اختلالات خلقی مجموعه‌ای از اختلالات روانپزشكی هستند كه تابلو یا علامت اصلی آنها روحیات و خلقیات فرد است كه می‌تواند این علامت‌ها رو به پایین و افسردگی باشد یا به سمت علائم مانیا (شیدایی)، خلق‌های بالا یا تركیبی از اینها باشد.
در واقع فرد وقتی این علائم را پیدا می‌كند بیماری و اختلالش جزو اختلالات خلقی است كه به خودی خود، انواع و اقسام دارد .
به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، دكتر علی فرهودیان، روانپزشك در گفتگو با برنامه «فراسو» به پرسش های مخاطبان صدای دانش، نشاط و آرامش پاسخ داد كه در ادامه می خوانید.
رادیو سلامت: اختلالات خلقی آیا ممكن است در طرز تفكر و عملكرد فردی و اجتماعی فرد نیز تاثیر بگذارد؟
هرچند مشخصه اصلی اختلالات خلقی، تغییراتی در خلق و خوست، اما می‌تواند عوارض و تغییراتی را نیز در مورد تفكر فرد ایجاد كند؛ مثلا افرادی كه علائم افسردگی پیدا می‌كنند اصولا نسبت به دنیا بدبین و ناامید می‌شوند. تغییرات روحیه و خلق و خو حتی می‌تواند موجب تغییرات حركتی شود و كندی در حركت یا حرف زدن را به دنبال داشته باشد .
حتی ممكن است شخص به دنبال اختلالات خلقی، بی‌قرار شود و علائم بیش‌فعالی نشان دهد. از طرفی اختلالات خلقی علائم حیاتی دارند، مثلا تغییراتی كه در خواب فرد یا اشتها ایجاد می‌كنند كه بسته به نوع اختلالات خلقی می‌تواند متفاوت باشد. هر اتفاقی كه در اختلالات خلقی می‌افتد یك مشخصه واحد دارد و آن این كه عوارضش به شكل تغییراتی در عملكردهای شغلی، اجتماعی، تحصیلی یا خانوادگی بروز می‌یابد. پس وقتی ما به فردی می‌گوییم دچار اختلالات خلقی شده است كه تغییرات عملكردی در حوزه‌های مختلف دارد و خلق و خویش تغییر كرده است.
رادیو سلامت: آیا همیشه تغییرات خلقی را می‌توان نوعی اختلال مغزی تلقی كرد؟
خلق بالا یا خلق پایین بخشی از طبیعت انسان است و همه ما درجاتی از افسردگی، خشم و... را تجربه می‌كنیم و این طبیعی است، اما گاهی تغییرات خلقی، حالت بیمارگونه به خود می‌گیرد كه در آن صورت اختلال محسوب می‌شود و نیاز به تشخیص و درمان دارد.
یكی از علائم بیمارگونه اختلالات خلقی می‌تواند این باشد كه حالت افسردگی یا هرگونه تغییر خلق و خو برای مدت طولانی وجود دارد و شدیدتر از همیشه است و فقط یك افسردگی ساده نیست. بعلاوه معمولا اختلالات جدی با علائم حیاتی و حركتی همراه هستند.
رادیو سلامت: چه زمانی اختلالات خلقی ناشی از یك عامل بیرونی مثل مصرف الكل ناشی می‌شود؟
اختلالات خلقی در بسیاری از مواقع، از عوامل غیر مغزی نشأت می‌گیرد. یعنی عامل دیگری وجود دارد كه می‌تواند یك اختلال را تولید یا تقلید كند؛ مثل بروز علائم افسردگی در افراد كم خون یا افرادی كه مشكل تیروئیدی دارند.
پس اگر در فردی تشخیص می‌دهیم یك اختلال خلقی اتفاق افتاده است باید متوجه باشیم شاید یك عامل بیرونی یا جسمی غیر مغزی در بروز آن نقش داشته باشد. یكی از مهم‌ترین این عوامل، مصرف الكل و مواد مخدر است. وقتی الكل به میزان زیاد یا به مدت طولانی مصرف شود، خلق و خوی فرد را تغییر می‌دهد .
رادیو سلامت: الكل به چه صورت می‌تواند باعث ایجاد اختلالات خلقی شود؟
با این كه الكل بظاهر علائم هیجانی ایجاد می‌كند، اما مكانیسم واقعی الكل این است كه این ماده درواقع سركوب كننده سیستم مغزی است. یعنی نه‌تنها مغز را تحریك نمی‌كند، بلكه بشدت سركوب می‌كند. در واقع، دلیل رفتارهای فردی كه الكل مصرف می‌كند این است كه الكل قسمت‌هایی از مغز را سركوب می‌كند،در نتیجه فرد قدرت مهار، كنترل و عقلانیتش را از دست می‌دهد و خلق و خویش بتدریج تغییر می‌كند. یعنی ممكن است فرد وارد یك فاز عمیق افسردگی شود. به همین دلیل، فردی كه الكل را ترك می‌كند بعد از درمان، دیگر افسرده نیست.
