احتمال تداوم پاسخ سلول‌های ایمنی بدن به واكسن كرونا تا سال‌ها پس از تزریق

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از مدیكال اكسپرس، بر اساس مطالعه محققان دانشكده پزشكی دانشگاه پنسیلوانیا، واكسن‌های Messenger-RNA (mRNA) علیه ویروس كرونا كه باعث كووید-19 می‌شود، واكنش سریع و قوی سلول‌های T سیستم ایمنی را ایجاد می‌كند كه به زره سنگین سیستم ایمنی بدن معروف است. اگرچه مطالعات اخیر در مورد واكسن‌ها بر پاسخ آنتی بادی متمركز است، پاسخ سلول T نیز منبع مهم و بالقوه با دوام‌تری از حفاظت است، با این حال تاكنون اطلاعات كمی در مورد پاسخ سلول T به واكسن‌های كووید-19 گزارش شده است.

در مطالعه جدید، كه در مجله Immunity منتشر شده است، محققان پاسخ سلول‌های T را در 47 فرد سالم كه دو دوز واكسن mRNA دریافت كرده‌اند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

نتایج جزئیات پیچیده نحوه واكنش سلول T به این واكسن‌ها را آشكار می‌كند و بر اهمیت دوز دوم برای افرادی كه سابقه كووید-19 ندارند تاكید می‌كند. با این حال یافته‌ها نشان داد در افرادی كه سابقه كووید-19 دارند، پاسخ سلول T پس از اولین دوز واكسن قوی بوده است اما پس از دوز دوم افزایش قابل توجهی نداشته كه ممكن است پیامد‌هایی برای تزریقات احتمالی در آینده داشته باشد.

دكتر جان وری نویسنده ارشد این مطالعه و رئیس بخش داروسازی سیستم‌ها و درمان‌های ترجمه‌ای و مدیر موسسه ایمونولوژی پن در دانشكده پزشكی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیا می‌گوید: اگر می‌خواهیم تصویری كامل از پاسخ واكسن برای كسانی كه به كووید-19 مبتلا نشده‌ و كسانی كه از بیماری بهبود یافته‌اند، داشته باشیم، سلول‌های T را هم در نظر بگیریم. نه فقط آنتی بادی‌ها را.

آنتی بادی‌ها پروتئین‌های چنگكی هستند كه توسط سلول‌های ایمنی به نام سلول‌های B ترشح می‌شوند. آن‌ها می‌توانند محكم به ساختار‌های ویروسی خاصی در سلول‌های آلوده به ویروس متصل شوند. سلول‌های T همچنین دارای گیرنده‌های آنتی بادی هستند كه اتصال محكم به ساختار‌های ویروسی خاص را امكان پذیر می‌كند، اما آن‌ها سلول‌های كامل هستند كه برخی از آن‌ها به نام سلول‌های T قاتل، قادر به كشتن مستقیم سلول‌های آلوده به ویروس هستند؛ بنابراین سلول‌های T از دیرباز به عنوان زره سنگین سیستم ایمنی در نظر گرفته می‌شوند. مطالعه پاسخ‌های آن‌ها به واكسن‌ها نسبت به پاسخ‌های آنتی بادی دشوارتر است، بنابراین اطلاعات كمی در مورد این پاسخ‌ها از جمله در مورد كووید-19 وجود دارد.

محققان پاسخ سلول‌های T به واكسیناسیون mRNA را در 36 فرد سالم كه سابقه كووید-19 نداشتند و 11 نفر كه قبلا از كووید-19 بهبود یافته بودند، به طور دقیق مورد بررسی قرار دادند.

در گروهی از شركت كنندگان كه قبلا كووید-19 نداشتند، دریافتند كه اولین دوز واكسن باعث واكنش سریع و قوی سلول‌های T كمك كننده به نام سلول‌های T4 CD4 شد، برخی از آن‌ها به پاسخ آنتی بادی كمك می‌كنند، در حالی كه برخی دیگر تكثیر را تحریك می‌كنند. سلول‌های T قاتل CD8 نقاط قوت آن پاسخ‌های اولیه سلول T CD4 را كه عموما قدرت بعدی پاسخ‌های آنتی بادی و سلول‌های T كشنده بود، پیش بینی می‌كرد. با این حال، سلول‌های T قاتل تمایل نداشتند تا بعد از دوز دوم واكسن در تعداد زیادی ظاهر شوند كه این امر اهمیت دوز دوم را برای افرادی كه سابقه كووید-19 ندارند، تایید می‌كند.

در مقابل، در گروه قبلی، سلول‌های T كمك كننده و كشنده مخصوص ویروس كرونا قبل از اولین دوز به طور قابل توجهی وجود داشت. پس از دوز اول، تعداد سلول‌های T تا حدودی افزایش یافت اما پس از دوز دوم افزایش قابل توجهی نداشت.

نتایج همچنین نشان داد كه پاسخ سلول‌های T در هفته‌های پس از واكسیناسیون mRNA شامل انواع سلول‌های T است كه معمولا توسط عفونت طبیعی ایجاد می‌شوند و به طور كلی، عفونت ویروسی طبیعی قادر به القاء محافظت از سلول‌های T است كه سال‌ها و حتی دهه‌ها به طول می‌انجامد.

وری می‌گوید: ما باید مطالعات بعدی را برای تایید طول عمر پاسخ سلول T به واكسیناسیون انجام دهیم، اما نتایج ما در اینجا این ایده را تایید می‌كند كه این پاسخ می‌تواند طولانی مدت باشد.