یك روانپزشك با تاكید بر ضرورت درمان مبتلایان اختلال استرسی پس از سانحه گفت: این افراد همیشه در حالت آماده باش به سر می برند، گویی منتظر خطر هستند و نمی توانند احساس آرامش كنند.
به گزارش خبرگزاری مهر، شیوا ایلیایی، با اشاره به اینكه در زندگی روزمره، هركسی ممكن است با حوادث طاقت فرسا، ترسناك و یا خارج از كنترل روبه‌رو شود، اظهار كرد: ممكن است هر فردی در زندگی خود حداقل یك بار سانحه رانندگی را تجربه كند و یا قربانی تجاوز و یا شاهد حادثه‌ای دردناك باشد.
وی افزود: پلیس، آتش نشان‌ها و كاركنان آمبولانس‌ها با احتمال بیشتر با چنین حوادثی روبه‌رو می‌شوند، آنها اغلب مجبورند با حوادث ترسناك مقابله كنند حتی در برخی موارد سربازان ممكن است هدف تیر یا انفجار قرار گیرند و یا شاهد كشته و مجروح شدن دوستانشان باشند.
اختلال استرسی پس از حادثه چیست
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی با اشاره به این موضوع كه اغلب مردم، بعد از مدتی بدون هیچ كمكی با اتفاقات سخت كنار می‌آیند خاطرنشان كرد: در بعضی افراد تجربیات تلخ واكنشی را ایجاد می‌كند كه ممكن است برای ماه‌ها یا سال‌ها طول بكشد كه این واكنش را اختلال استرسی پس از حادثه یا اختصاراً (PTSD)می‌گویند.
وی درباره اینكه چگونه PTSD شروع می‌شود توضیح داد: PTSD می‌تواند پس از هر حادثه تلخی آغاز شود، یك حادثه تلخ، حادثه‌ای است كه ما در آن احساس خطر می‌كنیم، زندگی مان در معرض تهدید است یا شاهد مردن و یا مجروح شدن دیگران باشیم.
به گفته ایلیایی، حوادث شدید جاده‌ای، درگیری‌های نظامی، تجاوزها (تجاوز جنسی، حمله فیزیكی، سوءاستفاده، دزدی و زور گیری)، گروگان گرفته شدن، حملات تروریستی، اسیر جنگی بودن، حوادث ناگوار طبیعی یا حاصل دست بشر، داشتن بیماری‌های لاعلاج و یا حتی شنیدن حوادث غیر منتظره و یا مرگ ناگهانی یك دوست و یا فامیل می‌تواند آغازگر PTSD باشد.
این متخصص روانپزشكی با بیان این موضوع كه علائم PTSD می‌تواند بعد از یك تأخیر چند هفته‌ای و یا چند ماهه شروع شود گفت: این نشانه‌ها معمولاً در بازه زمانی بین دو تا شش ماه پس از حادثه ناگوار ظاهر می‌شوند.
نشانه‌های PTSD را جدی بگیرید
وی تاكید كرد: احساس غم عمیق، افسردگی، اضطراب، احساس گناه و یا عصبانیت از جمله نشانه‌های ابتلاء به PTSD هستند.
ایلیایی با بیان این موضوع كه به غیر از احساسات قابل درك، سه نوع عمده علائم دیگر هم در مبتلایان به اختلال مذكور وجود دارد، توضیح داد: در وضعیتی كه كابوس حادثه مداوم در ذهن فرد تكرار شود و این حالت به صورت چند بار در طی روز و یا در خواب رخ دهد، این كابوس‌ها آن چنان واقعی به نظر می رسند كه فرد احساس می‌كند واقعاً آن حادثه در حال رخ دادن است و حتی در برخی موارد ممكن است احساسات (ترس و تعریق) و یا حواس فیزیكی (اعم از شنوایی، بویایی و درد) كه اتفاق افتاده بود را دوباره احساس كند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، خاطرنشان كرد: اتفاقات معمولی ممكن است باعث یادآوری حادثه تلخ شود به عنوان مثال اگر شما یك حادثه رانندگی را در هوای بارانی تجربه كرده باشید به محض این كه هوا بارانی شود ممكن است آن حادثه تلخ برای شما تداعی شود.
این متخصص روانپزشكی با اشاره به این موضوع كه دوری گزینی و بی‌تفاوتی، همچنین دوباره زنده كردن خاطرات ممكن است بسیار افسرده كننده باشد تاكید كرد: ممكن است فردی كه دچار اختلال PTSD بخواهد به آن بی توجهی كند یا به طور مثال خود را با سرگرمی‌ها، زیاد كار كردن، حل كردن جدول و معما، دوری از مكان‌ها و افرادی كه حادثه تلخ را یادآوری می‌كنند، دور كند ولی بدون شك بی تفاوتی به اطراف و تلاش برای عادی جلوه دادن شرایط می‌تواند در آینده چالش‌های جدی تری به وجود بیاورد.
مبتلایان به اختلال استرسی پس از حادثه همیشه در حالت آماده باش هستند
وی با تاكید بر این موضوع كه مبتلایان به PTSD همیشه در حالت آماده باش به سر می‌برند گفت: گویی كه این افراد منتظر خطر هستند و نمی‌توانند احساس آرامش كنند، مدام مضطرب هستند و به سختی به خواب فرو می‌روند و به طور كلی بی قرار و نا آرام هستند.
واكنش احساسی، دردهای عضلانی، اسهال، ضربان قلب نامنظم، سردرد، ترس و حملات پانیك، افسردگی، مصرف مواد مخدر و انواع مسكن‌ها از دیگر علامت‌های ابتلاء به PTSD كه این عضو هیئت علمی دانشگاه به آن اشاره كرد.
وی در پاسخ به این سوال كه آیا هر كسی بعد از یك حادثه دچار PTSD می‌شود، گفت: خیر، اما تقریباً بیشتر افراد علائم PTSD را در طی ماه اول بعد از سوانح شدید تجربه می‌كنند این واكنش‌های استرسی حاد باعث فهم تجربیات تلخ می‌شود، بنابراین اغلب افراد پس از چند هفته به آرامی با اتفاقات پیش آمده كنار می آیند و علائم استرس به مرور از بین می‌رود، اما نكته اینجاست كه وقتی علائم طولانی شود تبدیل به اختلال PTSD می‌شود.
PTSD درمان می‌شود
وی به مبتلایان به PTSD توصیه كرد: خودتان را بخاطر PTSD ملامت نكنید، علائم PTSD نشانگر ضعف نیست این نشانه‌ها، علائم طبیعی در افراد طبیعی به حوادث تلخ هستند بنابراین احساساتتان را در خودتان نگه ندارید و اگر دچار این اختلال شده اید با پزشك متخصص مشورت كنید، چرا كه درمان‌ها بسیار موفقیت آمیز است.
وی افزود: انتظار نداشته باشید كه خاطرات بد سریعاً از بین بروند، آنها ممكن است برای مدتی با شما باشند، زیاد از حد از خودتان انتظار نداشته باشید. به خودتان زمان بدهید تا تطابق به آنچه اتفاق افتاده است رخ دهد.
وی در ادامه به انواع روش‌های درمانی PTSD اشاره كرد و افزود: این بیماری دو درمان جسمانی و روانشناسی دارد به این شكل كه همه روان درمانی‌های مؤثر بر PTSD، بر آن حادثه نا گوار كه علائم را ایجاد كرده اند تمركز می‌كنند نه بر روی زندگی گذشته تان، شما نمی‌توانید آنچه را اتفاق افتاده است تغییر دهید و یا فراموش كنید اما شما می‌توانید یاد بگیرید طور دیگری درباره آن، درباره جهان و درباره زندگی تان فكر كنید. فردی كه از اختلالات ناشی از یك حادثه ناگوار رنج می‌برد باید قادر باشد آنچه را كه اتفاق افتاده تا آنجایی كه ممكن است بدون اینكه دچار وحشت و اضطراب شود به خاطر آورد، این درمان‌ها به میزان قابل توجهی او كمك خواهد كرد.
وی با اشاره به درمان‌های دارویی در مبتلایان به PTSD خاطرنشان كرد: این درمان‌ها كه باید تحت نظارت پزشك متخصص انجام شود باعث كنترل اضطراب ناشی از PTSD می‌شود در مجموع همه درمان‌ها به فرد كمك می‌كند تا راه‌های آرامش (Relaxing) و كنترل استرس را یاد بگیرید.
وی در پایان به اطرافیان افرادی كه از اختلال استرسی پس از حادثه رنج می‌بردند هشدار داد: هرگز از كسی كه حادثه بدی را پشت سر گذرانده است نپرسید كه او چه احساسی دارد، به آنها نگویید كه خوش شانس بوده اند كه زنده مانده اند، سعی در كوچك جلوه دادن تجربیات تلخ نداشته باشید مانند: این خیلی هم بد نیست و به آنها پیشنهاد نكنید كه فقط احتیاج به كنترل احساساتشان دارند.
