با روح بزرگ و والایی كه امام حسین علیه السّلام از آن برخوردار بود و به یاری نیازمندان می شتافت و به زنان بی سرپرست و یتیمان رسیدگی می كرد.
امام حسین علیه السّلام در تاریكی و ظلمت شب، انبانی پر از غذا همراه با پول به خانه های زنان بی سرپرست و یتیمان می برد، به گونه ای كه حتی معاویة بن ابی سفیان بدین سخاوت و بخشش اعتراف كرد. او وقتی مقداری هدایا به برخی از سران و شخصیت ها فرستاد گفت: حسین [بن علی] بخشش خود را نخست از یتیمانی كه پدرانشان را در جنگ صفین در سپاه پدرش [علی] از دست داده اند، آغاز می كند و اگر چیزی اضافه آمد با آن شتر، نحر كرده و مردم را اطعام می كند و به آنان شیر می نوشاند.
در موردی سرشار از محبت و انسانیت و مهربانی، در ازای یك تهنیت، بنده ای را آزاد ساخت. انس روایت كرده و می گوید: نزد امام حسین علیه السّلام شرفیاب بودم، كنیزكی كه دسته گلی در دست داشت بر آن حضرت وارد شد و آن را به امام هدیه كرد حضرت بدو فرمود: تو در راه خدا آزادی.
انس از دیدن این جریان مبهوت شد و به حضرت عرضه داشت: [اماما!] كنیزكی را تنها در قبال دسته گلی كه به شما هدیه نمود آزاد كردی؟
حضرت در پاسخ وی فرمود:
كذا ادبنّا اللّه، قال تبارك و تعالی: "وَ إِذا حُییتُمْ بِتَحِیةٍ، فَحَیوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها" و كان أحسن منها عتقها
خدای متعال ما را چنین تربیت كرده آن جا كه فرموده: هرگاه به شما تحیتی گفته شود، بهتر از آن را به صاحبش برگردانید و یا به همان گونه پاسخ گوئید دهید اینك هدیه بهتر از دسته گل، آزادی این كنیزك است0
از دیگر موارد بخشش و گذشت امام علیه السّلام پرداختن بدهی أسامة بن زید و رفع نگرانی وی را می توان نام برد كه این حالت به هنگام بیماری اش بر او عارض شده بود با این كه اسامه در صف مخالفان پدر بزرگوارش امیر مؤمنان علیه السّلام قرار داشت.
روزی فرد نیازمندی به در خانه امام حسین علیه السّلام آمد و این اشعار را زمزمه كرد:
آن كس كه امیدش تو باشی و حلقه در خانه ات را بكوبد، مأیوس بر نخواهد گشت، تو بخشنده و مورد اعتمادی و پدر بزرگوارت، فاسقان را به دوزخ می فرستاد.
امام حسین علیه السّلام پس از شنیدن صدای فقیر، شتابان نزد او آمد و به مجرّد مشاهده آثار فقر و تنگدستی در چهره او، قنبر غلام خویش را صدا زد و پرسید: چقدر خرجی داریم؟
عرضه داشت: همان دویست درهمی كه فرمودی آن را میان اعضای خانواده ات توزیع كنم.
امام علیه السّلام فرمود: آن ها را بیاور، زیرا اكنون كسی كه از خانواده ام بدین پول نیازمندتر است، به در خانه ما آمده است. حضرت آن مقدار پول را از قنبر گرفت و به فقیر داد و از او پوزش خواست و فرمود:
این مبلغ ناچیز را بگیر و من از تو پوزش می خواهم و مطمئن باش كه تو را دوست می دارم و به تو مهر می ورزم. اگر در آینده زندگی توان و تمكنّی باشد، باران بخشش ها بر تو فرود خواهد بارید، اما چه باید كرد كه روزگار، تغییرپذیر و ناپایدار و دست ما از مال دنیا تهی است.
عرب مستمند، پول را گرفت و از آن حضرت سپاسگزاری و در حقش دعای خیر نمود و در مدح وی این اشعار را خواند:
پاكیزگانی پاكدامن كه هركجا از آنان یاد شود، بر آن ها صلوات و درود فرستاده می شود. تنها شما هستید كه از همه برترید و علم و دانش كتاب و سوره هایی كه فرود آمده در نزد شماست، هركس به هنگام تعیین نسب و نژاد، علوی تبار نباشد در میان همه مردم از هیچ گونه سند افتخاری برخوردار نیست.
به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت برنامه " به زندگی سلام كن" كاری از گروه اجتماعی 27 شهریور ماه راس ساعت 7:10 در ارتباط تلفنی با حجه الاسلام ابوالفضل ساجدی(كارشناس مذهبی) به موضوع بخشش در زندگی امام حسین (ع) می پردازد.