اهمیت واكسیناسیون كرونا در دوران بارداری/ ایمنی كودكان شیرخوار از مادران واكسینه شده، بیشتر است

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، از اولین روزهایی كه مجوز تزریق واكسن كرونا برای مادران باردار صادر شد، متخصصان زنان و زایمان و روسای برخی از بیمارستان ها و زایشگاه، از كاهش آمار ابتلای زنان باردار و نوزادان آنها به كرونا خبر دادند.

بررسی ها و مطالعات محققان در سراسر دنیا تا این لحظه هیچ گزارشی در مورد عوارض جدی و مرگبار واكسن كرونا برای مادر باردار و یا جنین را گزارش نكرده است. در مقابل، اعلام شده واكسیناسیون در زنان باردار منجر به ایمنی زایی برای مادر و جنین تا چند ماه پس از تولد شده است.

نگرانی‌های برخی از مادران باردار و كاهش استقبال واكسیناسیون این گروه حساس و پر خطر ما را بر آن داشت تا نظر متخصصان و كارشناسان این حوزه را بررسی كنیم.

١٩ درصد از مادران باردار واجد شرایط، واكسینه شدند

چنگیزی رئیس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آمار واكسیناسیون مادران باردار گفت: حدود ١٩ درصد از واجدین شرایط، واكسینه شدند. با توجه به اینكه در صورت ابتلا به كووید ١٩ در بارداری، احتمال تشدید بیماری بیشتر است، واكسیناسیون بهترین گزینه است.

او ادامه داد: متاسفانه به دلیل سوء برداشت از واكسیناسیون در بارداری، به نظر می‌رسد استقبال از واكسیناسیون در بارداری كافی نیست. واكسن سینوفارم به عنوان واكسن اصلی مورد تایید در بارداری، یك واكسن با ویروس غیر فعال شده است. سابقه استفاده از واكسن با این شرایط در بارداری وجود داشته كه آن هم واكسن آنفلوانزا بوده است.

چنگیزی بیان كرد: عوارض واكسیناسیون در مادران باردار مانند سایر افراد شامل درد محل تزریق، سردرد، درد بدن و تب گذراست.

او افزود: در دوران كرونا به همه مادران باردار توصیه می‌شود كه اگر با عوارضی مثل تب یا تنگی نفس مواجه شدند، با با كد 4 سامانه تلفنی 4030 كه مربوط به مادران باردار است، تماس گرفته و راهنمایی‌های لازم را دریافت كنند. مادرانی كه واكسینه می‌شوند هم از این قاعده مستثنی نیستند و می‌توانند خدمات مشاوره‌ای دریافت كنند.

رئیس اداره سلامت مادران وزارت بهداشت با بیان اینكه خطر ابتلا به كرونا و زایمان زودرس در مادران واكسینه نشده بالاست، بیان كرد: عوارض بارداری در مادران واكسینه شده، مطابق مستندات موجود، بیشتر از جمعیت عمومی مادران باردار نبوده است اما در موارد ابتلا به كووید، عوارضی مانند زایمان زودرس سه برابر بیش از جمعیت مادران باردار است.
احتمال زایمان زودرس در افراد مبتلا به كرونا وجود دارد

شیرین شمس، متخصص زنان و زایمان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در مورد اهمیت تزریق واكسن در خانم‌های باردار گفت: توصیه ما این روزها به خانم ها این است كه اگر قصد بارداری دارید، حتما واكسن كرونا را تزریق كنید و نگران نباشید چون هیچ مشكلی پیش نخواهد آمد. دوز بعدی واكسن را نیز می توانید 28 روز بعد و یا بعد از سه ماه اول بارداری تزریق كنید.

شمس در پاسخ به این سوال كه آیا تزریق واكسن كرونا احتمال ایجاد سقط در سه ماهه اول بارداری را ایجاد می‌كند، بیان كرد: طبق تحقیقات تاكنون هیچ گزارشی از سقط بر اثر تزریق واكسن، اعلام نشده است. با این وجود توصیه می شود بعد از 12 هفته اول بارداری تزریق انجام شود. بنابراین شما می توانید دوز بعدی واكسن را قبل از بارداری و یا در همان زمان مشخص یعنی 28 روز بعد دریافت كنید.

او گفت: دافرادی كه باردارند و می‌خواهند واكسیناسیون را انجام بدهند، می‌توانند دوز اول را بعد از 12 هفتگی با هر واكسنی كه در كشور مورد تایید است، تزریق كنند. باید توجه داشت اگر كسی به كرونا مبتلا شده احتمال زایمان زودرس در جنینش افزایش پیدا می‌كند به همین دلیل توصیه ما این است كه پس از 28 هفته حتماً واكسیناسیون انجام شود تا احتمال آلودگی به ویروس كرونا كاهش پیدا كند و در نتیجه ریسك زایمان زودرس به حداقل ممكن برسد.

او ادامه داد: واكسنی كه میتواند برای خانم‌های باردار مفید باشد و تاكنون تایید گرفته واكسن سینوفارم است. برای تزریق واكسن آسترازنكا به تاییدیه دانشگاه محل هر فرد نیاز است، زیرا هنوز ابهاماتی در مورد تزریق آن برای خانم‌های باردار وجود دارد.

این متخصص زنان و زایمان در مورد تزریق همزمان واكسن كرونا و آنفلوانزا و یا سایر واكسن‌ها در زمان بارداری گفت: توصیه ما به افراد این است كه فاصله دو هفته‌ای بین تزریق واكسن متفاوت وجود داشته باشد، در این صورت هیچ معنی برای تزریق دو واكسن وجود ندارد.

او بیان كرد: افرادی كه دوقلو یا چند قلو باردار هستند یا از روش‌های كمك باروری، برای بارداری استفاده كرده اند یا مبتلا به بیماری‌های عفونی هستند و یا از بیماری‌هایی مثل كم‌خونی رنج می‌برند، در تزریق واكسن هیچ تردیدی نداشته باشند و پس از گذشت 12 هفته از بارداری، واكسن كرونا را دریافت كنند.

این متخصص زنان و زایمان در مورد تزرریق واكسن كرونا برای افرادی كه واكسن HPV را تزریق كرده‌اند، گفت: توصیه ما رعایت فاصله یك ماه بین تزریق واكسن اچ پی وی و تزریق واكسن كروناست. باید توجه داشت كه واكسن HPV در دوران بارداری تزریق نمی‌شود.

شمس ادامه داد: افرادی كه زایمان كرده اند و حتی مادرانی كه در حال شیر دادن نوزاد هستند تا 42 روز پس از زایمان می‌توانند واكسن را تزریق كنند و واكسیناسیون هیچ منعی در مورد شیردهی آنها ندارد.

او گفت: خانم‌های بارداری كه قصد تزریق واكسن را دارند باید حتماً قبل از تزریق به متخصص زنان مراجعه كنند و كامل معاینه شوند و پس از دریافت تاییدیه پزشك معالج، برای تزریق واكسن اقدام كنند. اگر پس از تزریق واكسن با عوارضی طبیعی مواجه شدند، می‌توانند با مصرف استامینوفن آن را رفع كنند.
اهمیت تزریق واكسن در افزایش سلامت مادر و جنین

لیلا محمدخانی شهری، نماینده منتخب مامایی نظام پزشكی تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان،گفت: مادران باردار در خطر بالاتر ابتلا به بیماری كوید 19 نیستند اما به دلیل شرایط خاص و تغییرات فیزیولوژیكی بدن، سیستم ایمنی آن‌ها در حین بارداری ضعیف‌تر از حالت غیر بارداری عمل می‌كند. با توجه به خطرات تهدیدكننده سلامت مادر و جنین در صورت ابتلا به كووید 19 از جمله زایمان زودرس، مرگ جنین داخل رحم، پارگی كیسه آب و سقط جنین و ... بنابر توصیه سازمان جهانی بهداشت مبنی بر اینكه ابتلا به كرونا در بارداری شدت بیماری و احتمال بستری شدن در آی سی یو را نسبت به زنان غیر باردار همسن افزایش می دهد، به تمام خانم‌های باردار واجد شرایط توصیه می‌كنیم كه جهت انجام واكسیناسیون به مراكز بهداشتی و درمانی مراجعه كنند.

او گفت: مرداد امسال، دستورالعمل واكسیناسیون دوران بارداری توسط معاونت بهداشت وزارت بهداشت به دانشگاه‌های سراسر كشور ابلاغ شد كه طبق آن تمام مادران بارداری كه 35 سال یا بالاتر هستند و زنان باردار 18 تا 35 سال با شرایط بارداری دوقلویی یا چندقلویی و یا بارداری با كمك روش‌های كمك باروری (IVF)؛ ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی و كلیوی و...؛ پیوند اعضا؛ مادران شاغل در مركز بهداشت و درمان؛ همسران شاغل در بخش‌های كرونایی و مادران با نمایه توده بدنی 35 یا بالاتر می‌توانند واكسن كرونا را دریافت كنند.

به گفته او در صورت تمایل مادران باردار 18 تا 35 ساله برای تزریق واكسن كه شرایط فوق الذكر را ندارند با بررسی و صدور مجوز توسط كمیته دانشگاهی تزریق واكسن انجام می شود.

محمدخانی ادامه داد: طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، تا كنون واكسن سینوفارم كه یك ویروس غیر فعال است جزو واكسن‌های مناسب برای تزریق در دوران بارداری معرفی شده و تزریق واكسن آسترازنكا در صورت درخواست مادر باردار، منوط به تایید كمیته دانشگاهی واكسیناسیون مادران باردار و اخذ رضایت نامه كتبی مادران است.

او در مورد زمان انجام واكسیناسیون گفت: تزریق واكسن كرونا، بعد از سه ماهه اول بارداری (هفته 13 بارداری) تا یك هفته مانده به ختم بارداری یا زمان زایمان (39 هفته) و یا دو هفته بعد از سقط، صورت می‌گیرد. فعلا مستندات كافی جهت تزریق واكسن در سه ماهه اول بارداری وجود ندارد.
شیردهی پس از تزریق واكسن كرونا، منعی ندارد

نماینده منتخب مامایی نظام پزشكی تهران افزود: بر اساس مصوبه سازمان بهداشت جهانی، تزریق واكسن‌های آسترازنكا و سینوفارم در شیردهی از 43 روز بعد از زایمان (6 هفته بعد از زایمان) بلامانع است. ضمنا WHO قطع شیردهی بدنبال واكسیناسیون را توصیه نمی‌كند.

این دكترای تخصصی سلامت باروری در مورد عوارض واكسیناسیون بیان كرد: طبق آخرین تحقیقات، نه تنها واكسن‌های موجود هیچ عارضه جانبی از جمله نقص‌های ژنتیكی یا آنومالی‌های مادرزادی در جنین ایجاد نكرده است، بلكه حتی در صورت ابتلای مادر به كرونا، ناهنجاری در جنین دیده نشده است.

محمدخانی گفت: یكی از دلایل استقبال نكردن برخی از مادران باردار از تزریق واكسن، عدم آگاهی در رابطه با ایمن بودن واكسن سینوفارم برای سلامت مادر و جنین است. در این شرایط این وظیفه متخصص زنان و ماما‌هاست كه به عنوان تیم ارائه دهنده خدمات سلامت به زنان باردار اطلاعات لازم را در خصوص بی خطر بودن تزریق واكسن و همچنین لزوم تزریق آن در این دوران به دلیل خاص بودن شرایط مادران و جلوگیری از خطرات ناشی از شرایط كرونایی یاد آور شوند.

این متخصص سلامت باروری بیان كرد: پرسنل شاغل در مراكز بهداشتی و درمانی و رسانه‌ها نیز می توانند با تبلیغات و اطلاع رسانی صحیح، سبب ارتقاء دانش و آگاهی مادران باردار و رفع نگرش اشتباه نسبت به تزریق واكسن در بارداری و ترغیب و تشویق آنها به انجام واكسیناسیون باشند.

او گفت: در صورت تزریق دوز اول واكسن، قبل از بارداری و یا عدم اطلاع از بارداری در زمان واكسیناسیون، برای تزریق دوز دوم، ابتدا مادر باردار مشاوره می‌شود و سپس تزریق دوز دوم با فاصله 28 روز از تزریق قبلی یا بعد از هفته 12 بارداری صورت می‌گیرد.

نماینده منتخب مامایی نظام پزشكی تهران گفت: اگر خانم بارداری پس از تزریق واكسن كرونا، تمایل به دریافت واكسن آنفلوانزا و واكسن‌های دوگانه داشت، حتما باید دو هفته بین تزریق واكسن‌ها وقفه ایجاد كند. همچنین تزریق ایمونوگلوبین D تداخلی با انجام واكسیناسیون كرونا ندارد و طبق دستورالعمل‌های ابلاغی سلامت مادران انجام خواهد شد.

محمدخانی بیان كرد: در موارد ابتلا قطعی خانم‌های باردار به كووید 19 پس از دریافت دوز اول واكسن، باید تزریق دوز دوم حداقل یك ماه پس از بهبودی كامل انجام شود و اگر واكسینه نشده اند، تجویز دو نوبت واكسن حداقل یك ماه پس از بهبودی كامل صورت پذیرد.

او افزود: واكسیناسیون به معنی ایمنی قطعی نیست و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی اعم از شستشوی دست ها، ماسك زدن، رعایت فاصله اجتماعی و خودداری از حضور در مراكز پر جمعیت علاوه بر پیشگیری از كرونا با انجام واكسیناسیون در كاهش مرگ و میر مادران باردار و ابتلای شدید آن‌ها به بیماری حائز اهمیت است.

محمدخانی گفت: نوزادانی كه از مادران واكسینه شده متولد می‌شوند نیز در ماه‌های ابتدایی تولدشان نسبت به نوزاد مادرانی كه واكسن كرونا را دریافت نكرده اند از ایمنی بالاتری در برابر ویروس كرونا برخوردار هستند.

او بیان كرد: در حال حاضر زنان باردار بعد از تزریق واكسن كرونا نه تنها هیچ مشكل و عارضه‌ای را گزارش نكرده اند بلكه یك بارداری ایمن و به دور از استرس را در پاندمی كرونا تجربه خواهند كرد.