنوشید بلكه مصرف سوپ، میوهها و سبزیها هم میتوانند نیاز بدن را تامین كنند.
نشانهها و عوارض كم آبی در بدن
وقتی بدن به اندازه كافی ذخیره آب در اختیار ندارد نشانههایی از خود بروز میدهد. وقتی دو درصد از آب بدن كم شود، نشانههای خستگی و خوابآلودگی و سردرد در فرد پدیدار میشوند. اما كمبود بیش از هفت درصد آب بدن خطرناك است. در چنین وضعیتی نبض سریعتر میزند و فرد دچار سرگیجه میشود. همه این نشانهها تاكید میكنند كه بدن برای فعل و انفعالات شیمیایی و عملكرد اعضایش به آب نیاز دارد.
كاهش بیش از 12 درصد آب بدن به شوك و حتی كما منجر میشود.
نیاز مغز انسان به آب
مغز و طناب نخاعی ما بدون آب نمیتوانند كار خود را انجام دهند. بدن ما بیش از 140 میلیلیتر مایع مغزی و سلولهای عصبی دارد كه از آب تشكیل شدهاند و به آن مایع مغزی-نخاعی میگویند. مایع مغزی-نخاعی مایعی شفاف و بدون رنگ در مغز و نخاع انسان است كه به عنوان یك بالشتك عمل میكند و از مغز درون جمجمه حفاظت میكند.
این قسمت مغز روزانه نیم لیتر آب مصرف میكند. به همین دلیل است كه اولین نشانههای كمبود آب در بدن با سردرد، بیماریهای مخاطی و خشكی دهان و حلق و اختلالات بلعی خود را بروز میدهند.
با شروع موج گرما و بر اثر تعریق زیاد سیستم گردش خون دچار اختلال میشود و ممكن است فرد تعادل خود را از دست بدهد. بدن با بروز این نشانهها صراحتا نیاز خود به آب را فریاد میزند.
رابطه افزایش سن و نیاز به آب
مطالعات نشان دادهاند كه با افزایش سن حساسیت بدن در مورد نیازش به مصرف آب كم میشود یا به عبارتی فرد كمتر در مورد نیاز به مصرف آب هوشیار است. از این رو، افراد سالمند اغلب فراموش میكنند به اندازه كافی آب بنوشند. كاهش مصرف آب در گروه های سنی بالاتر میتواند به سرگیجه، اختلالات هوشیاری یا بیهوشی منجر شود و حتی در موارد كم آبی شدید باید به فرد سرم تز
چه زمانی به آب بیشتری نیاز داریم؟
در صورتی كه فرد به تهوع یا اسهال مبتلاست باید روزانه بیش از 1.5 لیتر آب مصرف كند. همچنین وقتی فرد دارو مصرف میكند باید آب بیشتری بنوشد.
تورم پا یكی از عوارضی است كه كم آبی میتواند در بدن ایجاد كند. تجمع آب در عضوی از بدن زمانی اتفاق می افتد كه بدن بر اثر اختلال در فعل و انفعالات شیمیایی نمیتواند ورود و خروج آب را تنظیم كند.