دانشمندان دانشگاه واشنگتن موفق به تولید داروی تركیبی ضد ویروسی شدند كه میتواند از ورود ویروس كرونا به سلولها جلوگیری كند.
به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، به نقل از مدیكال اكسپرس، دانشمندان دانشكده پزشكی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس یك تركیب شیمیایی ایجاد كردهاند كه با ویژگی اصلی بسیاری از ویروسها تداخل دارد و به ویروسها اجازه میدهد به سلولهای انسان حمله كنند. به گفته محققان، این تركیب كه MM3122 نامیده میشود، در سلولها و موشها مورد مطالعه قرار گرفت و نویدبخش راه جدیدی برای جلوگیری از عفونت یا كاهش شدت كووید-19 است.
در یك پیچ و تاب جالب، این تركیب پروتئین كلیدی انسانی به نام سرامین پروتئاز 2 غشایی (TMPRSS2) را هدف قرار میدهد كه كروناویروسها از آن برای ورود به سلولهای انسانی استفاده میكنند.
این مطالعه 11 اكتبر به صورت آنلاین در مجموعه مقالات آكادمی ملی علوم منتشر شده است.
جیمز د. جنكتا، نویسنده ارشد، استاد بیوشیمی و بیوفیزیك مولكولی، میگوید: واكسنهای بزرگ در حال حاضر برای سارس-كوو-2 در دسترس هستند، اما ما هنوز به داروهای ضد ویروسی موثر برای كمك به مهار شدت این بیماری همه گیر نیاز داریم. تركیبی كه ما در حال توسعه آن هستیم از ورود ویروس به سلولها جلوگیری میكند. ما در حال بررسی پنجره درمانی هستیم كه در آن مولكول را میتوان به موشها تزریق و آنها را در برابر بیماریها محافظت كرد. هدف نهایی ما این است كه مولكولها را به یك مهار كننده كه میتوان از آنها استفاده كرد پیش برد. این میتواند به بخش موثری از تسلیحات مهاركنندههای كووید-19 تبدیل شود.
تركیب دارویی جدید به طور قوی TMPRSS2 و پروتئین مرتبط دیگر به نام ماتریپتاز را كه در سطح ریه و سایر سلولها یافت میشود مسدود میكند. بسیاری از ویروس ها-از جمله سارس-كوو-2 كه باعث كووید-19 میشود و سایر ویروسها و آنفلوانزا به این پروتئینها بستگی دارد تا سلولها را آلوده كرده و در سراسر ریه پخش شوند. پس از چسبیدن ویروس به سلول در اپیتلیوم راه هوایی، پروتئین انسانی TMPRSS2 پروتئین سنبله ویروس را قطع و آن را فعال میكند تا واسطه ادغام غشاهای ویروسی و سلولی شود و فرآیند عفونت را آغاز میكند. MM3122 فعالیت آنزیمی پروتئین انسانی TMPRSS2 را مسدود میكند. هنگامی كه آنزیم مسدود میشود، فعال شدن پروتئین سنبله را مختل و همجوشی غشا را سركوب میكند.
جانتكا میگوید: ویروس ساسارس-كوو-2 ماشین سلولهای ریه ما را برای فعال كردن پروتئین سنبله خود كه میتواند به سلولهای ریه متصل شده و به آن حمله كند، ربوده است. در مسدود كردن TMPRSS2، این دارو از ورود ویروس به سلولهای دیگر بدن یا حمله به سلولهای ریه در وهله اول جلوگیری میكند، در صورتی كه از نظر تئوری، میتوان آن را به عنوان یك پیشگیری استفاده كرد. ما در حال آزمایش این تركیب بر روی موشها در تركیبی از درمانهای دیگر كه سایر بخشهای كلیدی ویروس را مورد هدف قرار میدهند، هستیم تا بتوانند یك درمان ضد ویروسی با طیف گسترده موثر ایجاد كنند كه در كووید-19 و سایر عفونتهای ویروسی مفید باشد.
MM3122 با مطالعه سلولهای در حال رشد در آزمایشگاه آلوده به سارس-كوو-2، سلولها را از آسیب ویروسی بسیار بهتر از رمدسیویر محافظت میكند، درمانی كه پیش از این توسط سازمان غذا و دارو برای بیماران مبتلا به كووید-19 تایید شده است. یك آزمایش ایمنی حاد بر روی موشها نشان داد كه دوزهای زیاد این تركیب به مدت هفت روز هیچ مشكل قابل توجهی ایجاد نمیكند. محققان همچنین نشان دادند كه این تركیب در برابر سندرم تنفسی حاد شدید اولیه (سارس-كوو) و سندرم تنفسی خاورمیانه (مرس-كوو) موثر است.
شون ویلان، نویسنده، استاد برجسته ماروین و رئیس گروه میكروبیولوژی مولكولی، میگوید: اكثر مهار كنندههای عفونت ویروسی با مسدود كردن مراحل تكثیر هنگامی كه ویروس در داخل سلول است كار میكنند. دكتر جانتكا مولكولی را شناسایی و تصفیه كرده است كه از ورود ویروس به سلول جلوگیری میكند. از آنجا كه هدف MM3122 یك پروتئین میزبان است، این نیز ممكن است مانع بزرگتری برای ظهور ویروسهایی باشد كه در برابر ویروس مقاوم هستند.
جانتكا اضافه كرد كه این تركیب فقط برای كووید-19 نیست. این میتواند به طور بالقوه مانع از ورود ویروس برای سایر ویروسهای كرونا و حتی ویروس آنفلوانزا شود. این ویروسها همه به پروتئینهای یكسان انسان تكیه میكنند تا به سلولهای ریه حمله كنند؛ بنابراین با مسدود كردن پروتئینهای انسانی ما از ورود هرگونه ویروسی به پروتئینها در سلولها جلوگیری میكنیم.
جانتكا و همكارانش در حال حاضر با محققان موسسه ملی سلامت (NIH) همكاری میكنند تا اثربخشی MM3122 را در درمان و پیشگیری از كووید-19 در مدلهای حیوانی این بیماری آزمایش كنند. در مطالعات حیوانی، این دارو به صورت تزریقی استفاده میشود، اما جانتكا میگوید كه آنها در حال توسعه یك تركیب بهبود یافته هستند كه میتواند از طریق دهان مصرف شود؛ او همچنین علاقمند به ایجاد راهی داخل بینی است كه بتواند مستقیما دارو را به مجاری بینی و ریهها برساند.
با همكاری دفتر مدیریت فناوری دانشگاه واشنگتن (OTM)، جانتكا یك شركت نوپای بیوتكنولوژی به نام ProteXase Therapeutics تاسیس كرد كه مجوز این فناوری را برای كمك به توسعه این تركیب در درمان دارویی جدید برای كروناویروسها، از جمله سارس-كوو-2 گرفته است.